Ursinus, Zacharias; Reuter, Quirinus: D. Zachariae Ursini Theologi Celeberrimi ... Opera Theologica ... (Band 3): Qui complectitur eruditißimum Commentarium in Prophetiam Iesaiae, et alia, quorum Elenchum exhibet pagina proxima à Praefatione (Heidelberg, 1612) [VD17 1:048647S]

€%7 'Z4chari£ tras
populiludaici\cohquerentisde crudelitate Babyloniorumi
quic3pnvos,&servosnequc intcrdiu neque nodtu sinebanc
quiescere. j
V E R s li s V. ,
Dispone mensam j ipeculare inspecula, comede,
Bibe: surgite principesrungite Clypeum.
" ©isporie'.]instrue rnensam,idestconvivium.Concesfio seu
jussioironicaDeivelProphetae,signisicans quid fatturisint,
, rex & principes, Babylonici, ingruente pcenarum tempore,
ncmpe, securededituri se crapulationi & voluptatibus. Pos-
suntetiamhaec dici apropheta in persona Babyloaicorum
procerum.

IN



ICOMME
V E R,S II S VIII.
EtclamavitiLeosuperspeculum: Domine, ego
sto jugiterperdiem, &super custodiam rneam;
ego sto totis no&ibus.
Et clamavit: Leo super speculum ] Et clamavit leo, id est ut
Teo. Hic est distinstio. Clamavit ille speculator ut leo.id eft,
fortisTima & terribili voce. Aliquisensum legunt, Leosci-
licet.forisest.intelligenresCyrumautDarium. Sednon est,
distin&iopost clamavit." ldeomalunt subaudire a.similitu-
dinis.
Snper speculam Domine ego sto iugiter. ] In specula.Do-
mine, egocousissam iugiter lnterdiu. cohaerent enioi. Apo-

Speculare irispecula ] Speciilatot, id est,Sinitespcculato- ^ strophespeculatcttisad Deum,quatestatursuamdiligentiairi.

rem.Custodem, vigilem speculari.an adveniant hostes: xps iri-
duigentegenio,edentcs & potantes. Describu securiratem
Babyloniorumconvivantium & in convivio oppressoruma
Cyro,Daniei. 5.
■ Surgire principes ] Alii inrelligunt principes Babyloni-
cos,tit sit sensus, Dum illi convivabuntur,sub!to clamaturum
speculatorcmaurexoritutumclamoremin urbc, irrumpea-
tibtisineamhostibus surgiteprincipes:ungitescutum,idest,
corripitearmaad defensionem, quiascuta inituri praelium
solebant ungere, uttclaminusinillis hserere possent. Alii
exponuntprincipes Persici& McdickSurgire&capitearma,
&c ad invadendam & pccupandam Babylonem securam &
Convivantctti.Possltntigitur hsecetiam didtaesse in persona
Dei,velProphetae vel babyloniorum.
V E R S U S VI. .
Sicut enim dixit ad, me Doininus: vade cortsti-
tue speculatorem 3& quod viderit an n unciet.
Dixitad me Dorninus.]Aliqui putant haecesse verba prae-
scctiseumagistri vigisum Babylomcorum : quircferatquid
mand.ui accepetit aDomino suo, idcst,rcgc iSabylonicb, &
quidvideritvigilabipsocpnstitutusinspecula. Sedciimnon
praecedat aliqmd aut iequatur.ex quo possitcolligi, hanc per-
soriamloquentem introducnParticulavesocausalisia vide-
atnr hunc versurri connc&ere cum praecedenti, tanquam
«!/Z;oAoy<«*:Sttrgitcprincipes,cVc. Quiasicraihi dixitDomi
hus,&c ut non sitlocussocordiaeyel cessatioms,nequ"ePer-
sis.neoccasionemcapiendaeurbisnegliganr, ncque Babylo-

Alsqui: in specula Domini,id est,in quaDominusme confti-
t-uitpetlesaiam.
Et super custodiam.] Et in custodia (oblervationej mea
-cgo perstabo totisnoitibus.
V E R S U'S IX. ,
Et ecce iste venit currusuniuscuiusque parisequi*
tum, Joquutus est Sc dixit: Gecidit, cecidit Ba-*
bel, & omniasculptilia deorum eius contrivit
adterram.
Etecceistevenit.] Tum,velinterea,ecceiam ingressie-
rant,scilicetinurbemBabyloncm. '
Currusuriluscuuisquc paris equitum ] Currus virornm»
ordines cquitum.sicbrsealingularia collcftive posita.
Loquutus cst.j Tunc eloquutus est,scilicet, speculator*
quemvisus eratsibiconstituisse lesaias. Hic loquutus essc
reftiiis intelligitur quam currus virorum, quem aliqui su-"
muntnominativumante vcrbumloquutusest. (
Cecidit.] ldest,adlum est deBabel: sicut ille clairiabat:
Fnit Ilium, & ingcns gioria Dardanidum.
Contrivie.]iddt,contereQdoveiconsringendo, deiccicia
terram.icilicetDeus, veLmiles P£isicusT)eo sicvoknte.Hstc
videtnr essjelaeta exclamatio speculatons Idco malunt haec
intelligere de Propbeta alio, iusso excipere visionem divi-
nam, vel de speculatore per visionem conftituto a Idaia,
quam de/peculatore rcg s Babyiomci.
V E R S U S X.

