DOI Heft:
Nr. 3-4
DOI Artikel:Zadrożny, Tadeusz: Biblioteka hrabiego Leopolda Cicognary: bezcenne źródła do dziejów sztuki i tradycji antycznej w Instytucie Sztuki PAN
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48916#0260
TADEUSZ ZADROŻNY
Warszawa, Instytut Sztuki PAN
Biblioteka hrabiego Leopolda Cicognary.
Bezcenne źródła do dziejów sztuki i tradycji antycznej
w Instytucie Sztuki PAN*
Urokliwa to dla nas rzecz myśleć, jako to wszyscy autorowie, którzy zapełniają bibliotekę, użytecznie przedkła-
dają badaczowi wielość różnych i ważnych zadań, a wydaje się, że jemu to poświęcili swe czuwania, by go oświecić,
udzielając wszelakiej swej wiedzy i swych tajemnic. Ciż sami autorowie, którzy z tej przyczyny godni są urząd
nauczycielski nad nami sprawować, wydaje się, że - cisi i skromni - wzywają li tylko naszego osądu i samorzutnie
zniżają się do pozycji klientów i hołdowników. Lecz niech no liczba ich przekroczy możność spróbowania ksiąg
smaku przez właściciela, a chybiają wskazanego przedmiotu i już nie mogą ani naszego szacunku otrzymać, ani też
pochwały tak przez nich upragnionej. Mniej ci autorowie boją się upomnienia niż obojętności, jako kochankowie
wzgardy mniej niż niedbałości. Rzecz najgorsza, jaka przytrafić im się może to zapomnienie: jak więc można zbadać
każdego z osobna i osąd dać, gdy nieporządnie są zebrani, bez wyboru i w tłumie takim, że zagłębiać się w nim
znaczyłoby na ryzyko się wystawiać i przytłoczenia, i zatonięcia.
Leopoldo Cicognara1
Fondo Cicognara, słynna kolekcja biblioteczna hrabie-
go Leopolda Cicognary (1767-1834), niedyś warsztat pracy
tego rozmiłowanego w dziedzictwie antycznym erudyty,
autora pierwszego zarysu dziejów nowożytnej rzeźby włos-
kiej i rozpraw estetycznych sławiących ideały klasycyzmu,
od 1824 roku po dziś dzień chluba Biblioteki Watykańskiej,
jest wyselekcjonowanym z zadziwiającym wprost znaw-
stem i precyzją zbiorem dzieł piśmiennictwa z zakresu sze-
roko pojętej sztuki, jej praktyki i teorii, antyku, archeologii
i tradycji antycznej o niezwykłej wprost wartości tak histo-
rycznej, jak i badawczej. Zbiór ten, największy, jaki w tej
dziedzinie za czasów Cicognary zgromadzono, obejmuje
około pięciu tysięcy traktatów, ksiąg, obszernych i drob-
nych druków, albumów graficznych, okolicznościowych
poematów i uroczystych oracji, z których najstarsze wytło-
czono już w XV wieku, a najnowsze włączone zostały do
II. 1. Antonio Canova, Popiersie hrabiego Leopolda
Cicognary, marmur, Ferrara, Cimitero della Certosa
Ill.l. Antonio Canova, Bust ofConte Leopoldo Cicognara,
marble, Ferrara, Cimitero della Certosa
Biuletyn Historii Sztuki
R.LXI, 1997, Nr 3-4
238
Warszawa, Instytut Sztuki PAN
Biblioteka hrabiego Leopolda Cicognary.
Bezcenne źródła do dziejów sztuki i tradycji antycznej
w Instytucie Sztuki PAN*
Urokliwa to dla nas rzecz myśleć, jako to wszyscy autorowie, którzy zapełniają bibliotekę, użytecznie przedkła-
dają badaczowi wielość różnych i ważnych zadań, a wydaje się, że jemu to poświęcili swe czuwania, by go oświecić,
udzielając wszelakiej swej wiedzy i swych tajemnic. Ciż sami autorowie, którzy z tej przyczyny godni są urząd
nauczycielski nad nami sprawować, wydaje się, że - cisi i skromni - wzywają li tylko naszego osądu i samorzutnie
zniżają się do pozycji klientów i hołdowników. Lecz niech no liczba ich przekroczy możność spróbowania ksiąg
smaku przez właściciela, a chybiają wskazanego przedmiotu i już nie mogą ani naszego szacunku otrzymać, ani też
pochwały tak przez nich upragnionej. Mniej ci autorowie boją się upomnienia niż obojętności, jako kochankowie
wzgardy mniej niż niedbałości. Rzecz najgorsza, jaka przytrafić im się może to zapomnienie: jak więc można zbadać
każdego z osobna i osąd dać, gdy nieporządnie są zebrani, bez wyboru i w tłumie takim, że zagłębiać się w nim
znaczyłoby na ryzyko się wystawiać i przytłoczenia, i zatonięcia.
Leopoldo Cicognara1
Fondo Cicognara, słynna kolekcja biblioteczna hrabie-
go Leopolda Cicognary (1767-1834), niedyś warsztat pracy
tego rozmiłowanego w dziedzictwie antycznym erudyty,
autora pierwszego zarysu dziejów nowożytnej rzeźby włos-
kiej i rozpraw estetycznych sławiących ideały klasycyzmu,
od 1824 roku po dziś dzień chluba Biblioteki Watykańskiej,
jest wyselekcjonowanym z zadziwiającym wprost znaw-
stem i precyzją zbiorem dzieł piśmiennictwa z zakresu sze-
roko pojętej sztuki, jej praktyki i teorii, antyku, archeologii
i tradycji antycznej o niezwykłej wprost wartości tak histo-
rycznej, jak i badawczej. Zbiór ten, największy, jaki w tej
dziedzinie za czasów Cicognary zgromadzono, obejmuje
około pięciu tysięcy traktatów, ksiąg, obszernych i drob-
nych druków, albumów graficznych, okolicznościowych
poematów i uroczystych oracji, z których najstarsze wytło-
czono już w XV wieku, a najnowsze włączone zostały do
II. 1. Antonio Canova, Popiersie hrabiego Leopolda
Cicognary, marmur, Ferrara, Cimitero della Certosa
Ill.l. Antonio Canova, Bust ofConte Leopoldo Cicognara,
marble, Ferrara, Cimitero della Certosa
Biuletyn Historii Sztuki
R.LXI, 1997, Nr 3-4
238