DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.3137#0063
m Z ACHARIAE URSINI
__nt instrumenta & occasiones,e_dem,quaeprius,pecc„ta per-
"^uiitle-
Horum hu
miliatio*
§}uid repro
petrandi.&coercencur, tanquam vinculis in miseria, ig_0- i
jninia&cruciatu. Quarto,aliiintucncesipsorum dejec-io-
neminpocnas , tribuunt veramgloriam Deo, &adveram
humilitacem erudiuncur,atque ineaconfirrnantur. Atque
hincapparetvduplicemesieusum pcenarum publicarum,&
sicminariDeumhocloco, tocipopuio,uttamenspemsalu-
t_sreliq_amfaciat,iis,q_i convertehdi eranc. Aitenimid-
eo immittendas eue pcenas publicas,ucfastus illorum& con-
tumacia hurnilietur & frangacur.
Duplexestaucemhumiliacio. Elestorum humiliatio est
vcra potnitentia , & confesllo ac deprecatio culpse coram
D_o. s ,
Reproborum humiliatio> estrepressio petulantis &exter-
COMMENT. ,ii4
t].e.x't V S. , . '
Etintroibunt in Speluncas petrarum, & in fovesss* 'cfauf*
subterraneasafacieformidinisjchovg.&agio'-
riaaltitudinisejusjcumsurre^erit, ut conterat
terram. *
Ecintroibuntin cavernaspetrar_m.} Ingrediunturinca-
vernas petra'rum, scilicecjudsi cultorcs Idolorum.
Etin foveas subterraneas.] concavitates.hiacus, specus,
pulveris,idest,cerrae: vcl sub terra.
Afacieformidimsjehovae, & agloriaalcitudinisejus.] A
conspe_rupavorisJehova:,id est.quojehova ipsos terrebit. Ec
agloriaMajeitatis, velMagmficentiaeejns, idest.mecupo-
borum bw- n£contumeliae,quaafliciebantDeum,utnonpossintipsiam- A tentiae&sacvitiajChaldacorum perquosjehovailloscerrcbic,
mbntio; pliusinsultare, ±^^^^^^^^^^^
TkefesVerf.ii. 12.13.14.1y. 16.17,
T H E S I S I.
__»!
sinU bene-
•Vintrum.
Eusomniumsuperborumhostis&judexest : itaque o-
mnestandemdejiciuntur,&iisrebus,propter quas scse
efreruntspoliantur,non fortuitb.sedjustoDei judicio Oculi
sublimeshumiliabuntur: Diesjehovae exercitunm super 6-
mnem superbum, ut humilietur. Ergo&nos caveamus su-
perbiam& fiduciam nostri,& cum videmus fastum impio-
rum,sciamusillospraecipicandosesse,nequcnimi_mipsoruin
serocia terreamur.
It.
Deusconfertinhominessua ber.c_.ci_> utabipsis agno^ 1
siciorum di* scalur,& celebretnr solus,tanquam autor omnium bonorum
■—;_—._. atqueita omnisgloriatribuaturipsisoli. Cum aucem homi-
nes gloriam suam Deo non cribuun., sed eam ad Idola ,ad se,
vel ahos transfenint, Deusipse vindicateamsibi, eos,quos
priusexaltaveratbeneficiis,& quise exalcanc contra ipsum
superbia,&eontemcuipsius,rursusdeiiciendo & puniendo.
Indieillaexalcabicurjehova solus. Ergo exaltemus ipsum
soIum,dumsumusexaItati> ne lpse exaltecseia nobis deje-
&is. |
i 11.
Poenarumpublicarumfinissubordinatus est, humiliarid
superborum&contemnentiumDeum : Ultimusautem&
supremus,utgloriaDei,velab humiiiatis verapo.nitcntia,i-
psideincepstnbuatur, quod firin elec.is & conversis: velir.
humilia.isprivationebonortim, qua.habebant,&h__enti- C
businpcenaconspiciatur, quod fit inreprobis, qui etsi nort
convertanturadDeum.tamen suntaliis excmplum & testi-
n.oniumirae,justiti_:&potentiaeDei. Oculisublimes humi-
liabuntur,&c.EtexalcabiturJehova solus. Ergoincalamita^
tibus humiliemus nos eoram Deo,& exakcmus ipsum solum;
sic enimrursus ab eo exakabimui.
IV.
