DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.3137#0347
Mquath
, lud&orum
cum genti-
679 ZACHARI£,UR
nos.se^nosaclipspsaccessimus, ut seternse salutis esTemus.
participes: Tiamen qiiod attinet ad meritum & dignitate pro-
pnam,&quodadbeneficiaChristispiritualia,a:terria,ca:lestia,
prserogauvamnonhabent, sedeandem iustitiam, vitam&
bear. tudinem.sine suo merito ex eadcm Dci rnisericordia per
fidem ih Chnstum.ex qua &gcntes i iustificaniur & servan-
ttir: 'ut docetparabola dedenario& operariis Matth.vigesi-
rho,&hicdicitur: Tcrrse bcnedixit lehova exercituum, di-
cedo: Benedi&us populus meus jJigyptiiis, & opu& manuuni
mearum Assyrius& hzreditas mea Israel: Qnod Israel erat
hxreditaslehoya &Christi eius,ineoanteccllebataIiis,tan-
quam quod esset ei peculiare, qubd autem populus Dei be-
ncdi£tus,&6pusmanuum cius,idaliisgentibus cumipsocst
eommune.
Quaptoptersidona& bencficia Dei maiora quam aliis,
riobiscoiUingant.ne propter ea placeamus riobis.fiamus secu-
rTeIari,cptemtoresalioturn: Nec si minora habeamus quam
aliiyproptereadubitemusde favoreDei erga nos , scientesr
nobiseandemnihilominus quamaliis,ha:redtratem& coro-
siarngloriaerepositamcsseincalis: &cogitantes excmplum
Iudseorurri.qutbus cum Deo essent ingrati.&Christum asper-
nartntur,pra:rogativa;suinontantiimnon profuerunt, sed
grayiorisetiamcpssdemnanonis.acposnafuerunt occasio,&
diftaDomini :Habentidabitur:anonhaberite, etiamjquod
habet,aufcretur: Primiultimi.&ultimipnmifieiit. Et ApO-'
stoti2.Cor.5.Neminemnovimussecundumcarnem:(idest,
camalesprseroganvas) Siquis estinChristo, novacreatura
cst:EtColoiT.3 v.i i Ubi nonest Grsecus&Iudseus.circum-
cisio & przputkim, barbarus, Scytha, servus, liber: sedomhia
&in omnibusChnstusr
1
J
■ - caput xx.
Vkrsus I.
N anno, quo ingrtssus est Thartan in Asdcd,
cum misisXet eiuriSargonrexAssur, & pu-
guasset contra Asdod,cepit eam.
' L E C T I o.
Inannoquoingresmsest] Annoqupvenit. Annusillevi-
cSetiirfuiiseundecimusvelduodecimiis Ch zkiise: quiaiofra
cap.37 &2.Reg 19. diciturThiracasjEthiopscxpeditione
suscepiise adversu* Sancheribum, anno 14. Chizkua:., Turic
autcm fusi sunt ^Ech iopes & ^Egy ptii ab Assyrio, & deportati
* reliqui deillorumexerciiu secundum,hocvaticinium. Etllle
suitterttusannusab editahacProphetia.
Thartan]Unus cx ducibusSanchenbi 2.Reg. 18.17.
Asdod Ai \a Asdodj Azotum: Unam ex quinque sarrapus Palzstmo-
\oiurn. sum, Ios 13.v,3.decuiusamplitudine& magmficentiaHe-
- : , rod.lib.2. IneafuitidolumDagonisjContritumcoram Arca
fpsderis. 1 Sam 5.Euithactum inpotestateludaeorurmquia
CHizkiiasPalsestinam occupaverat. 2.Reg. 18. Etdebcbatur
- •• Azotustribui Iuds, inredivino-Ios.15. Bellum ergo Assy-
riumcontra Iudaeam& Palsestinam durabat iam in tertinm
ann um.ciim reiiqua Iudata occupata, Sanchcrib obsideret Ie-
rpsolymam,&,ab ea avocatus, rdi&o ibi Rapsace, occurreret
Thiracse)moventiversus,Asiyriam.
SaroonSan Sargon ] AlionoriiineSancherib. 'Huiusenimduxcopia-
therib. rum,sive satrapa1fuitThartan2.Rcg.1S. , .
Et pugnaiTet,&c.] £c (Tcilicct quo anno^ pugnavit contra
Asdoiidest^oppngnavit^ThirftanJAzotum^&cepiteam.
