DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.3137#0227
459 Z A CH A RIM URS INI
Sectsndb Kullus ex posteris Isai pctcst produci, in qaem
competanr^qus de hoc surculo Isai dicuntur. Nam Chizkijas
s&Icsias nonsunt nati cxarbore Ifaisuceisa, sedadhuestante
&ssorencercgno,quodper succe.tlionem indeaDayideacce-
perant. v .
Tertio Neq» isii, & rriulto minus Zerubbabel, paresfue-
ruiit huius regis elogiis: Non fuerunt inspecldtes cordium:
non percussemnt terram virga oris sui: non secevunt como-
sarijupos ciimagnis: Nos requisiti suntagemibus: Non ex-
cisisunthostesomnesludaesub ipsis:necnostibus dominati
suntnecfuitin illissapietiae.justiciae&libetationisperfedfcic
Quartb.Chaldaeus Paraphrastes diserce sicverrit Exibit rex
de filns Isai,& Mesiias de filiis fiiiorum eins. Et idem propcer
evi3enciarrt facentur Rabini Judaeorum, etsi corrumpunt va-
tidnium suo more.detorquentes ad regnum Messiae munda-
COMMENT.
4+®
Docet enim postquam succisa fuerit lyJva Israelitiea, atqs Temim exhi'
eciamarborDavidi:a,inqua salusilliussylvae.&ornarnemti benit Mesiit*
omne consistebat .id eft.postquam populus iudaicus iriTervi-
tutemredaclus,& posteritas Davidisregnoexuca , & trunc»
arido,informi,&emortuo similis fa£h fuerir.tum deraurrf ex
ea nasciturum ChriftHm, Hoc ita fa&um videmus, Ciim Itt-
dxiincaptivitate Babylonica.& postcam regemnonhabue-
runt: tandem vcrb etiarrtsub RainanorUm potestaiem reda-
6M suerant,& familia Davidis omnem dig-iicarem amiJGcpri-
vata,inops&obscurafuit, neque iillarh spemregni avitire-
cuperandi habuit. :i-'J: - -
RepeticergbhicoraculumIacob»Genes. 49- deposiriatu-
daicanonrursusstabilienda.ut (bmniaat Iudxi,sed corruitu»
ra & abolenda veniente Meisia;quod p»st ;esaiam*& ab Eze»
chiele repetiturh est ca ii .Perversam,perveriam,perverfam,'->
num;Idqubdfacilerefucan£verbatexcus, & tocius s«ipcu*ae A sVelobliquam)reddamillamiscilicet coronam idest regnS
'■*
Discrimen i»~
ieritux hojliu
iS>peen» IJrae-
lis.
J?ropheticst eoniensus
Ycts.i. SedprodibitvirgnladetrurtcosuCcisoIiair&c. 1
Dixerar omnem arrogantiam &potentiam hominum,adver-
sus Deum insurgentium,judicio divino esTedejiciendam,am-
putacdam & Ai'ec'idendam,sic\it collucatur & succiditur den-
sa&procerasylva Idq; tam Israeli &Jud*,quamAstyriis &
cmaibusimpiise^encurum.PoteranccrgbpiicogicareiQujd
nobisprodestinteritus hostium.si noseciam una,& quidem
priiis quam ipsi, & pcripsos succidendi &perituristimus»&
eadem utrorumq; fortunaestfutura?
Tentationi huicPropheta opponitdiscrimenpaenehostiii
& Israelis:videlicetsylvam hoftium succi sum iri sic, ut nurj-
q-jamrenascatur: consumendosenim&abolendos eosesse
dixit ca.io y.20 2s. Sylvamautemlsraelisetiamvastandam
Iudaicum:) Etiam haecnon futuraest.donctvenerit is-.cutus
est jus ipsum,& cui tradidi ilhid,id est.Chnftus.
