DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Kozakówna, Krystyna: Obrazy Per Kraffta Starszego związane z Polską
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.45619#0122
KRYSTYNA KOZAKÓWNA
11. 9. Per Krafft, Portret Ludwiki z Poniatow-
skich Zamoyskiej, 1768. Warszawa, Muz. Narodowe
(Fot. S. Sobkowicz)
lonymi aksamitnymi rabatami i złotym haftem. Nie-
bieska wstęga orderu Orła Białego przepasuje kirys,
na czerwonej wstędze na szyi zawieszony jest krzyż
orderu św. Stanisława. Czerwony, bramowany grono-
stajem płaszcz spływa w bogatych fałdach. Twarz,
której melancholijnego wyrazu nadają oczy o cięż-
kich powiekach, okalają pukle siwej peruki, włosy
z tyłu związane są katagonem. W głębi ciemnosza-
rego tła widoczne fragmenty architektury, z lewej
u góry spiętrzona stalowożółta kotara. W kolorycie
obrazu intensywne, nasycone barwy stroju przeciw-
stawione zostały spokojnej, prawie monoChromicznej
tonacji tła. Trafnie oddana jest materia-lność przed-
miotów — lśniące refleksy światła na pancerzu tłumi
głęboki ton draperii aksamitu.
Przed przyjazdem Kraffta na dwór warszawski
portrety Stanisława Augusta wykonywali kolejno:
Krzysztof Werner, twórca słabego portretu en pied
w stroju koronacyjnym i Grandis, przez którego
namalowany portret król wysłał w 1766 r. dla pani
34 W. Łoś, Historyczne to i owo. Wizerunki Stanisława
Augusta, Warszawa 1896.
Geoffrin34. Współcześnie z Krafftem malował Stani-
sława Augusta Bacciarelli. Powstały ok. 1768 r. port-
ret króla w stroju koronacyjnym nasuwa mimowolne
skojarzenia z wizerunkiem pędzla Kraffta. Wspólne
dla obu jest dążenie do zamkniętej kompozycji i spo-
kojnego, wertykalnego układu. Poza reprezentacyjna
wywodzi się z barokowego francuskiego portretu
władczego. Portret pędzla Bacciarellego cechuje wy-
tworność pozy i gestu, podkreślona jeszcze płynnością
konturu i niematerialnością bryły. Poczucie realizmu
Kraffta umieszcza przedmioty w określonej przestrze-
ni, wyraźnym konturem akcentując ich odrębność.
Elegancja wizerunku Kraffta nie osiąga tego stopnia
wyrafinowania, jaki cechuje dzieło Bacciarellego. Por-
tret Kraffta nie posiada też Bacciarellowskiego roz-
machu i nie spełnia postulatu grandezzy, co jest uwa-
runkowane odmiennością źródeł inspiracji artystycz-
nej — wpływem mieszczańskiego stylu Chardina
i Greuze’a na malarstwo Kraffta, podczas gdy Baccia-
relli nawiązuje przede wszystkim do monumentalizmu
baroku włoskiego. Portret Kraffta pomimo trafnie
uchwyconego wyrazu zewnętrznego nie oddaje w peł-
II. 10. Portret Teresy z Ossolińskich Potockiej,
1767. Warszawa, Muz. Narodowe (Fot. J. Mierzecka)
108
11. 9. Per Krafft, Portret Ludwiki z Poniatow-
skich Zamoyskiej, 1768. Warszawa, Muz. Narodowe
(Fot. S. Sobkowicz)
lonymi aksamitnymi rabatami i złotym haftem. Nie-
bieska wstęga orderu Orła Białego przepasuje kirys,
na czerwonej wstędze na szyi zawieszony jest krzyż
orderu św. Stanisława. Czerwony, bramowany grono-
stajem płaszcz spływa w bogatych fałdach. Twarz,
której melancholijnego wyrazu nadają oczy o cięż-
kich powiekach, okalają pukle siwej peruki, włosy
z tyłu związane są katagonem. W głębi ciemnosza-
rego tła widoczne fragmenty architektury, z lewej
u góry spiętrzona stalowożółta kotara. W kolorycie
obrazu intensywne, nasycone barwy stroju przeciw-
stawione zostały spokojnej, prawie monoChromicznej
tonacji tła. Trafnie oddana jest materia-lność przed-
miotów — lśniące refleksy światła na pancerzu tłumi
głęboki ton draperii aksamitu.
Przed przyjazdem Kraffta na dwór warszawski
portrety Stanisława Augusta wykonywali kolejno:
Krzysztof Werner, twórca słabego portretu en pied
w stroju koronacyjnym i Grandis, przez którego
namalowany portret król wysłał w 1766 r. dla pani
34 W. Łoś, Historyczne to i owo. Wizerunki Stanisława
Augusta, Warszawa 1896.
Geoffrin34. Współcześnie z Krafftem malował Stani-
sława Augusta Bacciarelli. Powstały ok. 1768 r. port-
ret króla w stroju koronacyjnym nasuwa mimowolne
skojarzenia z wizerunkiem pędzla Kraffta. Wspólne
dla obu jest dążenie do zamkniętej kompozycji i spo-
kojnego, wertykalnego układu. Poza reprezentacyjna
wywodzi się z barokowego francuskiego portretu
władczego. Portret pędzla Bacciarellego cechuje wy-
tworność pozy i gestu, podkreślona jeszcze płynnością
konturu i niematerialnością bryły. Poczucie realizmu
Kraffta umieszcza przedmioty w określonej przestrze-
ni, wyraźnym konturem akcentując ich odrębność.
Elegancja wizerunku Kraffta nie osiąga tego stopnia
wyrafinowania, jaki cechuje dzieło Bacciarellego. Por-
tret Kraffta nie posiada też Bacciarellowskiego roz-
machu i nie spełnia postulatu grandezzy, co jest uwa-
runkowane odmiennością źródeł inspiracji artystycz-
nej — wpływem mieszczańskiego stylu Chardina
i Greuze’a na malarstwo Kraffta, podczas gdy Baccia-
relli nawiązuje przede wszystkim do monumentalizmu
baroku włoskiego. Portret Kraffta pomimo trafnie
uchwyconego wyrazu zewnętrznego nie oddaje w peł-
II. 10. Portret Teresy z Ossolińskich Potockiej,
1767. Warszawa, Muz. Narodowe (Fot. J. Mierzecka)
108