Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (78.2016)

54

Paweł Dettloff

i ulicy św. Anny na uroczystości kanonizacyjne (św. Jana Kantego)25. W roku 1768 Nayder-
fer podjął się wykonać prac malarskich w kamienicy wojewodziny Szembekowej26. Wiemy
też, że w dniu 11 listopada 1760 r. artysta przyjęty został do krakowskiego cechu malar-
skiego za mistrza, z zastrzeżeniem dopełnienia wszystkich powinności27. Jego nazwisko
figuruje także w wykazie P. Panów maystrów Kongregacji Malarskiej krakowskiej, spisy-
wanym od roku 175928, oraz aktach kongregacji malarskiej w latach 1760, 1763 i 177429.
Obierany też był kilkakrotnie za starszego cechu: 11 kwietnia 1768, 11 kwietnia 1774
(z Karolem Wochowskim) oraz 27 kwietnia 1775 (z Mikołajem Janowskim)30. Odnoto-
wanym w aktach cechu (1768) uczniem Neinderffera był Łukasz Jakubowski, „uczynny
towarzysz sztuki malarskiej"31. Inny jego czeladnik zmarł (być może wskutek wypadku)
w roku 1763 przy bliżej nieokreślonych pracach na Stradomiu32. W półroczu zimowym
1760 r. wraz z kilkoma innymi miejscowymi malarzami Neinderffer wpisał się do Albumu
Studiusorum, czyli metryki studentów Akademii Krakowskiej33. W ten sposób dołączył
do grona miejscowych malarzy, którzy wcześniej dzięki usilnym staraniom, za zgodą kró-
la Augusta III, uzyskali protekcję rektora Akademii i zaliczeni zostali w jej poczet
(1747)34. Jan Neinderffer zmarł w roku 1776. Jego nazwisko zapisano w księdze zmar-
łych braci (cechu) pod datą 1 października35.
Zachowane prace dotychczas wiązane z Neinderfferem
Potwierdzoną źródłowo pracą Neinderffera był projekt dekoracji Collegium Maius oraz
ulicy i kościoła św. Anny na krakowskie obchody kanonizacji św. Jana Kantego, wykonany
wspólnie z malarzem Mikołajem Janowskim w roku 1768, podług zatwierdzonego „obry-
su"36. Nie wiadomo, czy obrys ten był dziełem obu malarzy, czy też wykorzystano projekt
innego twórcy. Zrealizowaną dopiero w roku 177537 dekorację, znaną ze współczesnego jej
opisu38, omówił Michał Rożek39. Odnoszą się do niej dwa zachowane i podobne do siebie
rysunki krakowskiej procesji zorganizowanej w ramach obchodów kanonizacyjnych

25 RASTAWIECKI, op. cit., s. 339-340.
26 Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, rkps 23: Acta Rectoralia..., s. 809 (1 II 1768): respectu eleganti elaboratio-
ns picturae in conclavi dictae lapidae; cyt. za: CHAMCÓWNA, op. cit., s. 222. Budynek ten, położony w narożu ulic
św. Anny i Wiślnej już nie istnieje.
27 GĄSIOROWSKI, op. cit., s. 67.
28 Archiwum Narodowe w Krakowie, Akta Miasta Krakowa, Akta Cechów, AD 998, 29/155/1, s. 4. Nazwisko malarza
pisane jest tym samym charakterem co wcześniejsze nazwiska, nie wiadomo jednak czy wpisano je już w 1759 r., czy
później.
29 Biblioteka Czartoryskich, rkps MNK 696: Regestry i percepty..., s. 7, 101, 111.
30 GĄSIOROWSKI, op. cit., s. 8-9.
31 Ibid.
32 Biblioteka Czartoryskich, rkps MNK 696: Regestry i percepty..., s. 7: Na pogrzeb czeladnika co umarł na Stradomiu
robiąc u P. Nayderfera.
33 Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, rkps nr 367: Metrica seu Album..., s. 243; LEWICKI, op. cit., s. 264.
34 CHAMCÓWNA, op. cit., s. 215; LEWICKI, op. cit., s. 264.
35 GĄSIOROWSKI, op. cit., s. 67.
36 Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, rkps 23: Acta Rectoralia..., s. 814-816.
37 Michał ROŻEK, Uroczystości w barokowym Krakowie, Kraków 1976, s. 251.
38 Józef Alojzy PUTANOWICZ, Życie, cuda i dzieje kanonizacji ś. Jana Kantego, Kraków 1780, k. T-Z, R-S; przedruk:
Mieczysław GĘBAROWICZ, Materiały źródłowe do dziejów kultury i sztuki XVI-XVIII w., Wrocław Warszawa Kra-
ków Gdańsk 1973, s. 376-387.
39 ROŻEK, op. cit., s. 251-260.