DOI Heft:
Komunikaty
DOI Artikel:Bulewicz, Tomasz: Uwagi na temat ikonografii cyklu Dzieje św. Tomasza Apostoła z kolegiaty zamojskiej na przykładzie obrazu Chrystus otrzymujący wiadomość o chorobie Łazarza
DOI Artikel:Nyga, Marcin: Mecenat artystyczny opata Bernada Rosy w świetle jego biografii Grüssauische volle Herbstrose: wybrane zagadnienia
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37084#0506
502
KOMUNIKATY
Obserwując bliżej grupę apostołów z lewej strony płótna, można odnieść wraże-
nie, że ich liczba została sztucznie powiększona poprzez domalowanie głów. Widać
bowiem znaczące różnice w ich modelunku i ostatecznym wyrazie.
Kompozycja obrazu Chrystus otrzymujący wiadomość o chorobie Łazarza nosi
cechy kontaminacji. Sceny pochodzące z różnych źródeł zostały połączone w sposób
mechaniczny, nie tworząc ostatecznie pod względem malarskim spójnej całości.
Korzystanie z różnych źródeł inspiracji, głównie z rycin, w praktyce malarskiej
było w XVII w. oczywiste, zalecane wręcz przez teoretyków sztuki potrydenckiej.
Z takich pomocy korzystał Tomasso Dolabella i malarze z jego kręgu17. Różnica
polega na tym, że Dolabella nie kopiował ich niewolniczo, a jedynie twórczo rozwi-
jał na swych płótnach zapożyczone pomysły. Zamojski malarz zadowolił się w tym
wypadku złożeniem obrazu z gotowych scen, nie przetwarzając ich w nową arty-
styczną jakość, a skupiając się przede wszystkim na przedstawieniu dziejącej się na
obrazie akcji. Przeczy to dotychczasowej opinii, że zamojski cykl św. Tomasza,
w porównaniu z przeciętnym poziomem warsztatu Dolabelli, a także ogólnie obraza-
mi powstałymi na przełomie XVI i XVII w., uderza odrębnością i poziomem malar-
skim (pomimo znacznych różnic poziomu wykonania pomiędzy poszczególnymi obra-
zami cyklu, jak i różnicami pomiędzy partiami poszczególnych obrazów)18.
17 W. Tomkiewicz, Weneckość w obrazach krakowskich Tomasza Dolabelli,
,,Sprawozdanie Wydziału Nauk Społecznych Polskiej Akademii Nauk”, z. 5, 1958, s. 35-42;
M. Macharska, Rola grafiki w twórczości Tomasza Dolabelli, ,,Folia Historiae Artium”,
9(1973), s. 89-126.
IS B i a ł o s t o c k i, Jan Zamoyski, s. 63.
MARCIN NYGA
MECENAT ARTYSTYCZNY OPATA BERNARDA ROSY
W ŚWIETLE JEGO BIOGRAFII
GRUSSAUISCHE VOLLE HERBSTROSE...
WYBRANE ZAGADNIENIA
Klasztor cystersów w Krzeszowie za rządów opata Bernarda Rosy (1660-1696)
był jednym z najważniejszych ośrodków religijnych i artystycznych na Śląsku. Od-
zwierciedla to poświęcona opactwu literatura, w której właśnie ten okres zajmuje
najwięcej miejsca1.
Na temat Krzeszowa i opata Bernarda Rosy zob.: A. R o s e, Klaster Griissau, Stuttgart
1974; H. D z i u r 1 a, Krzeszów, [w:] Monasticon Cisterciense Poloniae, t. II, Poznań 1999,
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE 52:2004 z. 4 s. 502-506
KOMUNIKATY
Obserwując bliżej grupę apostołów z lewej strony płótna, można odnieść wraże-
nie, że ich liczba została sztucznie powiększona poprzez domalowanie głów. Widać
bowiem znaczące różnice w ich modelunku i ostatecznym wyrazie.
Kompozycja obrazu Chrystus otrzymujący wiadomość o chorobie Łazarza nosi
cechy kontaminacji. Sceny pochodzące z różnych źródeł zostały połączone w sposób
mechaniczny, nie tworząc ostatecznie pod względem malarskim spójnej całości.
Korzystanie z różnych źródeł inspiracji, głównie z rycin, w praktyce malarskiej
było w XVII w. oczywiste, zalecane wręcz przez teoretyków sztuki potrydenckiej.
Z takich pomocy korzystał Tomasso Dolabella i malarze z jego kręgu17. Różnica
polega na tym, że Dolabella nie kopiował ich niewolniczo, a jedynie twórczo rozwi-
jał na swych płótnach zapożyczone pomysły. Zamojski malarz zadowolił się w tym
wypadku złożeniem obrazu z gotowych scen, nie przetwarzając ich w nową arty-
styczną jakość, a skupiając się przede wszystkim na przedstawieniu dziejącej się na
obrazie akcji. Przeczy to dotychczasowej opinii, że zamojski cykl św. Tomasza,
w porównaniu z przeciętnym poziomem warsztatu Dolabelli, a także ogólnie obraza-
mi powstałymi na przełomie XVI i XVII w., uderza odrębnością i poziomem malar-
skim (pomimo znacznych różnic poziomu wykonania pomiędzy poszczególnymi obra-
zami cyklu, jak i różnicami pomiędzy partiami poszczególnych obrazów)18.
17 W. Tomkiewicz, Weneckość w obrazach krakowskich Tomasza Dolabelli,
,,Sprawozdanie Wydziału Nauk Społecznych Polskiej Akademii Nauk”, z. 5, 1958, s. 35-42;
M. Macharska, Rola grafiki w twórczości Tomasza Dolabelli, ,,Folia Historiae Artium”,
9(1973), s. 89-126.
IS B i a ł o s t o c k i, Jan Zamoyski, s. 63.
MARCIN NYGA
MECENAT ARTYSTYCZNY OPATA BERNARDA ROSY
W ŚWIETLE JEGO BIOGRAFII
GRUSSAUISCHE VOLLE HERBSTROSE...
WYBRANE ZAGADNIENIA
Klasztor cystersów w Krzeszowie za rządów opata Bernarda Rosy (1660-1696)
był jednym z najważniejszych ośrodków religijnych i artystycznych na Śląsku. Od-
zwierciedla to poświęcona opactwu literatura, w której właśnie ten okres zajmuje
najwięcej miejsca1.
Na temat Krzeszowa i opata Bernarda Rosy zob.: A. R o s e, Klaster Griissau, Stuttgart
1974; H. D z i u r 1 a, Krzeszów, [w:] Monasticon Cisterciense Poloniae, t. II, Poznań 1999,
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE 52:2004 z. 4 s. 502-506