DOI Heft:
Część 1: Mistrzowie dawni - Mistrzowie nowi
DOI Artikel:Żuchowski, Tadeusz J.: Wędrówki młodego Caspara Davida Friedricha: Rugia
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.54671#0141
Tadeusz /. Żuchowski
Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet Adama Mickiewicza
ORCID: 0000-0002-3143-4747
Wędrówki młodego Caspara Davida Friedricha.
Rugia
DOI: https://doi.org/10.26881/porta.2020.19.07
Painting is a science and should be
pursued as an inąuiry into the laws of
naturę. Why, then, may not a landscape
be considered as a branch of natural
philosophy, of which pictures are but
experiments?
John Constable, The history ofLanscape
Painting, 1836
Malarzowi pejzażyście, Casparowi Davidowi Friedrichowi (1774-1840), najważ-
niejszych inspiracji dla jego wyobraźni malarskiej dostarczały studia w plenerze.
Mimo że wczesny okres jego twórczość został stosunkowo dobrze udokumen-
towany rysunkami, nie jest jasne, kiedy artysta uznał pejzaż za najpełniejszy
sposób wypowiedzi twórczej. Jego obrazy cechuje matematyczny rygor, pozo-
stający w pozornym dysonansie z romantyczną postawą kompozycji, na który
badacze zwracają uwagę od wielu lat1.
Analizując szkice rugijskie, Werner Busch zwrócił uwagę na nietypowy
kąt piramidy widzenia wynikający z zastosowania tzw. perspektywy wojsko-
wej i intuicyjnie zasugerował, że Friedrich zapoznał się z nią prawdopodobnie
podczas studiów kopenhaskich2. Badacz wskazał też na popularny traktat o per-
spektywie autorstwa Pierre Henri Valenciennes’a, wydany na początku 1800 r.3
1 Wieland Schmied, Caspar David Friedrich, Koln 19762, s. 28; Werner Hofmann, Cas-
par David Friedrich. Naturwirklichkeit und Kunstwahrheit, Miinchen 2000, s. 294-304; Werner
Busch, Caspar David Friedrich. Asthetik und Religion, Berlin 2003, s. 91-96, 101-110; zob. też
Hubertus Gafiner, Komposition. Hyperbeln - Symetrien und Gitterkonstruktionen - Rhytmische
Folgen - Bildpaare and Serien [w:] Caspar David Friedrich. Die Erfindung der Romantik [katalog
wystawy], Hg. Hubertus Gafiner, Museum Folkwang Essen, Hamburger Kunsthalle, Miinchen
2006, s. 271-289 (tu s. 275).
2 Busch, Caspar DavidFriedrich..., s. 54.
3 Pierre Henri Valenciennes, Elemens de perspective pratiąue a l’usage des artistes suivis
de reflexions et conseils a un eleve sur la peinture et particulierement sur le genre du paysage, par...,
Paris, An VIII [1799/1800].
141
Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet Adama Mickiewicza
ORCID: 0000-0002-3143-4747
Wędrówki młodego Caspara Davida Friedricha.
Rugia
DOI: https://doi.org/10.26881/porta.2020.19.07
Painting is a science and should be
pursued as an inąuiry into the laws of
naturę. Why, then, may not a landscape
be considered as a branch of natural
philosophy, of which pictures are but
experiments?
John Constable, The history ofLanscape
Painting, 1836
Malarzowi pejzażyście, Casparowi Davidowi Friedrichowi (1774-1840), najważ-
niejszych inspiracji dla jego wyobraźni malarskiej dostarczały studia w plenerze.
Mimo że wczesny okres jego twórczość został stosunkowo dobrze udokumen-
towany rysunkami, nie jest jasne, kiedy artysta uznał pejzaż za najpełniejszy
sposób wypowiedzi twórczej. Jego obrazy cechuje matematyczny rygor, pozo-
stający w pozornym dysonansie z romantyczną postawą kompozycji, na który
badacze zwracają uwagę od wielu lat1.
Analizując szkice rugijskie, Werner Busch zwrócił uwagę na nietypowy
kąt piramidy widzenia wynikający z zastosowania tzw. perspektywy wojsko-
wej i intuicyjnie zasugerował, że Friedrich zapoznał się z nią prawdopodobnie
podczas studiów kopenhaskich2. Badacz wskazał też na popularny traktat o per-
spektywie autorstwa Pierre Henri Valenciennes’a, wydany na początku 1800 r.3
1 Wieland Schmied, Caspar David Friedrich, Koln 19762, s. 28; Werner Hofmann, Cas-
par David Friedrich. Naturwirklichkeit und Kunstwahrheit, Miinchen 2000, s. 294-304; Werner
Busch, Caspar David Friedrich. Asthetik und Religion, Berlin 2003, s. 91-96, 101-110; zob. też
Hubertus Gafiner, Komposition. Hyperbeln - Symetrien und Gitterkonstruktionen - Rhytmische
Folgen - Bildpaare and Serien [w:] Caspar David Friedrich. Die Erfindung der Romantik [katalog
wystawy], Hg. Hubertus Gafiner, Museum Folkwang Essen, Hamburger Kunsthalle, Miinchen
2006, s. 271-289 (tu s. 275).
2 Busch, Caspar DavidFriedrich..., s. 54.
3 Pierre Henri Valenciennes, Elemens de perspective pratiąue a l’usage des artistes suivis
de reflexions et conseils a un eleve sur la peinture et particulierement sur le genre du paysage, par...,
Paris, An VIII [1799/1800].
141