Obhane etiarhcausamvideturnom:narenohDavfdis,sed MeJsitU *
Isairruncumideft.nqnregiam.tanquamDavidis, sedpriva- trumU/S IJ/ii
ta'&humiIcm,atqueobscuram,tanquara I/ai Bethkhcmita: &ntnQgvi'
samiliam&conditioncm.Cumigiturantc totsecula.primitm ^
labefastata, deinde penitus collapsa sit politia & tribusln-
daica.utnequidemscirennne possintludaei.qnisinc excribu
Iuda,nedum ex Davidis famiha,cuius etiam rcliquix a ty-
rannis partim mctu , partim calumcia affcclationis regni
sublatae sunt: Nondubiumesthunc surculum jamdudum Me/fiat i**
prodiisse. dudtmexW
Quja verbnon tantiim familia Christiobscura, ttnuls tc Htue.
contemta,sedipseetiamnullomundanb splendprepraeditus "^*
Deprimapar-
tt eapitii.
X.
Trttncm &
radix Ifai.
& succidendam qnidem e(Te,vcruntamcn sicutrcvirescat & B essedebebar, & in summa paupercate &contemtu incerris
repullulet.ac lohge major &pnkrior evadacquam pnus fue-
ritih.e.hostesinptfenisesTepeHturos funditus& perpetub In
populo vero Israelitico > puniendosquidem & perdendos e(Te
impios,sed tamen rcliquias caftigatas cmendandas & servan-
das este, & ex illis populurhDei instaurandiumesseperChri-
stum,ita ut salvus deinceps & beatus sit in aeternum, Ier. 1 o.
Tibi eF.im adsum,dicicJehova,ad seryandum te, ciim faciam
eonsummacioneminomnibusgentibus, qub disperserote,
verucamenintenb fa£i:urussumconsummarione,sedcasti-/
gaturus sum te moderate,non autem quasi innocentem im-
punedimittamre. Ies54- Ad exignum momentum reliqui
ce,& in rhisericordiis magnis eolligam te. In momento lrae
abscondi faciem meam paulisper a te, at elemetia sempicerna
misereor tui,dicit Iehova vi ndex tuus.
Hancverbpopuliinstaurationem eonftituitintinicosur- (
culo,prodituroex tr unco I sai. Hic emm surculus excrevit in
tantamsrborem,quaeamplitudine&gloriasua mundumu-
niversumreplevir,collc£taexIudaeis &getibus Ecclesia: imb
haec unaarbor.tota sylva est, pertotum mundumpatensi O-
mnesenimperChristumservandos. oporiet ipsi lnseri, can-
e>uamramos & surculos cruncoi canquam palmices vitijtan-
qtiam membra capici.
Utefgc ceuitudinem & magnicudinern divini beneficii
illustrec:
Primb , deicribic personam liberacoris & vindicis pro-
mifsi,ur-oftendat, eumforedivina potentm instrudtum , ae
proinde satis validum&potentem.adremjudicio humano
imporsib!lem&incredibilem,facile&feliciterperficiendam.
Proditurum,ait,ex trunco Isai.h.e. ex postencate Davidis,
victuruserat, idebsurculurheumnominat.nonhabcntem Mejfi/ucurp
speciemjustae arboris,sedimbecillum &obnoxium injuriis. sM/«« &vi'
Eademsimilitudine ipsum describit infra cap.5;. Asccndcc „ultnnti
sicut virgultum coram eo,&sicut radix e terra descrta : Non
formaeriteineque dccor:videbimus eum,&ubiieriteiaspe-
6cus,qnemdesidcremus: despeftus&rcjcstus encincerho-
mines^virdoloruinspericusinfirmitatis^idebabscondimusfa-
ciemabeo, &nihiliteputavimuseum. Idcbformam servi
assumsiiTedicitunPhil 2. ldest,carocm& miseriamhumana.
Intereacamcndicitforc , uthicsurculuscenuisenacus ex ry.
trunco lsai, crescat & frudlificet. Utrunqnc cnim significat %ennUMef^
verbum ms parah.Hicduo significat mutationcm& lncre- sWrc«&« **^
mcntumregni. Non revirescet,& rursus in atborem excre-y^,
scet ille truncusarbons succisae.scd exarescente trunco, sur-
culusenasceturexeo, qui in novamarborem excrcscet, utsic
arborquasieadem&noneadem : Christus cnim ex stirpe
quidem Davtdis propagatusest : regnumaucem terrcnum
Iiraelis non restituit,sedin aliud longe mehus&gloriosius,
spirituale,cceleste& perpetuum,mutavic. ,
Idcbadditalterum, fore uc crcscac& srustislcec. Quan-
tumvis enim contemtibilisfuerit iste surculus.tamcn contra
omnemvim hostiu, succidcrc & protercrc ipsnm volenfium
snbstitit,(excrevit & emersit in summam altitudinem&fm-
stus setcrnosprotulit.
