DOI issue:
Komunikaty
DOI article:Gombin, Krzysztof: Uroczystości pogrzebowe w Warszawie po śmierco Eustachego i Marianny Potockich
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.37084#0486
482
KOMUNIKATY
CARMINE CHROŃ
arMa DoLor Cernas! PotoCkI fVsVs, abIVlt”s. [Uwagę zwraca chronostych -
17 6 8 ]9.
Znajdujące się na Wawelu rachunki z wykonanych prac wymieniają takie elemen-
ty dekoracji, jak: herby, orły, trupie czaszki, drzewa palmowe, girlandy, szyszaki i
zbroje, a także „Gzyms czyli korona do Namiotu Wyzłacana, tudzież Gałka i Lina
do tegoż Utrzymania Namiotu, Aniołków pozłacanych do unoszenia rogów Namiotu,
Oków Cały pod Armato Posrebrzany”10. Jest to kolejne potwierdzenie wiarygodnoś-
ci cytowanych wcześniej tekstów.
Z powyższych fragmentów widać wyraźnie, że w dekoracjach castrum doloris
Eustachego, jak na pogrzeb generała przystało, decydującą rolę odegrały nawiązania
do wojskowej godności zmarłego - nawet najbardziej podstawowy symbol Vanitas
- czaszka miała „Granatyerską czapkę”. W dekoracjach nie mogło również, rzecz
oczywista, zabraknąć Pilawy. Warto zwrócić uwagę, że w przypadku pogrzebu Eusta-
chego kościół był obity „na około kirem czarnym” - zapewne miał zasłonięte okna,
co miało na celu stworzenie jednolitego, nowego wnętrza dla rozgrywającego się w
nim przedstawienia. Ten typ dekoracji był najdroższy i zarazem najbardziej odpo-
wiedni dla uroczystości pochówku magnata .
Wystawiony 7 marca katafalk Potockiej wyglądał natomiast według Abratowicza
tak:
s A b r a t o w i c z, Łz.y marmurów.
9 Do opisu dołączono w druku Abratowicza epitafium nawiązujące do funkcji Potockiego:
D.O.M.
Czyie Łupów Ołtarze? wskazuią sztandary!
Tobieć ci to Gradywie! Czynią się ofiary,
Marsa miesiąc obchodzim, patrz w żelaz krysztale,
Krzyż Pański wiek zwyciężył, aby iaśniał w chwale
Cało zbroyny Arsenał z różnego oręża
Zdaje się stękać z zguby tak zacnego Męża.
Na koniec autor zwraca się do Kossakowskiej:
Nic nad łzy nie schnie prędzey, krople kamień drążą,
W zmiękczonych krewnych oczu te gdy się zakrążą
Wieloraką odnogą iak wody w Kairze,
Kuycie złote Potoki doły na Porfirze
[•••]
Oznaczając Siostrzyńskich affektów westchnienie
Te zaś wiecznie płaczące rysuje kamienie.
KATARZYNA KOSSAKOWSKA
KASZTELANOWA KAMIŃSKA
10 AP na Wawelu, AKPot., 3225.
11 Na dwie koncepcje pogrzebowej dekoracji okolicznościowej zwrócił uwagę J. Chrościcki
(Pompa funebris, s. 205). Druga, mniej kosztowna dekoracja polegała na ozdobieniu wnętrz
kościoła zasłonami, draperiami itp., nie zaś na jego całkowitym zasłanianiu i przemienieniu.
KOMUNIKATY
CARMINE CHROŃ
arMa DoLor Cernas! PotoCkI fVsVs, abIVlt”s. [Uwagę zwraca chronostych -
17 6 8 ]9.
Znajdujące się na Wawelu rachunki z wykonanych prac wymieniają takie elemen-
ty dekoracji, jak: herby, orły, trupie czaszki, drzewa palmowe, girlandy, szyszaki i
zbroje, a także „Gzyms czyli korona do Namiotu Wyzłacana, tudzież Gałka i Lina
do tegoż Utrzymania Namiotu, Aniołków pozłacanych do unoszenia rogów Namiotu,
Oków Cały pod Armato Posrebrzany”10. Jest to kolejne potwierdzenie wiarygodnoś-
ci cytowanych wcześniej tekstów.
Z powyższych fragmentów widać wyraźnie, że w dekoracjach castrum doloris
Eustachego, jak na pogrzeb generała przystało, decydującą rolę odegrały nawiązania
do wojskowej godności zmarłego - nawet najbardziej podstawowy symbol Vanitas
- czaszka miała „Granatyerską czapkę”. W dekoracjach nie mogło również, rzecz
oczywista, zabraknąć Pilawy. Warto zwrócić uwagę, że w przypadku pogrzebu Eusta-
chego kościół był obity „na około kirem czarnym” - zapewne miał zasłonięte okna,
co miało na celu stworzenie jednolitego, nowego wnętrza dla rozgrywającego się w
nim przedstawienia. Ten typ dekoracji był najdroższy i zarazem najbardziej odpo-
wiedni dla uroczystości pochówku magnata .
Wystawiony 7 marca katafalk Potockiej wyglądał natomiast według Abratowicza
tak:
s A b r a t o w i c z, Łz.y marmurów.
9 Do opisu dołączono w druku Abratowicza epitafium nawiązujące do funkcji Potockiego:
D.O.M.
Czyie Łupów Ołtarze? wskazuią sztandary!
Tobieć ci to Gradywie! Czynią się ofiary,
Marsa miesiąc obchodzim, patrz w żelaz krysztale,
Krzyż Pański wiek zwyciężył, aby iaśniał w chwale
Cało zbroyny Arsenał z różnego oręża
Zdaje się stękać z zguby tak zacnego Męża.
Na koniec autor zwraca się do Kossakowskiej:
Nic nad łzy nie schnie prędzey, krople kamień drążą,
W zmiękczonych krewnych oczu te gdy się zakrążą
Wieloraką odnogą iak wody w Kairze,
Kuycie złote Potoki doły na Porfirze
[•••]
Oznaczając Siostrzyńskich affektów westchnienie
Te zaś wiecznie płaczące rysuje kamienie.
KATARZYNA KOSSAKOWSKA
KASZTELANOWA KAMIŃSKA
10 AP na Wawelu, AKPot., 3225.
11 Na dwie koncepcje pogrzebowej dekoracji okolicznościowej zwrócił uwagę J. Chrościcki
(Pompa funebris, s. 205). Druga, mniej kosztowna dekoracja polegała na ozdobieniu wnętrz
kościoła zasłonami, draperiami itp., nie zaś na jego całkowitym zasłanianiu i przemienieniu.