DOI Heft:
Nr. 3-4
DOI Artikel:Paszkiewicz, Piotr: Instytut Sztuki PAN w 1996 roku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48916#0299
KRONIKA NAUKOWA
w Złotym Skarbie ze Środy Śląskiej Jerzego Pietrusińskiego, So-
getti classici sui cassoni fiorentini alla vigilia del Rinascimento
Jerzego Miziołka, Nosce te Ipsum. Studium z ikonografii błazna
Jakuba Pokory, U ruolo di Roma nell 'architettura polacca del tardo
barocco Jerzego Kowalczyka, Portrety i zabytki książąt Olelko-
wiczów w Słucku. Inwentaryzacja Józefa Smolińskiego Marii
Kałamajskiej-Saeed, Pijarski Pałac Collegium Nobilium w Warsza-
wie Ryszarda Mączyńskiego. Prawdziwym „hitem” wydawni-
czym był ,,Polski dwór’’: Wzorce architektoniczne. Mit. Symbol
Maiły Leśniakowskiej, którego drugie wydanie równie szybko co
pierwsze zniknęło z półek księgarskich. Marta Leśniakowska
opublikowała także pracę teoretyczną z dziedziny architektury:
Co to jest architektura? W ramach badań nad sztuką XIX i XX
wieku ukazały się: Stefan Szyller (1857-1933). Warszawski archi-
tekt doby historyzmu Małgorzaty Omi Janowskiej, Totenmesse.
Modernism in the Culture of Northern and Central Europę pod
red. Piotra Paszkiewicza oraz Miasto tyłem do rzeki pod red. Bo-
żeny Wierzbickiej. Na osobną uwagę zasługują książki wydane
w oparciu o bogate zasoby Archiwum Fotograficznego Instytutu.
Jest to przede wszystkim Polesie. Fotografie z lat dwudziestych
i trzydziestych Grażyny Ruszczyk przy współpracy Anny Engel-
king, której drugie wydanie ukazało się w roku 1997, oraz Wilno
Jana Bułhaka Jolanty Kucharskiej, a także Był sobie Gdańsk au-
torstwa m.in. Konrada Nawrockiego. Charakter popularny miała
Warszawa Małgorzaty Omilanowskiej i Jerzego Majewskiego,
wydana w serii Przewodników Wiedzy i Życia.
Ważnym z punktu widzenia dystrybucji elementem polityki
wydawniczej były liczne promocje książek. Prezentacja Architek-
tury gotyckiej w Polsce na Sorbonie w Paryżu przerodziła się
w małą sesję naukową z udziałem m.in. dyrektora Instytutu prof.
Stanisława Mossakowskiego, prof. Aleksandra Gieysztora, prof.
Paula Crosley’a z Courtauld Institute w Londynie i prof. Von Win-
terfelda z Moguncji. Ta fundamentalna dla dziejów polskiej archi-
tektury średniowiecznej praca została wyróżniona dyplomem wy-
dawców na wystawie książek w Gdańsku, w dniach 2-5 maja 1996
roku. Zorganizowanej w siedzibie Wspólnoty Polskiej promocji
książki Polesie, którą zaprezentował Ryszard Kapuściński,
towarzyszyła wystawa fotografii tego rejonu. Po raz pierwszy
w swej historii Instytut uczestniczył w Międzynarodowych Tar-
gach Książki w Lipsku, dysponując własnym stoiskiem.