\:. ' .: Verssus 2.
Temporeilloloquutusestlehova permanumle-
saiavfilii Amoz, dicendo : vade,& solvesac-
cu.m de lumbis tuis , & calceamencum tuum
so.sve de pedibustuis:Etfecitsic,eundonudus
, &discalceatus.
Tempore ilIo]Scilicet quo capta est Azotus ab Assyrio.
Permanumlesaise]ldest pcrlesaiam.
Vade] Abi, scilicetaddicendumproconcione: adprophc-
randum. 1
'V SoIve]Idest,eXue,depone.
v Saccum]Cilicium: indumetumseu togam villosam.qua-
Xaiitut lis solcbat esse habitus Prpphetarum, ut v>dctur colligiposse
JPropbeta' excoll.ationelocirtu1uscum2.Reg.i.8.deElia,&Zach.i3.4.
rum. &Matth 3 delohanneBaptista.
CalceamentumsolvejExtrahejdetrahe.
Eundo nudus] Ambulans, incedens nudus&discalceatus:
Id est.sine toga vel pallio,tantum tunica,vel thorace, vel inte-
xiori vcsteindutiis: & iinccaiceis, sicutsolcnt, qui spoliati &
SI.NI COMMENT. «?go
captivirapiuntur in servitutem ab hostc,incedere vix semive-
stiti. Hocjubc/bat Deus a Prophetafieri,ut interprophetan-
dumihnsitatohabituostenderet,&simul voce,auribus& si- N ■
gno oculis ingereret & reprsesentaret, quales& quam misera
facie.essentabigendijEgyptii&jEthiopescaptiviabAssyriis^
in exihum & seryitutem.
Aliquitamenmaluntsimplicitcrintelligerc Iesaiamtunc
temporis indutumsuisse sacco, quihabitus erat lugentium: gMtm h
qutainludtusucrit propter calamitatespublicasludseae, & Hstniu-
populi erga Deum disfidcntiam & itiobedientiam:luisumau- nintiutn.
temfuisseeuamhunc deponcre. ,
Versus 3. '"
Dixit-autem lehova: Qnemadmodum ambulat'
A servusmeusleiaiasnudus& discalceatustriurn
annorumsignum, &portentumerit super &-
gyptum & vEthiopiam.
Dixitantem]Etdixit,idest,tumdix!t,eIoquutusest ■', '
Triumannoriirn] Vel,iKlegaturtanquam in Parcnthe-
nYTriumannorum signum & portentumertt/scilicct hsec in-
cessio. hichabitns.
" Iesaise]Velexp6natur,in triumannorumsignum, vel po-
tiusnomencardinale proordinali sumendo, sighst teriii anni
asbhincfururi.h c.insignum,ad (!gnificandum,quid annoab-
hinc terticsit eventurum^Egyptiis & ^Eihiopibus.
Contra ^Egyptum & j^thiopiam] l.d est, ^Egyptios& M-, ■ ■
thiopas. fitquidemcap.37. tantiimThiracse &^Ethiopuin^
mcntiosedcxhoclocoapparet.Thiracam.duxisseiEgyptios,
B &jEthiopas,& bellumgessissc corrimuiii nominc iiEtbiopumvcj
^^Egyptiorum qiiipropioreseiantpcritulo. EtHsrodotus V t,
lib.2. testatur,ineptumregoo &belloadministrandofuissc
Scthonem V ulcani lacerdotcm, tunc t emporis regnanteiri 111
jEgypto. Itaq; cum regnum utrumqv tum cilct eonfcedera-
- tum, &Thiracase{rctbelhcosuls,rcrumsummaab^gyptii9t
s ipsi est commissa.
:■.,:, Versus 4. - -
Sic ducet rex A.ssur captivicatem ^gypti, & trans- \
migrationem ^ihiopicam, pucros& senesnu-
dum&discalceatum,&discerptumnatibustur-; ,
pitudinejfEgypti.
Sicducct]Itaabducet. . ._ > -
q Captivitatem]Idest captivos: captiyammuicitu<I'ncrn•*"
gyptiorum. .
', Traiismigratioricm]Deportationem,id est,ttirbamdcpqr«
tandamcaptivorurri. \
Pueios & lenes] Vel puerorum & sen.um, id est, iuniorum,,
minjstrorum,&adultorumilitum,acducum; quiduceThi-
racamilitatumegiessierantvcrsiisAssyriarri..