Quodautemin capite est sa£tum, idcm in corporc Eccle-
siaeoportet impleri Idcb sicnt Christi.sic&Ecclesiae species est
contemtibilisin hac vita,vciutsurculi: & tamenservatur mi-
rabiliterjdivina virtute Christi,& tandcm glonficatur.
Vers 2.ErrequiescetsupereumspiritusIehovejPostquam
&exradicibusejus, h.c^exPatribus.exquibusprodicradsai, D descripsit humilitatempersonac&initiorum regniChristiin
Chnjiut vi-
rue homo,&
apa driausa.
Abrahamo,Isaaco,Iacobo&Iuda,quibusMersiamcxipsorum
posteris nasciturum Deus olim promiserat.
Docet ergo implendas esfe in Christo promiulones faclas
parribns,ut in consolationem totoraculisvetetibus&novis
Connrmatam,cercafide possentrecumbere, & in agnoscendo
Meisia exhibito Ecclesia non erraret. Dum enim truncum &
radiceslsai nominat.allegationem omnium promissionum
de Messia complestitur,quz pawibus & Davidi datse fuerant.
Docet item, Christum fore verum hominem ex semine
Facrum & Davidispropagacum,secundum promiisiones di-
vinas ,ut quanquam divina&hominemsuperanciadeipib
pridicarentur , camcnverecarnem nostramhabicurum,ut
ftater & caput & vitis nostra css*e poisit.Sicut emm surculus ex
radicis&stipitissubstantiapropagattir : sicexnostrigeneri*
ttiaisa carnem assumpsit Filius Dei. Roman.9. Ex quiboi est
Christussecundum carnem.
Nominat eum virgulam & surcu! um prodinwum ex tran-
eo&radicibuslsai Vox Hebrxatruncumarboris wceisxsi-
gnificat,reliquumin terra cum radicibus. Ergb tcmpusexhi-
bendi Chrifti monstrat eX populi ludaici * postetitatisDavi-
dicat statu,qui cunc erat fucuiu*,ut ©«umt dubisawwj! 4«
fromissie>ibus inpkaAi».
terrisme cogitarent pii.si tam infirma& abjesta spccies istiu*
surculi Davidici.cst futura,quomodo igitur ent tantus rcxSc
instaurator Israelit,quant*s est ptomisiiis?
Addit jam, quibus donis &armis , ornatus &instru£tti» r' ^
proditurussitisterexadregni suiadministrationem,illisni- De»orU ^
mirum .exquibusapparet, ipsumglorioso illi atqucaeterno cellent**
regno.quodpromissum eratDavidi,constituendo,defenden- Cbrifi1'
do&gubernando , abunde parematque idoncumfutiiruni.
Dicitergb. prseditiimforespiritu &virtute Iehovae,& omnt-
busdoms ad huius rcgni instaurationem & administraci*-
aem necessariis.
Sed verba consideranda sunc. Primb eogitandum. Quidsi*
gnificet hic Spiricus Iehovac,& requiescjus super Christum.
I.
S T I O
U0
Qj1 *
Quid hic tyiritut sehov*.
SpiritusDei,& Spiritusianstiappellacio, «..».„„, «,.M»-.. ^*.- ,.
Ao in scripcuraprodonis.a spinruDci cffestis in anjmis* cor- pst d°nUf
dibushominum, h e.conformacioncm ipsorumad volunta- Mttatylr
temdivinam.&restitucionemimaginisDeiadqnamfuetuiit
eoditi: ut ciun Paulusopponiccarnem & spiriium.i.c nacura
Jwmini»vetttem*novam,coKuptampcrpcc«atum,®c-
uCtatan»
w