TraesidiaR-ipub.. autrei faniiiiarinecessaria, utmunitio-
nes,redicus, naves.mercaturam, licet qwdem comparare&
habereis-dnequecomparareinjuste, autillis abuti ad fiduci-
am ineisloca_dam,adfa_.um!luxui-_,voiuptatem, QuiaDeO
iratoiiaec omnia noncaniuni n.hil prosunc hominibus, scd
cciampereuntips_,& suispoireiibribussuntexicio. DiesDo-
mini venietsupcrornnes tetras, muros,naves, pidruras, &c
%'mUsub-
trdinatut
publicaru
foenarnm,
& se gloriosum & magnificum declarabic. Vt supra. vers.
decimd.
Cumsurrexerst.] scilicet Jehova. Surgere dicitur Deus,
Metaphora ab hominibus dusta, quando se patefacit judi- iJ£?*™f
cando, puniendohostes,vindicando, & asTerendo Ecclesiam &""*"*•
suam.ut Tsalm. 82. Surge Deus,judica terram. Sicutcon- t-urfurgtrn-
tradiciturSilere.quiescae vel ceslare,dormire, quandodif- w.1* J*""
fert judicium.ut Psalm.S^. Deus ne sileas, neque taceas.neve /««'*•
quiescas. Ec Tsalm. 78. ExcicacusesttanquamdormicnsDo-
minus,tanquamfortisclamans a yino: Et percussit hostes su-
os a tergo,&c.
Ucconterat.]velconcutiattcrram,utrimasagat,&hiet, ^ •,/•_*
sicUtsolctincerrscmotibus fieri. Concussio terrsst significat ps" 'f
VastationemTudiEacperChaldaeos. jue urp
J r concujjtor.»
T E X T U S. Urr*'
Inilladieprojiciet homo IdoIaargenteasua,&I- Versz9*
dolaaureasua, quas feceruntsibi, utincurva-
rentse ('imaginibusj talparum & vespertilio-
num.
Inilladie.]idest, temporcbclliBabylonici.
Projiciethomo.]idest,HomincsJud3:!?abjiciet, velobji-
eient.
Idolaargenteasua ildolaCvanitatesn^^Nj argentisui,
& auri sui,id est,idola sua argentea&aurea.
Quse fecerunt sibi.]Quse fcccrunt ci, scilicet,homini, arti-
fices,statuarii,&c. id est,quaccuravitquisque sibi ficri,
Uc mcurvarenc se ](imaginibusj calparum & vespertilio-
hum. ]Verbasichabent: Qrjaefecerunteiadincurvandurn,
idest,adadorandum:scilicecea,ncmpeIdola: Hicest distin-
ctio: talpis& vespcrcilionibus : qnt duo Dacivi reguntur a
Verbo.projiciccvel objiciet,velabjiciet: utsit scnsus, homi-
nesabjicient idola suaargentea &aurcaadtalpas & vcsperti-
lionej. Idcbexponuncaliquiiocavernam talparum&yc-
spertilioniim.nnsnsnVialiquiaccipiuntpro una distionr,
etsidivisiimincxemplanbusscribatur. utjTnansnsignisiccE
talpasafodicndo. '%
Aliquiproduabus, &exponunt, fodicnti, vcladfodicn-
temfoveas, intclligentcs hac pcriphrasi Talpam : qmdam
ctiamreIiquaanimalia,qusterramfodiunt, uc murcs, cuni-
cuIos,.&c.Aliialitcr.
Scdsinipliciusest,ut!egamusprounavoccinDativo:quia
,..^.--j:n.:-----1------ « *• ■«• ••
Ergonequeimmod:ci!unusinhisrebusconseclandis,neque D ,e.l1cnsdittio 013:1:573. & vespcrtihonibus, ostcndit etianx
illis sidamu3,autal;aratio..eabutainur.
V. .
Cum destruuntur&aboIenturresaDeoconditaein usum
hominum, idnonpropterearic, quia Deus creaturis non in-
telligencfcusirascatur: sedquiavulciramiuam adversus ho-
mines.quibusresiliasaederacexscqui&dcclarare. DiesDo-
• mini iuper Cedros,quercus, niontcs,cerras, muros,naves,&c.
tiin* mk% Etincurvabiturelatiohominis, &c. Ergb ex vastationibus
gnitudinte regionuni&tristidestrudrioneprxsidiorum & ornamcnto-
irtDeh rum vits;humanjE<discamusmagnitudinemirxDei,& eam
mecuamu..
T E X T U S.
Versuith Etldolapenitus concider.
L e c t i o.
