DOI Heft:
Nr. 4
DOI Artikel:Kronika stowarzyszenia historyków sztuki
DOI Artikel:Skórkowska Smolarska, Jadwiga: Zaginiona kolekcja kilimów Muzeum Śląskiego w Katowicach: (Streszczenie referatu wygłoszonego na zebraniu naukowym Oddziału Warzawskiego w dniu 14.III.1961 r.)
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.45619#0448
KRONIKA STOWARZYSZENIA HISTORYKÓW SZTUKI
nym i osiem z roślinnym. W ozna-
czeniu ich proweniencji, wobec
braku metryk, opieraliśmy się na
analizie stylistycznej tkanin. Wyka-
zała ona, że większość kilimów lu-
dowych pochodziła z zachodniego
Podola, część reprezentowała Ki-
jowszczyznę i Zadnieprze, dwa zaś
nie dały się bliżej określić. Wszyst-
kie te kilimy stanowią późniejszy
już etap rozwoju ukraińskiego
tkactwa kilimowego. Dwa datowane
kilimy, jeden z 1830, a drugi z
1873 roku, pozwalają na tle ewo-
lucji formalnej, ustawić w czasie
całą grupę. Poziom artystyczny tych
tkanin, poza schyłkowymi, jest do-
bry, a na czoło wysuwa się kilim
z doniczkami, pięknie reprezentu-
jący typ ornamentalny absolutnie
oryginalny, nie wykazujący zapo-
życzeń.
Kolekcja śląska obejmowała z
kolei bardzo interesującą grupę ki-
limów dworskich w liczbie jede-
nastu. Wobec trudności w oznacze-
niu proweniencji kilimów tego typu,
musimy na ogół poprzestać na hi-
potetycznym oznaczeniu miejsca ich
pochodzenia. Lepiej natomiast
przedstawia się ich chronologia.
Poza kilimami dziewiętnastowiecz-
nymi mamy tkaniny pochodzące
z drugiej połowy XVIII wieku.
11. 3. Kilim manufakturowy. Daw-
na kolekcja Muzeum Śląskiego w
Katowicach
Wypełniają one lukę pomiędzy naj-
starszym znanym datowanym kili-
mem dworskim z r. 1760, a empi-
rową serią Szumana (tabl. 41 i 46,
47, 48, 49). Dla historii kilimiar-
stwa dworskiego, stanowią więc
wkład bardzo cenny. Kilimy dwor-
skie kolekcji odznaczają się wy-
sokim poziomem artystycznym,
a ich bogata specyfika pozwala je
uznać za jedne z najbardziej inte-
resujących okazów kilimiarstwa
polskiego. Kilim herbowy, którego
zawiła treść tarczy została przez
Szymona Konarskiego i Tadeusza
Przypkowskiego rozszyfrowana, jest
przy tym bardzo charakterystyczna
dla swej epoki.
Kilimy manufakturowe wyjątko-
wo liczne, bo w liczbie 13 reprezen-
towane w kolekcji śląskiej, odzna-
czają się bardzo wyrównanym po-
ziomem, tak pod względem tech-
nicznym jak i artystycznym. Ten
typ tkanin, nie cieszący się dotąd
popularnością wśród badaczy daw-
nych kilimów, zasługuje na bliższe
zainteresowanie. Jest on ciekawą
gałęzią polskiego rękodzieła arty-
stycznego, związanego ściśle z wa-
runkami panującymi na naszych
byłych kresach Rzeczypospolitej, w
drugiej połowie XIX w.
Stylistyczne dane kilimów ma-
nufakturowych określają bliżej ich
proweniencję, wskazując na Zie-
mię Grodzieńską, jako miejsce ich
pochodzenia.
nym i osiem z roślinnym. W ozna-
czeniu ich proweniencji, wobec
braku metryk, opieraliśmy się na
analizie stylistycznej tkanin. Wyka-
zała ona, że większość kilimów lu-
dowych pochodziła z zachodniego
Podola, część reprezentowała Ki-
jowszczyznę i Zadnieprze, dwa zaś
nie dały się bliżej określić. Wszyst-
kie te kilimy stanowią późniejszy
już etap rozwoju ukraińskiego
tkactwa kilimowego. Dwa datowane
kilimy, jeden z 1830, a drugi z
1873 roku, pozwalają na tle ewo-
lucji formalnej, ustawić w czasie
całą grupę. Poziom artystyczny tych
tkanin, poza schyłkowymi, jest do-
bry, a na czoło wysuwa się kilim
z doniczkami, pięknie reprezentu-
jący typ ornamentalny absolutnie
oryginalny, nie wykazujący zapo-
życzeń.
Kolekcja śląska obejmowała z
kolei bardzo interesującą grupę ki-
limów dworskich w liczbie jede-
nastu. Wobec trudności w oznacze-
niu proweniencji kilimów tego typu,
musimy na ogół poprzestać na hi-
potetycznym oznaczeniu miejsca ich
pochodzenia. Lepiej natomiast
przedstawia się ich chronologia.
Poza kilimami dziewiętnastowiecz-
nymi mamy tkaniny pochodzące
z drugiej połowy XVIII wieku.
11. 3. Kilim manufakturowy. Daw-
na kolekcja Muzeum Śląskiego w
Katowicach
Wypełniają one lukę pomiędzy naj-
starszym znanym datowanym kili-
mem dworskim z r. 1760, a empi-
rową serią Szumana (tabl. 41 i 46,
47, 48, 49). Dla historii kilimiar-
stwa dworskiego, stanowią więc
wkład bardzo cenny. Kilimy dwor-
skie kolekcji odznaczają się wy-
sokim poziomem artystycznym,
a ich bogata specyfika pozwala je
uznać za jedne z najbardziej inte-
resujących okazów kilimiarstwa
polskiego. Kilim herbowy, którego
zawiła treść tarczy została przez
Szymona Konarskiego i Tadeusza
Przypkowskiego rozszyfrowana, jest
przy tym bardzo charakterystyczna
dla swej epoki.
Kilimy manufakturowe wyjątko-
wo liczne, bo w liczbie 13 reprezen-
towane w kolekcji śląskiej, odzna-
czają się bardzo wyrównanym po-
ziomem, tak pod względem tech-
nicznym jak i artystycznym. Ten
typ tkanin, nie cieszący się dotąd
popularnością wśród badaczy daw-
nych kilimów, zasługuje na bliższe
zainteresowanie. Jest on ciekawą
gałęzią polskiego rękodzieła arty-
stycznego, związanego ściśle z wa-
runkami panującymi na naszych
byłych kresach Rzeczypospolitej, w
drugiej połowie XIX w.
Stylistyczne dane kilimów ma-
nufakturowych określają bliżej ich
proweniencję, wskazując na Zie-
mię Grodzieńską, jako miejsce ich
pochodzenia.