DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.12891#0024
Wat zijn dat voor mensen?
In zijn Memoires van de heer Schnabelewopski geeft
Heinrich Heine een beschrijving van een van zijn
studiegenoten uit Leiden: 'Ook Van Moeulen was
een zeer aantrekkelijke jongeman, een Apollo,
maar geen Apollo van marmer, maar van kaas.
Hij was de meest volmaakte Hollander die ik ooit
gezien heb. Een merkwaardige mengeling van
moed en flegma. Toen hij eens op een dag in het
koffiehuis een Ier zo kwaad had gemaakt, dat
deze een pistool trok en een kogel op hem af-
vuurde, en in plaats van hem te raken alleen maar
zijn stenen pijp uit zijn mond schoot, bleef van
Moeulens gezicht zo uitdrukkingsloos als kaas en
volkomen kalm en onaangedaan riep hij: "Jan e
nuë piep !" .. Hij had de merkwaardige gewoonte
om iedere dag in zijn woning de opstelling van
het meubilair te veranderen en als men hem be-
zocht vond men hem ofwel bezig om de commode
op de plaats van het bed, of de schrijftafel op de
plaats van de sofa te zetten.' Zoals Heine hier
mijnheer Van Moeulen beschrijft - een aantrekke-
lijke, robuust gebouwde man, zwijgzaam en ge-
laten, zo op het oog een uitgesproken huiselijk
type — zo zag de doorsnee Nederlander er al in de
zestiende eeuw voor de meeste buitenlanders uit, en
ook in latere tijden keren dit soort karakteristieken
steeds weer terug.
Anton Zeiler heeft in 1649 in zijn beschrijving van
de Bourgondische Nederlanden over dit onderwerp
het volgende mee te delen: 'De bewoners van het
land zijn in het algemeen van voorname, rechte
gestalte en goed geproportioneerd; zij hebben
vooral fraaie dijbenen en zijn te land en op het
water, alsmede in de kunsten en de vreemde talen
zeer bekwaam. Het zijn goede koop- en ambachts-
lieden. Zij zijn ijverig en intelligent; voortreffelijke
muzikanten en lakenwevers enzovoort, die het
leven nemen zoals het is. Zij zijn bescheiden en
beleefd, de mannen leiden een rustig en aange-
naam leven en krijgen pas op hoge leeftijd grijs haar.
Michael Sweerts £N> jgf M -, Mmv^^m Rechts: Frans Hals
(Brussel ■ ■ Ti 'têlÈ''- % (Mechelen
1624-1664 Goa, Indië), \ r -r:T2. j .'jr m.«|-~ * ij ca. 1580-1666 Haarlem),
Drie jongens in een . * |;~. - * m ' wm ,é Portret van een burger
herberg. München. Alte * . | \ 4**wSw met hoed.
Pinakothek _ Kassei, Gemaldegalerie
22
In zijn Memoires van de heer Schnabelewopski geeft
Heinrich Heine een beschrijving van een van zijn
studiegenoten uit Leiden: 'Ook Van Moeulen was
een zeer aantrekkelijke jongeman, een Apollo,
maar geen Apollo van marmer, maar van kaas.
Hij was de meest volmaakte Hollander die ik ooit
gezien heb. Een merkwaardige mengeling van
moed en flegma. Toen hij eens op een dag in het
koffiehuis een Ier zo kwaad had gemaakt, dat
deze een pistool trok en een kogel op hem af-
vuurde, en in plaats van hem te raken alleen maar
zijn stenen pijp uit zijn mond schoot, bleef van
Moeulens gezicht zo uitdrukkingsloos als kaas en
volkomen kalm en onaangedaan riep hij: "Jan e
nuë piep !" .. Hij had de merkwaardige gewoonte
om iedere dag in zijn woning de opstelling van
het meubilair te veranderen en als men hem be-
zocht vond men hem ofwel bezig om de commode
op de plaats van het bed, of de schrijftafel op de
plaats van de sofa te zetten.' Zoals Heine hier
mijnheer Van Moeulen beschrijft - een aantrekke-
lijke, robuust gebouwde man, zwijgzaam en ge-
laten, zo op het oog een uitgesproken huiselijk
type — zo zag de doorsnee Nederlander er al in de
zestiende eeuw voor de meeste buitenlanders uit, en
ook in latere tijden keren dit soort karakteristieken
steeds weer terug.
Anton Zeiler heeft in 1649 in zijn beschrijving van
de Bourgondische Nederlanden over dit onderwerp
het volgende mee te delen: 'De bewoners van het
land zijn in het algemeen van voorname, rechte
gestalte en goed geproportioneerd; zij hebben
vooral fraaie dijbenen en zijn te land en op het
water, alsmede in de kunsten en de vreemde talen
zeer bekwaam. Het zijn goede koop- en ambachts-
lieden. Zij zijn ijverig en intelligent; voortreffelijke
muzikanten en lakenwevers enzovoort, die het
leven nemen zoals het is. Zij zijn bescheiden en
beleefd, de mannen leiden een rustig en aange-
naam leven en krijgen pas op hoge leeftijd grijs haar.
Michael Sweerts £N> jgf M -, Mmv^^m Rechts: Frans Hals
(Brussel ■ ■ Ti 'têlÈ''- % (Mechelen
1624-1664 Goa, Indië), \ r -r:T2. j .'jr m.«|-~ * ij ca. 1580-1666 Haarlem),
Drie jongens in een . * |;~. - * m ' wm ,é Portret van een burger
herberg. München. Alte * . | \ 4**wSw met hoed.
Pinakothek _ Kassei, Gemaldegalerie
22