Penitusconcicle;.]In universumabokbit,scilicetDeus,e5t
populoJuda:co:dcitrue:isco5pcrChald_os- Aiiqui, Idola
abolcbuntur, petibunt. Dirtnbutivc: quia verbum cltsin-
gularc^. ScJcuinpraecedatNominativusjchova in vcrsu 17.
oonestopusFigura. NamvetbumnVnwlaph &alibi„-YC«
wtur uaasicivcp ositwa.
prxceaciitctncsletanquamunumDativumlegendum. Scn-
suslguorerit)horninespr_ festinationc,& obmctum hosti-
um, & pr_ contcmtu & odio idolorum inutilium.abjed. uros
eainangulos&foraminacalparum, mutium, & vcspcrtih-
onuni.id cst in loca sordida, & ignominiosa. Iutcrpres sc-
catuscsi lllos, quiintcllcxcrunt ludxos imngincs argentcas
&surcastalparum & vesj'crtiliouum adoiaslst. S:c LXX.
Chald.Hicroynius&aliistabini. Scd nonli.ibcmusaliuni
locum scnpcurse, ex quo probariposliccos talpas & vcspcr-
tllioncs adoiallc: luc .111^011 propnctas scrmonis non postu-
1-thunc scnsum, led potiiis rcpugnar. (^iua non tantinn
Vcibiim (ninncn ) adorarc, sed eti.nn {-hy) proiiccrc,
co.^ihu^urcum^Tcu ciim Dativo. utExod. cap. vigcsimo
seeundo -,n;i -p;;iV^._7_'?cai)ipioiicictis,obuciai!,il!ud.
iiH-:fj:u, fnr btt Jpuiitic lta hic, nns isrh iibw^
C£7UyV~ obiicict talpis& vcsj'titilionib idcst, pcr synccdo'
encn.anitnaiibusimmundis & vilisTimis, ut conspurccnt &
corrumpjn:ca,quxpiiiishomines sibi adoranda proposuc-
W-tt, _iest_cceata«diftingueni» ZaKcphKaton, postver-
b_m sjaaorar.dum- sdcociiin.iiuoiitasnonnitiiurrationc
r,ob.-,bi!;.iio!i iibcuccrcnniicqiior. Siquistamcn mavuli (*■
Cjote_pe_irio_mli-m,iioncontcndo.C^uuiscn[ciiti**A»*
-tnnxiocijjijiudccc-ic.
TSXTUS.
__nt instrumenta & occasiones,e_dem,quaeprius,pecc„ta per-
"^uiitle-
Horum hu
miliatio*
§}uid repro
petrandi.&coercencur, tanquam vinculis in miseria, ig_0- i
jninia&cruciatu. Quarto,aliiintucncesipsorum dejec-io-
neminpocnas , tribuunt veramgloriam Deo, &adveram
humilitacem erudiuncur,atque ineaconfirrnantur. Atque
hincapparetvduplicemesieusum pcenarum publicarum,&
sicminariDeumhocloco, tocipopuio,uttamenspemsalu-
t_sreliq_amfaciat,iis,q_i convertehdi eranc. Aitenimid-
eo immittendas eue pcenas publicas,ucfastus illorum& con-
tumacia hurnilietur & frangacur.
Duplexestaucemhumiliacio. Elestorum humiliatio est
vcra potnitentia , & confesllo ac deprecatio culpse coram
D_o. s ,
Reproborum humiliatio> estrepressio petulantis &exter-
COMMENT. ,ii4
t].e.x't V S. , . '
Etintroibunt in Speluncas petrarum, & in fovesss* 'cfauf*
subterraneasafacieformidinisjchovg.&agio'-
riaaltitudinisejusjcumsurre^erit, ut conterat
terram. *
Ecintroibuntin cavernaspetrar_m.} Ingrediunturinca-
vernas petra'rum, scilicecjudsi cultorcs Idolorum.
Etin foveas subterraneas.] concavitates.hiacus, specus,
pulveris,idest,cerrae: vcl sub terra.
Afacieformidimsjehovae, & agloriaalcitudinisejus.] A
conspe_rupavorisJehova:,id est.quojehova ipsos terrebit. Ec
agloriaMajeitatis, velMagmficentiaeejns, idest.mecupo-
borum bw- n£contumeliae,quaafliciebantDeum,utnonpossintipsiam- A tentiae&sacvitiajChaldacorum perquosjehovailloscerrcbic,
mbntio; pliusinsultare, ±^^^^^^^^^^^
TkefesVerf.ii. 12.13.14.1y. 16.17,
T H E S I S I.
__»!
sinU bene-
•Vintrum.