Nudum&discakeatum ] Nudam&discalceatam, scilicct
captivitatem & deportationem.
Discoopertum] Dcnudatos nate,id cst,male vcstitos, semi-
nudps..i£'Hpn chasnphai pro isityrt inregim.BibliaHexa-
plainapparatuleguntper,..'. : .
. Turpitudine] ld est cumttirpitudine.vel in turpitudincm, i
ignpminiamjprobrumvEgypti.velapposiDive.discoopcrtum /.
natibus.turpitudine^Egypti. Sic videlicet lpsc Assynus ,ab-
D ducet,&c. ■:■
,:..'.....Ve-rs.us. s> ■> ■ - '-:■■ ■ ■
Et confringentur,& pudore afsicientur ab J£ thio*
piaaspc&u (uo,&abi£gy,btoglori.a-sua.
Et consringentur]Scilicetanimo: peiterrefient.
Pudore assicienrur] Pudehcnt,crubescent.
Aspe£t,u]Exfpedtationesua,respccliu,fiduciasua,id est, ad ;
qiiamrespiciunt,exspe<5l'ai)tesabiEgyptiis& iEihiopibusre-';
pressionem Assyrii,& hberationem ab ipsius iiigo.
Gloria] Gioriationesua: quiaabilhs promittcbantsibi&
iatStabant defcnsionem contra Assyrios.
Versus 6.
Et dicet hajbitator iniulaehuiusin dieilla .• Ecce sic
aspedtus noster,C|u6 confugimuspro auxilio:ut
liberaremurafacieregisAssur: qupmodoergd' : '
evademus nos?- -"-■■■
Habitarorinsulse] Incolaregio.nis huius,scilicetAzoti& '
ralastina:. Aliqtiiludseamintelligunt.Cumcssperirnarrare
de pccupatione Paia:stiri3e» piitant aliqui, rccli: etia hoc accipi
de illa-quia,l'alssstini exspc6tabatliberatione .pcr jEgypnos.
NpntameabiurdevideturcomprehendiUidaeaunacumPa- i ■ '
lsestina:quialice"w:expiusChukiias,nohiEgypms,sedDe6 '-
.--. ■ • . >:.'i, • -:- '■ 1 .-a ao.............-.-Ai&rJ :
, lud&orum
cum genti-
679 ZACHARI£,UR
nos.se^nosaclipspsaccessimus, ut seternse salutis esTemus.
participes: Tiamen qiiod attinet ad meritum & dignitate pro-
pnam,&quodadbeneficiaChristispiritualia,a:terria,ca:lestia,
prserogauvamnonhabent, sedeandem iustitiam, vitam&
bear. tudinem.sine suo merito ex eadcm Dci rnisericordia per
fidem ih Chnstum.ex qua &gcntes i iustificaniur & servan-
ttir: 'ut docetparabola dedenario& operariis Matth.vigesi-
rho,&hicdicitur: Tcrrse bcnedixit lehova exercituum, di-
cedo: Benedi&us populus meus jJigyptiiis, & opu& manuuni
mearum Assyrius& hzreditas mea Israel: Qnod Israel erat
hxreditaslehoya &Christi eius,ineoanteccllebataIiis,tan-
quam quod esset ei peculiare, qubd autem populus Dei be-
ncdi£tus,&6pusmanuum cius,idaliisgentibus cumipsocst
eommune.
Quaptoptersidona& bencficia Dei maiora quam aliis,
riobiscoiUingant.ne propter ea placeamus riobis.fiamus secu-
rTeIari,cptemtoresalioturn: Nec si minora habeamus quam
aliiyproptereadubitemusde favoreDei erga nos , scientesr
nobiseandemnihilominus quamaliis,ha:redtratem& coro-
siarngloriaerepositamcsseincalis: &cogitantes excmplum
Iudseorurri.qutbus cum Deo essent ingrati.&Christum asper-
nartntur,pra:rogativa;suinontantiimnon profuerunt, sed
grayiorisetiamcpssdemnanonis.acposnafuerunt occasio,&
diftaDomini :Habentidabitur:anonhaberite, etiamjquod
habet,aufcretur: Primiultimi.&ultimipnmifieiit. Et ApO-'
stoti2.Cor.5.Neminemnovimussecundumcarnem:(idest,
camalesprseroganvas) Siquis estinChristo, novacreatura
cst:EtColoiT.3 v.i i Ubi nonest Grsecus&Iudseus.circum-
cisio & przputkim, barbarus, Scytha, servus, liber: sedomhia
&in omnibusChnstusr
1
J
■ - caput xx.
