DOI Heft:
Nr. 5
DOI Artikel:Overvoorde, J. C.: Het avondmaalzilver der Remonstrantsche gemeente te Nieuwkoop
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19804#0288
ontvangen koopsom nog te fourneeren bedrag. Gaarne zal ik daartoe mijne medewerking
verkenen en ik kan daarbij verzekeren, dat er geen gevaar bestaat, dat de gemeente
later weder in dezelfde fout zal vervallen.
Het teruggewonnen zilver bestaat uit een avondmaalschotel en twee bekers, waarvan
vooral de hierbij afgebeelde schotel een waar meesterstuk genoemd mag worden. De
schotel is 37 cM. in middellijn, met een zeer mooi gedreven rand van 8 cM. breedte,
waarop in hoog reliëf tusschen een krans van bloemen eenige dieren zijn afgebeeld en
wel een aap, een papegaai, een eekhoorn, een adelaar, een ooievaar en een vos. Vooral
de aap is zeer goed en natuurlijk weergegeven en de bloemen zijn los en vrij behandeld.
Het geheele ontwerp bewijst, dat de drijver ook een goed teekenaar was. De contoeren
zijn licht bij gegraveerd en de stengels der bloemen zijn hier en daar geschrooid.
De zilvermerken bestaan uit de jaarletter: een Gothische g, het meesterteeken:
een Haan en een onduidelijk merk. Volgens den veilingscatalogus zoude de schotel
moeten toegeschreven worden aan Samuel Wybbrens in 1639. Dit jaartal lijkt mij echter
te oud en het drijfwerk komt, volgens den heer E. Voet Jr., niet overeen met het werk
van dien meester. Het onduidelijke merk gelijkt op een anker, hetgeen volgens hem op de
stad Dusseldorp schijnt te wijzen. De voorstelling van het drijfwerk doet vermoeden, dat de
schotel niet voor kerkelijk gebruik is vervaardigd en eerst later aan de kerk is geschonken.
De op de achterzijde ingegraveerde letters P. H. B. en A. M. P., waarschijnlijk de
initialen van de schenkers, schijnen jonger dan het laat 17de eeuwsche drijfwerk.
De beide bekers zijn 18 c.M. hoog en gegraveerd met een geometrischen rand,
waarvan drie vruchten-festoenen afhangen. Daartusschen zijn, wellicht iets later, door
dezelfde hand drie medaillons gegraveerd met de emblemen van Geloof, Hoop en Liefde,
waarnaast engeltjes met pijltjes en op den anderen beker met muziekinstrumenten in de
hand. Aan den voet is op een der bekers een hertenjacht gegraveerd en op den anderen
drie vogels: een zwaan, een adelaar en een gans.
De zilvermerken zijn die van Holland, Haarlem, de jaarletter H en het meester-
teeken: een druiventros. De jaarletter wijst op 1670 en het meestermerk is dat van een
niet nader bekend Haarlemsch zilversmid, waarvan o. a. het South Kensington Museum
te Londen twee zoutvaatjes bezit uit 1679 en Jhr. Six te Amsterdam een avondmaalbeker
uit 16901)-
Onder de bodems staat gegraveerd: TRYNTIEN CLAES en TRINTGEN
CLAESD(ochter), blijkbaar de naam van de schenkster, die ook in eene transportakte
uit de omgeving van Nieuwkoop uit het begin der 18<ie eeuw wordt genoemd.
Het graveerwerk is niet slecht, doch staat in kunstwaarde niet op het hooge
standpunt van het drijfwerk van den schotel.
1) Mededeeling van den Heer E. Voet Jr.
272
verkenen en ik kan daarbij verzekeren, dat er geen gevaar bestaat, dat de gemeente
later weder in dezelfde fout zal vervallen.
Het teruggewonnen zilver bestaat uit een avondmaalschotel en twee bekers, waarvan
vooral de hierbij afgebeelde schotel een waar meesterstuk genoemd mag worden. De
schotel is 37 cM. in middellijn, met een zeer mooi gedreven rand van 8 cM. breedte,
waarop in hoog reliëf tusschen een krans van bloemen eenige dieren zijn afgebeeld en
wel een aap, een papegaai, een eekhoorn, een adelaar, een ooievaar en een vos. Vooral
de aap is zeer goed en natuurlijk weergegeven en de bloemen zijn los en vrij behandeld.
Het geheele ontwerp bewijst, dat de drijver ook een goed teekenaar was. De contoeren
zijn licht bij gegraveerd en de stengels der bloemen zijn hier en daar geschrooid.
De zilvermerken bestaan uit de jaarletter: een Gothische g, het meesterteeken:
een Haan en een onduidelijk merk. Volgens den veilingscatalogus zoude de schotel
moeten toegeschreven worden aan Samuel Wybbrens in 1639. Dit jaartal lijkt mij echter
te oud en het drijfwerk komt, volgens den heer E. Voet Jr., niet overeen met het werk
van dien meester. Het onduidelijke merk gelijkt op een anker, hetgeen volgens hem op de
stad Dusseldorp schijnt te wijzen. De voorstelling van het drijfwerk doet vermoeden, dat de
schotel niet voor kerkelijk gebruik is vervaardigd en eerst later aan de kerk is geschonken.
De op de achterzijde ingegraveerde letters P. H. B. en A. M. P., waarschijnlijk de
initialen van de schenkers, schijnen jonger dan het laat 17de eeuwsche drijfwerk.
De beide bekers zijn 18 c.M. hoog en gegraveerd met een geometrischen rand,
waarvan drie vruchten-festoenen afhangen. Daartusschen zijn, wellicht iets later, door
dezelfde hand drie medaillons gegraveerd met de emblemen van Geloof, Hoop en Liefde,
waarnaast engeltjes met pijltjes en op den anderen beker met muziekinstrumenten in de
hand. Aan den voet is op een der bekers een hertenjacht gegraveerd en op den anderen
drie vogels: een zwaan, een adelaar en een gans.
De zilvermerken zijn die van Holland, Haarlem, de jaarletter H en het meester-
teeken: een druiventros. De jaarletter wijst op 1670 en het meestermerk is dat van een
niet nader bekend Haarlemsch zilversmid, waarvan o. a. het South Kensington Museum
te Londen twee zoutvaatjes bezit uit 1679 en Jhr. Six te Amsterdam een avondmaalbeker
uit 16901)-
Onder de bodems staat gegraveerd: TRYNTIEN CLAES en TRINTGEN
CLAESD(ochter), blijkbaar de naam van de schenkster, die ook in eene transportakte
uit de omgeving van Nieuwkoop uit het begin der 18<ie eeuw wordt genoemd.
Het graveerwerk is niet slecht, doch staat in kunstwaarde niet op het hooge
standpunt van het drijfwerk van den schotel.
1) Mededeeling van den Heer E. Voet Jr.
272