Eusomniumsuperborumhostis&judexest : itaque o-
mnestandemdejiciuntur,&iisrebus,propter quas scse
efreruntspoliantur,non fortuitb.sedjustoDei judicio Oculi
sublimeshumiliabuntur: Diesjehovae exercitunm super 6-
mnem superbum, ut humilietur. Ergo&nos caveamus su-
perbiam& fiduciam nostri,& cum videmus fastum impio-
rum,sciamusillospraecipicandosesse,nequcnimi_mipsoruin
serocia terreamur.
It.
Deusconfertinhominessua ber.c_.ci_> utabipsis agno^ 1
siciorum di* scalur,& celebretnr solus,tanquam autor omnium bonorum
■—;_—._. atqueita omnisgloriatribuaturipsisoli. Cum aucem homi-
nes gloriam suam Deo non cribuun., sed eam ad Idola ,ad se,
vel ahos transfenint, Deusipse vindicateamsibi, eos,quos
priusexaltaveratbeneficiis,& quise exalcanc contra ipsum
superbia,&eontemcuipsius,rursusdeiiciendo & puniendo.
Indieillaexalcabicurjehova solus. Ergo exaltemus ipsum
soIum,dumsumusexaItati> ne lpse exaltecseia nobis deje-
&is. |
i 11.
Poenarumpublicarumfinissubordinatus est, humiliarid
superborum&contemnentiumDeum : Ultimusautem&
supremus,utgloriaDei,velab humiiiatis verapo.nitcntia,i-
psideincepstnbuatur, quod firin elec.is & conversis: velir.
humilia.isprivationebonortim, qua.habebant,&h__enti- C
businpcenaconspiciatur, quod fit inreprobis, qui etsi nort
convertanturadDeum.tamen suntaliis excmplum & testi-
n.oniumirae,justiti_:&potentiaeDei. Oculisublimes humi-
liabuntur,&c.EtexalcabiturJehova solus. Ergoincalamita^
tibus humiliemus nos eoram Deo,& exakcmus ipsum solum;
sic enimrursus ab eo exakabimui.
IV.
TraesidiaR-ipub.. autrei faniiiiarinecessaria, utmunitio-
nes,redicus, naves.mercaturam, licet qwdem comparare&
habereis-dnequecomparareinjuste, autillis abuti ad fiduci-
am ineisloca_dam,adfa_.um!luxui-_,voiuptatem, QuiaDeO
iratoiiaec omnia noncaniuni n.hil prosunc hominibus, scd
cciampereuntips_,& suispoireiibribussuntexicio. DiesDo-
mini venietsupcrornnes tetras, muros,naves, pidruras, &c
%'mUsub-
trdinatut
publicaru
foenarnm,
& se gloriosum & magnificum declarabic. Vt supra. vers.
decimd.
Cumsurrexerst.] scilicet Jehova. Surgere dicitur Deus,
Metaphora ab hominibus dusta, quando se patefacit judi- iJ£?*™f
cando, puniendohostes,vindicando, & asTerendo Ecclesiam &""*"*•
suam.ut Tsalm. 82. Surge Deus,judica terram. Sicutcon- t-urfurgtrn-
tradiciturSilere.quiescae vel ceslare,dormire, quandodif- w.1* J*""
fert judicium.ut Psalm.S^. Deus ne sileas, neque taceas.neve /««'*•
quiescas. Ec Tsalm. 78. ExcicacusesttanquamdormicnsDo-
minus,tanquamfortisclamans a yino: Et percussit hostes su-
os a tergo,&c.
Ucconterat.]velconcutiattcrram,utrimasagat,&hiet, ^ •,/•_*
sicUtsolctincerrscmotibus fieri. Concussio terrsst significat ps" 'f
VastationemTudiEacperChaldaeos. jue urp
J r concujjtor.»
T E X T U S. Urr*'
Inilladieprojiciet homo IdoIaargenteasua,&I- Versz9*
dolaaureasua, quas feceruntsibi, utincurva-
rentse ('imaginibusj talparum & vespertilio-
num.
Inilladie.]idest, temporcbclliBabylonici.
Projiciethomo.]idest,HomincsJud3:!?abjiciet, velobji-
eient.
Idolaargenteasua ildolaCvanitatesn^^Nj argentisui,
& auri sui,id est,idola sua argentea&aurea.
