DOI issue:
Nr. 4
DOI article:Miscellanea
DOI article:Szczepińska-Tramer, Joanna: Z materiałów o życiu i działalności Leopolda Zborowskiego
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.45619#0406
JOANNA SZCZEPlNSKA
II. 10. August Zamoyski, Portret Zborowskiego 1923, drze-
wo. (Klisza „Nike”, z Arch. Fot. Inst. Sztuki PAN)
karierę Modiglianiemu, wyraża nadzieję, iż dokona
tego Guillaume. Objawem zgodnej współpracy obu
marchandów jest także przytoczony list Modiglianiego
do Zborowskiego, w którym jest mowa o pomocy ze
strony Guillaume’a, jest i osoba dr Bamesa, jest
wreszcie zdanie F. Fels’a, określające Guillaume’a
jako tego, „qui eut la merite de beneficier du trauail
de propagandę de son confrere Zborowski”.20.
Interesująca jest wreszcie przytoczona przez Cl.
Roger-Marx a dotycząca Guillaume’a charakterystyka,
którą z powodzeniem można by odnieść do Zborow-
skiego, tak dalece wskazuje na podobieństwo w ich
usposobieniach i upodobaniach: „Ce grand marchand
[...] est un jacteur de desordre. [...] II n’a du Franęais
moyen ni le bon sens, ni 1’esprit de mesure. Sa vie
est une paradę.” I dalej: „Paul Guillaume riaurait
reuni que des peintures caracterisees par le sentiment
du dramę a l’exclusion des genres heureux et har-
monieux (mais alors que vient faire ici Renoir?)” 21
Przyjmując więc istnienie pewnej zgodnej współ-
pracy obu marchandów przynajmniej do r. 1923, (a nic
nie świadczy, iż nie przetrwała ona aż do śmierci
Zborowskiego), można by z pewną dozą prawdopo-
dobieństwa wnioskować o wpływie, jaki określone
i wyraźne upodobania Paul Guillaume’a mogły wy-
wierać na linię postępowania Zborowskiego — przy-
najmniej odnośnie artystów nie-Polaków. Hipoteza
ta wymaga zresztą bliższego wyjaśnienia, m. in. i tego,
czy między obu marchandami nie istniały również
jakieś powiązania finansowe, i czy Zborowski nie
pełnił w pewnym okresie roli papierka lakmusowego,
którym Guillaume mierzył szanse powodzenia arty-
stów, na których zamierzał postawić.
Zborowski posiadał rozległe zainteresowania w dzie-
dzinie literatury, szczególnie klasyków; był też czyn-
nym członkiem Polskiego Towarzystwa Artystyczno-
Literackiego w Paryżu. Utrzymywał znajomość z wie-
loma najwybitniejszymi pisarzami swego czasu, jak
?o F, Fels, jw.( t. n, s. 42.
21 C, Kogar-Marx, Avant la destructlon d’un
monetę..., Parts 1947, s, 219—20.
382
II. 10. August Zamoyski, Portret Zborowskiego 1923, drze-
wo. (Klisza „Nike”, z Arch. Fot. Inst. Sztuki PAN)
karierę Modiglianiemu, wyraża nadzieję, iż dokona
tego Guillaume. Objawem zgodnej współpracy obu
marchandów jest także przytoczony list Modiglianiego
do Zborowskiego, w którym jest mowa o pomocy ze
strony Guillaume’a, jest i osoba dr Bamesa, jest
wreszcie zdanie F. Fels’a, określające Guillaume’a
jako tego, „qui eut la merite de beneficier du trauail
de propagandę de son confrere Zborowski”.20.
Interesująca jest wreszcie przytoczona przez Cl.
Roger-Marx a dotycząca Guillaume’a charakterystyka,
którą z powodzeniem można by odnieść do Zborow-
skiego, tak dalece wskazuje na podobieństwo w ich
usposobieniach i upodobaniach: „Ce grand marchand
[...] est un jacteur de desordre. [...] II n’a du Franęais
moyen ni le bon sens, ni 1’esprit de mesure. Sa vie
est une paradę.” I dalej: „Paul Guillaume riaurait
reuni que des peintures caracterisees par le sentiment
du dramę a l’exclusion des genres heureux et har-
monieux (mais alors que vient faire ici Renoir?)” 21
Przyjmując więc istnienie pewnej zgodnej współ-
pracy obu marchandów przynajmniej do r. 1923, (a nic
nie świadczy, iż nie przetrwała ona aż do śmierci
Zborowskiego), można by z pewną dozą prawdopo-
dobieństwa wnioskować o wpływie, jaki określone
i wyraźne upodobania Paul Guillaume’a mogły wy-
wierać na linię postępowania Zborowskiego — przy-
najmniej odnośnie artystów nie-Polaków. Hipoteza
ta wymaga zresztą bliższego wyjaśnienia, m. in. i tego,
czy między obu marchandami nie istniały również
jakieś powiązania finansowe, i czy Zborowski nie
pełnił w pewnym okresie roli papierka lakmusowego,
którym Guillaume mierzył szanse powodzenia arty-
stów, na których zamierzał postawić.
Zborowski posiadał rozległe zainteresowania w dzie-
dzinie literatury, szczególnie klasyków; był też czyn-
nym członkiem Polskiego Towarzystwa Artystyczno-
Literackiego w Paryżu. Utrzymywał znajomość z wie-
loma najwybitniejszymi pisarzami swego czasu, jak
?o F, Fels, jw.( t. n, s. 42.
21 C, Kogar-Marx, Avant la destructlon d’un
monetę..., Parts 1947, s, 219—20.
382