Vkrsus I.
N anno, quo ingrtssus est Thartan in Asdcd,
cum misisXet eiuriSargonrexAssur, & pu-
guasset contra Asdod,cepit eam.
' L E C T I o.
Inannoquoingresmsest] Annoqupvenit. Annusillevi-
cSetiirfuiiseundecimusvelduodecimiis Ch zkiise: quiaiofra
cap.37 &2.Reg 19. diciturThiracasjEthiopscxpeditione
suscepiise adversu* Sancheribum, anno 14. Chizkua:., Turic
autcm fusi sunt ^Ech iopes & ^Egy ptii ab Assyrio, & deportati
* reliqui deillorumexerciiu secundum,hocvaticinium. Etllle
suitterttusannusab editahacProphetia.
Thartan]Unus cx ducibusSanchenbi 2.Reg. 18.17.
Asdod Ai \a Asdodj Azotum: Unam ex quinque sarrapus Palzstmo-
\oiurn. sum, Ios 13.v,3.decuiusamplitudine& magmficentiaHe-
- : , rod.lib.2. IneafuitidolumDagonisjContritumcoram Arca
fpsderis. 1 Sam 5.Euithactum inpotestateludaeorurmquia
CHizkiiasPalsestinam occupaverat. 2.Reg. 18. Etdebcbatur
- •• Azotustribui Iuds, inredivino-Ios.15. Bellum ergo Assy-
riumcontra Iudaeam& Palsestinam durabat iam in tertinm
ann um.ciim reiiqua Iudata occupata, Sanchcrib obsideret Ie-
rpsolymam,&,ab ea avocatus, rdi&o ibi Rapsace, occurreret
Thiracse)moventiversus,Asiyriam.
SaroonSan Sargon ] AlionoriiineSancherib. 'Huiusenimduxcopia-
therib. rum,sive satrapa1fuitThartan2.Rcg.1S. , .
Et pugnaiTet,&c.] £c (Tcilicct quo anno^ pugnavit contra
Asdoiidest^oppngnavit^ThirftanJAzotum^&cepiteam.
\:. ' .: Verssus 2.
Temporeilloloquutusestlehova permanumle-
saiavfilii Amoz, dicendo : vade,& solvesac-
cu.m de lumbis tuis , & calceamencum tuum
so.sve de pedibustuis:Etfecitsic,eundonudus
, &discalceatus.
Tempore ilIo]Scilicet quo capta est Azotus ab Assyrio.
Permanumlesaise]ldest pcrlesaiam.
Vade] Abi, scilicetaddicendumproconcione: adprophc-
randum. 1
'V SoIve]Idest,eXue,depone.
v Saccum]Cilicium: indumetumseu togam villosam.qua-
Xaiitut lis solcbat esse habitus Prpphetarum, ut v>dctur colligiposse
JPropbeta' excoll.ationelocirtu1uscum2.Reg.i.8.deElia,&Zach.i3.4.
rum. &Matth 3 delohanneBaptista.
CalceamentumsolvejExtrahejdetrahe.
Eundo nudus] Ambulans, incedens nudus&discalceatus:
Id est.sine toga vel pallio,tantum tunica,vel thorace, vel inte-
xiori vcsteindutiis: & iinccaiceis, sicutsolcnt, qui spoliati &
SI.NI COMMENT. «?go
captivirapiuntur in servitutem ab hostc,incedere vix semive-
stiti. Hocjubc/bat Deus a Prophetafieri,ut interprophetan-
dumihnsitatohabituostenderet,&simul voce,auribus& si- N ■
gno oculis ingereret & reprsesentaret, quales& quam misera
facie.essentabigendijEgyptii&jEthiopescaptiviabAssyriis^
in exihum & seryitutem.
Aliquitamenmaluntsimplicitcrintelligerc Iesaiamtunc
temporis indutumsuisse sacco, quihabitus erat lugentium: gMtm h
qutainludtusucrit propter calamitatespublicasludseae, & Hstniu-
populi erga Deum disfidcntiam & itiobedientiam:luisumau- nintiutn.
temfuisseeuamhunc deponcre. ,
Versus 3. '"
Dixit-autem lehova: Qnemadmodum ambulat'
A servusmeusleiaiasnudus& discalceatustriurn
annorumsignum, &portentumerit super &-
gyptum & vEthiopiam.