Quse fecerunt sibi.]Quse fcccrunt ci, scilicet,homini, arti-
fices,statuarii,&c. id est,quaccuravitquisque sibi ficri,
Uc mcurvarenc se ](imaginibusj calparum & vespertilio-
hum. ]Verbasichabent: Qrjaefecerunteiadincurvandurn,
idest,adadorandum:scilicecea,ncmpeIdola: Hicest distin-
ctio: talpis& vespcrcilionibus : qnt duo Dacivi reguntur a
Verbo.projiciccvel objiciet,velabjiciet: utsit scnsus, homi-
nesabjicient idola suaargentea &aurcaadtalpas & vcsperti-
lionej. Idcbexponuncaliquiiocavernam talparum&yc-
spertilioniim.nnsnsnVialiquiaccipiuntpro una distionr,
etsidivisiimincxemplanbusscribatur. utjTnansnsignisiccE
talpasafodicndo. '%
Aliquiproduabus, &exponunt, fodicnti, vcladfodicn-
temfoveas, intclligentcs hac pcriphrasi Talpam : qmdam
ctiamreIiquaanimalia,qusterramfodiunt, uc murcs, cuni-
cuIos,.&c.Aliialitcr.
Scdsinipliciusest,ut!egamusprounavoccinDativo:quia
,..^.--j:n.:-----1------ « *• ■«• ••
Ergonequeimmod:ci!unusinhisrebusconseclandis,neque D ,e.l1cnsdittio 013:1:573. & vespcrtihonibus, ostcndit etianx
illis sidamu3,autal;aratio..eabutainur.
V. .
Cum destruuntur&aboIenturresaDeoconditaein usum
hominum, idnonpropterearic, quia Deus creaturis non in-
telligencfcusirascatur: sedquiavulciramiuam adversus ho-
mines.quibusresiliasaederacexscqui&dcclarare. DiesDo-
• mini iuper Cedros,quercus, niontcs,cerras, muros,naves,&c.
tiin* mk% Etincurvabiturelatiohominis, &c. Ergb ex vastationibus
gnitudinte regionuni&tristidestrudrioneprxsidiorum & ornamcnto-
irtDeh rum vits;humanjE<discamusmagnitudinemirxDei,& eam
mecuamu..
T E X T U S.
Versuith Etldolapenitus concider.
L e c t i o.
Penitusconcicle;.]In universumabokbit,scilicetDeus,e5t
populoJuda:co:dcitrue:isco5pcrChald_os- Aiiqui, Idola
abolcbuntur, petibunt. Dirtnbutivc: quia verbum cltsin-
gularc^. ScJcuinpraecedatNominativusjchova in vcrsu 17.
oonestopusFigura. NamvetbumnVnwlaph &alibi„-YC«
wtur uaasicivcp ositwa.
prxceaciitctncsletanquamunumDativumlegendum. Scn-
suslguorerit)horninespr_ festinationc,& obmctum hosti-
um, & pr_ contcmtu & odio idolorum inutilium.abjed. uros
eainangulos&foraminacalparum, mutium, & vcspcrtih-
onuni.id cst in loca sordida, & ignominiosa. Iutcrpres sc-
catuscsi lllos, quiintcllcxcrunt ludxos imngincs argentcas
&surcastalparum & vesj'crtiliouum adoiaslst. S:c LXX.
Chald.Hicroynius&aliistabini. Scd nonli.ibcmusaliuni
locum scnpcurse, ex quo probariposliccos talpas & vcspcr-
tllioncs adoiallc: luc .111^011 propnctas scrmonis non postu-
1-thunc scnsum, led potiiis rcpugnar. (^iua non tantinn
Vcibiim (ninncn ) adorarc, sed eti.nn {-hy) proiiccrc,
co.^ihu^urcum^Tcu ciim Dativo. utExod. cap. vigcsimo
seeundo -,n;i -p;;iV^._7_'?cai)ipioiicictis,obuciai!,il!ud.
iiH-:fj:u, fnr btt Jpuiitic lta hic, nns isrh iibw^
C£7UyV~ obiicict talpis& vcsj'titilionib idcst, pcr synccdo'
encn.anitnaiibusimmundis & vilisTimis, ut conspurccnt &
corrumpjn:ca,quxpiiiishomines sibi adoranda proposuc-
W-tt, _iest_cceata«diftingueni» ZaKcphKaton, postver-
b_m sjaaorar.dum- sdcociiin.iiuoiitasnonnitiiurrationc
r,ob.-,bi!;.iio!i iibcuccrcnniicqiior. Siquistamcn mavuli (*■
Cjote_pe_irio_mli-m,iioncontcndo.C^uuiscn[ciiti**A»*
-tnnxiocijjijiudccc-ic.
TSXTUS.