Pomimo trudności finansowych Instytut był organizatorem
bądź współorganizatorem siedmiu sesji i seminariów, w tym sześ-
ciu z dziedziny szeroko pojętej plastyki. Były to konferencje o za-
sięgu zarówno międzynarodowym jak i krajowym. Międzynaro-
dowy charakter miała zorganizowana we współpracy z Fondazio-
ne Giorgi Cini w Wenecji i Uniwersytetem Warszawskim konfe-
rencja Polonia 1795 - Yenezia 1797. Morte ed eredita di due Re-
pubbliche (org. S. Mossakowski i H. Samsonowicz), której towa-
rzyszyła jednodniowa sesja polsko-włosko-białoruska Gian Maria
Bernardom i kodeks jego rysunków w Kijowie (org. J. Kowal-
czyk). Interdyscyplinarny charakter miała duża, czterodniowa
konferencja Jerozolima w kulturze europejskiej (org. P. Paszkie-
wicz i T. Zadrożny), do udziału w której zaproszono wybitnych
specjalistów reprezentujących różne dyscypliny wiedzy: teologię,
historię, archeologię, historię sztuki i architektury, historię litera-
tury, etnologię i muzykologię. Instytut wraz z Towarzystwem
Opieki nad Zabytkami był organizatorem sesji Centrum, która
odbyła się z okazji 400-lecia stołeczności Warszawy (org. B.
Wierzbicka). Podobnie wspólnym przedsięwzięciem Instytutu
Sztuki PAN i Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Poz-
nańskiego była polsko-brytyjska konferencja Art and Politics
z udziałem przedstawicieli Birkbeck College z University of Lon-
don, której towarzyszył zorganizowany dla gości z Wielkiej Bryta-
nii objazd naukowy po Wielkopolsce. We współpracy z re-
dakcją czasopisma „Arche” Instytut zorganizował seminarium
Oblicza Warszawy. Obrazy miasta.
Plonem działalności Instytutu były również wystawy foto-
grafii ze zbiorów placówki. Instytut zorganizował lub współorga-
nizował ich siedem: Kazimierz nad Wisłą. Czas miniony, na
której prezentowanych było 55 fotogramów z lat 1900-1938; Ka-
zimierz 1931-1932. Fotografie B.J. Dorysa', Kościoły diecezji wi-
leńskiej i żmudzkiej', Kościoły diecezji łuckiej', Żytomierszczy-
zna', Wizja miasta - dawne Wilno w fotografii Jana Bułhaka', oraz
wspomnianą wystawę Polesie. Fotografie z lat dwudziestych
i trzydziestych.
Podobnie jak w latach ubiegłych Instytut prowadził ożywioną
działalność na polu współpracy międzynarodowej. Zrealizowa-
nych zostało około 50 wyjazdów zagranicznych, nie tylko zresztą
w ramach coraz bardziej ograniczanych „limitów” przyznawa-
nych przez Polską Akademię Nauk, czy umów dwustronnych In-
stytutu z innych placówkami badawczymi, ale także w ramach fi-
nansowania bądź dofinansowania prowadzonych zagranicą ba-
dań poszczególnych pracowników Instytutu. Przyjęto też kilku-
nastu uczonych z zagranicy, w tym kilku z wykładami, jak np.
prof. Miklosa Boskovitza, jednego z najwybitniejszych znawców
włoskiego malarstwa trecenta i ąuattrocenta, prof. Everetta Fake’a,
wicedyrektora Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku
czy prof. Augusto Gentili Ago z Uniwersytetu w Sapienzy. W życie
weszła podpisana rok wcześniej umowa o wymianie naukowej
z Instytutem Historii Sztuki Czeskiej Akademii Nauk. Wzorem lat
ubiegłych pracownicy Instytutu kontynuowali ścisłą współpracę
z redakcją wydawanego w Lipsku Allgemeine Kunstlerlexikon, na
której zlecenie opracowano kilkadziesiąt biogramów.
Pomimo trudności finansowych, jakie w drugiej połowie
1996 roku zaczęły się piętrzyć przed Instytutem - nudności, któ-
rych rozwiązanie miał przynieść dopiero rok 1997, osiągnięcia
naukowe placówki pozwalają zasadnie twierdzić, iż rok ten nie
był dla Instytutu „stracony”.
Piotr Paszkiewicz
* Niniejsze sprawozdanie, poza omówieniem sytuacji ogólnej
Instytutu Sztuki, koncentruje się jedynie na prezentacji
osiągnięć placówki w zakresie sztuk plastycznych.