niis, quia hostis ingtuat ipsorum cervicibus: Ideo videmr c Trituramea(m>) &filiusare3eme3B: que audiui a
aptius&stmplicius accipi tanquam narratio v.sionis Iesab: j h exercitUum Deo Iiraelis, annunciabcV
utsitscnsus:Surgite,quialicedixitDominus,idest, Deus mi- J , . ■ '

irgite.quia
hi,id est.Iesaiae. Loquiturcrgo riirsus Iesaiasin personasua,
natrans visionern propheticam sibi exhibitani a Deo.
Vadcconstitucipeculaiorem ]Huncspeculatoremalii in-
tclhgunt vigilem cpllocandum in specula a prafeclo vigilum
Eabyionico alii,Prophetam!quempiamalium,quemlefaias
avDeositinssusadhiberetanquamtestem su: vaticmii, &cui
visioista sequens sit exhibita aliiverovigilerri noureipsa, sed
pet visionenvpropheticamiexiussiiDei constitutum aJesaia
inspeculaBabylonica, ltautptodeat in medium Proplieta,
quasimagisservigiium Babylonicus.feuquasipersonam eius
gcrSs:recitet,quidvigil seufpcculatprilie.a Ic costitutus.vi-
sussitipsiinextasijseurevelatione prophetica, rcnuciarcseu
proclamaredespcculaquifenfusvidetur simpliponut lesa-
iasoraculum&v,isionem fuampotius, quarnalterius cuiuf-
dam Ptopheta:,non nominati, commemoiet.
Annuncict.j indicet, reBunciet,scilicet, tibi Ieiaiae,vel Ba-
byloniis. y
V E R S U S VII.
Etvidit currum parisequitura, currum asini &
currum cameli: & attendit attentione, multa
attentione.
/ Et vidit.]scilicet,fpeculator ille,id est,signisicavit.clama-
vitse viderc. -
Currum.]ld est, currus militares: collecl:ive,quibus vehe-
bantur milites. Hicest diftincliio.
Parisequitum.] ordinesequitum, scilicet,qui a diversis,
partibusinvadebantBabylonem, ntfacilius posstt capi.
1 Currumasini»currum cameli.] Ideft, currus asinorum
stu mulorum:curruscamelorum,ideft,tta£tos abasinis& ca
melis, quorum ibi magnus ufus propter copiam & celen-
tatcm.
Attenditattentione.^idest.Attente.valdemulsumatten-
te. Idest.attentiisimeperrexit circumlpiccrc, quidcffctex-
trautbem.

yobis.
Tritura mea(,'»-/'s ] Plerique, urSanclesexponunthaecver"'
ba in noniinati vb, subaudientes, Erit:& lntelligunt tanquam
verbaDeideBabylonc quamdicat Deus esse tnttiram su-
am,id est,a fe conterendam, ut srumentum tcritur in area.
Estcadcm similitudinedelcriptaBabylornsruina. Jei.ji. 3J.
Sicaitjehovaexcrcituum DeusIsraelis, quiriliamBabyloni»
velutareamtempestive sphdat: Adhucpaululum, tumadvc-
niet tempusme(liseius,scilicet,qua;incatrituranda erit. Ec
Moabitarum ^cena. Iesa zj-v.io, TriturabiturMoabinro-
cosuo.ut trituretur paieaad stercprationem.^ Et omniiim
^ hostiumEcclefiae.-ksa.^i.v. 1$. Disponam te in tribulam:
triturabismontes, coinminuesque, & cofles tanquamglu-
masdisponcs: Item Mich.cap 4.vers.ij.Surge&trituranlia
Tziion. r . v
Aliqui in vocativo legunt O tritura mea & sili ateae meat]
inteiligentcspopu!umludaicum,qui mBabylonica captiyi-
tatevelutsrumentumsharca tnturattis,ideft, asHi&iombus
lepurgatussueritapalcis, hoceft, amu!titudineimpia,qua:
ipsisuerat admikta:EthucaccommodantlocumIesa. 28. v;
2$. Ubicastigatio pcspuli enara fignisicatursimilitudinetri-
turae: Frumeatumcomminuitur :npii,tameninpcrpetuum-
pergittriturareipfum,aurquatitrotap'liiHiftrisui,ncqueequis
suiscomminwitipstnn. Poteft utroque modo exponi. Nari»
quoddicit:Trituramea, filiareae n,eae: a Prophetadiclum
cenfent m perfona Dei: reliquam autem partem versus, in
perfona fua:quasi dicat.O tritura Dei & fili arese ipfius, quae
5 aud^vi abipfo,rcnuiiciovobis.velvocathostrituram suam:
quia ptadict popnlo trituram.quatriturandi eranta Deo.ut
Jerem -,. Eccepr*riciotehodiegentibus/&-:regnis, ad cxtit-
• pandum & addempiiendtim, adperdendiim & ad deftruen-
dum.adaediricanduih&adplantanduiTi. i
Vel deniqucqiiiatrituretur, ideft, aftligatur Iesaias ipfe
CumpopuIoDei ineadtmarca, & sit particepsdolorum&
calamitatumEcckfiae.- Hoe modo vocaret trituram fuam»
non quuriturct,scdquiatrituretutipfe;&arcamfuamnoa (
. ia