Dixitantem]Etdixit,idest,tumdix!t,eIoquutusest ■', '
Triumannoriirn] Vel,iKlegaturtanquam in Parcnthe-
nYTriumannorum signum & portentumertt/scilicct hsec in-
cessio. hichabitns.
" Iesaise]Velexp6natur,in triumannorumsignum, vel po-
tiusnomencardinale proordinali sumendo, sighst teriii anni
asbhincfururi.h c.insignum,ad (!gnificandum,quid annoab-
hinc terticsit eventurum^Egyptiis & ^Eihiopibus.
Contra ^Egyptum & j^thiopiam] l.d est, ^Egyptios& M-, ■ ■
thiopas. fitquidemcap.37. tantiimThiracse &^Ethiopuin^
mcntiosedcxhoclocoapparet.Thiracam.duxisseiEgyptios,
B &jEthiopas,& bellumgessissc corrimuiii nominc iiEtbiopumvcj
^^Egyptiorum qiiipropioreseiantpcritulo. EtHsrodotus V t,
lib.2. testatur,ineptumregoo &belloadministrandofuissc
Scthonem V ulcani lacerdotcm, tunc t emporis regnanteiri 111
jEgypto. Itaq; cum regnum utrumqv tum cilct eonfcedera-
- tum, &Thiracase{rctbelhcosuls,rcrumsummaab^gyptii9t
s ipsi est commissa.
:■.,:, Versus 4. - -
Sic ducet rex A.ssur captivicatem ^gypti, & trans- \
migrationem ^ihiopicam, pucros& senesnu-
dum&discalceatum,&discerptumnatibustur-; ,
pitudinejfEgypti.
Sicducct]Itaabducet. . ._ > -
q Captivitatem]Idest captivos: captiyammuicitu<I'ncrn•*"
gyptiorum. .
', Traiismigratioricm]Deportationem,id est,ttirbamdcpqr«
tandamcaptivorurri. \
Pueios & lenes] Vel puerorum & sen.um, id est, iuniorum,,
minjstrorum,&adultorumilitum,acducum; quiduceThi-
racamilitatumegiessierantvcrsiisAssyriarri..
Nudum&discakeatum ] Nudam&discalceatam, scilicct
captivitatem & deportationem.
Discoopertum] Dcnudatos nate,id cst,male vcstitos, semi-
nudps..i£'Hpn chasnphai pro isityrt inregim.BibliaHexa-
plainapparatuleguntper,..'. : .
. Turpitudine] ld est cumttirpitudine.vel in turpitudincm, i
ignpminiamjprobrumvEgypti.velapposiDive.discoopcrtum /.
natibus.turpitudine^Egypti. Sic videlicet lpsc Assynus ,ab-
D ducet,&c. ■:■
,:..'.....Ve-rs.us. s> ■> ■ - '-:■■ ■ ■
Et confringentur,& pudore afsicientur ab J£ thio*
piaaspc&u (uo,&abi£gy,btoglori.a-sua.
Et consringentur]Scilicetanimo: peiterrefient.
Pudore assicienrur] Pudehcnt,crubescent.
Aspe£t,u]Exfpedtationesua,respccliu,fiduciasua,id est, ad ;
qiiamrespiciunt,exspe<5l'ai)tesabiEgyptiis& iEihiopibusre-';
pressionem Assyrii,& hberationem ab ipsius iiigo.
Gloria] Gioriationesua: quiaabilhs promittcbantsibi&
iatStabant defcnsionem contra Assyrios.
Versus 6.
Et dicet hajbitator iniulaehuiusin dieilla .• Ecce sic
aspedtus noster,C|u6 confugimuspro auxilio:ut
liberaremurafacieregisAssur: qupmodoergd' : '
evademus nos?- -"-■■■
Habitarorinsulse] Incolaregio.nis huius,scilicetAzoti& '
ralastina:. Aliqtiiludseamintelligunt.Cumcssperirnarrare
de pccupatione Paia:stiri3e» piitant aliqui, rccli: etia hoc accipi
de illa-quia,l'alssstini exspc6tabatliberatione .pcr jEgypnos.
NpntameabiurdevideturcomprehendiUidaeaunacumPa- i ■ '
lsestina:quialice"w:expiusChukiias,nohiEgypms,sedDe6 '-
.--. ■ • . >:.'i, • -:- '■ 1 .-a ao.............-.-Ai&rJ :