277
w Złotym Skarbie ze Środy Śląskiej Jerzego Pietrusińskiego, So-
getti classici sui cassoni fiorentini alla vigilia del Rinascimento
Jerzego Miziołka, Nosce te Ipsum. Studium z ikonografii błazna
Jakuba Pokory, U ruolo di Roma nell 'architettura polacca del tardo
barocco Jerzego Kowalczyka, Portrety i zabytki książąt Olelko-
wiczów w Słucku. Inwentaryzacja Józefa Smolińskiego Marii
Kałamajskiej-Saeed, Pijarski Pałac Collegium Nobilium w Warsza-
wie Ryszarda Mączyńskiego. Prawdziwym „hitem” wydawni-
czym był ,,Polski dwór’’: Wzorce architektoniczne. Mit. Symbol
Maiły Leśniakowskiej, którego drugie wydanie równie szybko co
pierwsze zniknęło z półek księgarskich. Marta Leśniakowska
opublikowała także pracę teoretyczną z dziedziny architektury:
Co to jest architektura? W ramach badań nad sztuką XIX i XX
wieku ukazały się: Stefan Szyller (1857-1933). Warszawski archi-
tekt doby historyzmu Małgorzaty Omi Janowskiej, Totenmesse.
Modernism in the Culture of Northern and Central Europę pod
red. Piotra Paszkiewicza oraz Miasto tyłem do rzeki pod red. Bo-
żeny Wierzbickiej. Na osobną uwagę zasługują książki wydane
w oparciu o bogate zasoby Archiwum Fotograficznego Instytutu.
Jest to przede wszystkim Polesie. Fotografie z lat dwudziestych
i trzydziestych Grażyny Ruszczyk przy współpracy Anny Engel-
king, której drugie wydanie ukazało się w roku 1997, oraz Wilno
Jana Bułhaka Jolanty Kucharskiej, a także Był sobie Gdańsk au-
torstwa m.in. Konrada Nawrockiego. Charakter popularny miała
Warszawa Małgorzaty Omilanowskiej i Jerzego Majewskiego,
wydana w serii Przewodników Wiedzy i Życia.
Ważnym z punktu widzenia dystrybucji elementem polityki
wydawniczej były liczne promocje książek. Prezentacja Architek-
tury gotyckiej w Polsce na Sorbonie w Paryżu przerodziła się
w małą sesję naukową z udziałem m.in. dyrektora Instytutu prof.
Stanisława Mossakowskiego, prof. Aleksandra Gieysztora, prof.
Paula Crosley’a z Courtauld Institute w Londynie i prof. Von Win-
terfelda z Moguncji. Ta fundamentalna dla dziejów polskiej archi-
tektury średniowiecznej praca została wyróżniona dyplomem wy-
dawców na wystawie książek w Gdańsku, w dniach 2-5 maja 1996
roku. Zorganizowanej w siedzibie Wspólnoty Polskiej promocji
książki Polesie, którą zaprezentował Ryszard Kapuściński,
towarzyszyła wystawa fotografii tego rejonu. Po raz pierwszy
w swej historii Instytut uczestniczył w Międzynarodowych Tar-
gach Książki w Lipsku, dysponując własnym stoiskiem.
Pomimo trudności finansowych Instytut był organizatorem
bądź współorganizatorem siedmiu sesji i seminariów, w tym sześ-
ciu z dziedziny szeroko pojętej plastyki. Były to konferencje o za-
sięgu zarówno międzynarodowym jak i krajowym. Międzynaro-
dowy charakter miała zorganizowana we współpracy z Fondazio-
ne Giorgi Cini w Wenecji i Uniwersytetem Warszawskim konfe-
rencja Polonia 1795 - Yenezia 1797. Morte ed eredita di due Re-
pubbliche (org. S. Mossakowski i H. Samsonowicz), której towa-
rzyszyła jednodniowa sesja polsko-włosko-białoruska Gian Maria
Bernardom i kodeks jego rysunków w Kijowie (org. J. Kowal-
czyk). Interdyscyplinarny charakter miała duża, czterodniowa
konferencja Jerozolima w kulturze europejskiej (org. P. Paszkie-
wicz i T. Zadrożny), do udziału w której zaproszono wybitnych
specjalistów reprezentujących różne dyscypliny wiedzy: teologię,
historię, archeologię, historię sztuki i architektury, historię litera-
tury, etnologię i muzykologię. Instytut wraz z Towarzystwem
Opieki nad Zabytkami był organizatorem sesji Centrum, która
odbyła się z okazji 400-lecia stołeczności Warszawy (org. B.
Wierzbicka). Podobnie wspólnym przedsięwzięciem Instytutu
Sztuki PAN i Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Poz-
nańskiego była polsko-brytyjska konferencja Art and Politics
z udziałem przedstawicieli Birkbeck College z University of Lon-
don, której towarzyszył zorganizowany dla gości z Wielkiej Bryta-
nii objazd naukowy po Wielkopolsce. We współpracy z re-
dakcją czasopisma „Arche” Instytut zorganizował seminarium
Oblicza Warszawy. Obrazy miasta.
Plonem działalności Instytutu były również wystawy foto-
grafii ze zbiorów placówki. Instytut zorganizował lub współorga-
nizował ich siedem: Kazimierz nad Wisłą. Czas miniony, na
której prezentowanych było 55 fotogramów z lat 1900-1938; Ka-
zimierz 1931-1932. Fotografie B.J. Dorysa', Kościoły diecezji wi-
leńskiej i żmudzkiej', Kościoły diecezji łuckiej', Żytomierszczy-
zna', Wizja miasta - dawne Wilno w fotografii Jana Bułhaka', oraz
wspomnianą wystawę Polesie. Fotografie z lat dwudziestych
i trzydziestych.
Podobnie jak w latach ubiegłych Instytut prowadził ożywioną
działalność na polu współpracy międzynarodowej. Zrealizowa-
nych zostało około 50 wyjazdów zagranicznych, nie tylko zresztą
w ramach coraz bardziej ograniczanych „limitów” przyznawa-
nych przez Polską Akademię Nauk, czy umów dwustronnych In-
stytutu z innych placówkami badawczymi, ale także w ramach fi-
nansowania bądź dofinansowania prowadzonych zagranicą ba-
dań poszczególnych pracowników Instytutu. Przyjęto też kilku-
nastu uczonych z zagranicy, w tym kilku z wykładami, jak np.
prof. Miklosa Boskovitza, jednego z najwybitniejszych znawców
włoskiego malarstwa trecenta i ąuattrocenta, prof. Everetta Fake’a,
wicedyrektora Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku
czy prof. Augusto Gentili Ago z Uniwersytetu w Sapienzy. W życie
weszła podpisana rok wcześniej umowa o wymianie naukowej
z Instytutem Historii Sztuki Czeskiej Akademii Nauk. Wzorem lat
ubiegłych pracownicy Instytutu kontynuowali ścisłą współpracę
z redakcją wydawanego w Lipsku Allgemeine Kunstlerlexikon, na
której zlecenie opracowano kilkadziesiąt biogramów.
Pomimo trudności finansowych, jakie w drugiej połowie
1996 roku zaczęły się piętrzyć przed Instytutem - nudności, któ-
rych rozwiązanie miał przynieść dopiero rok 1997, osiągnięcia
naukowe placówki pozwalają zasadnie twierdzić, iż rok ten nie
był dla Instytutu „stracony”.
Piotr Paszkiewicz
* Niniejsze sprawozdanie, poza omówieniem sytuacji ogólnej
Instytutu Sztuki, koncentruje się jedynie na prezentacji
osiągnięć placówki w zakresie sztuk plastycznych.
277