Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (5.1937)

Abb. 46. Strohdach mit Dachreitern. Kreis Cesis.

[PAULS KUNDZINŚJ
DACHY W BUDOWNICTWIE LUDOWYM ŁOTWY
STRESZCZENIE
Budomnictmo ludu łotemskiego mykazuje rozmój nacechomany użjj
ciem miejscomych materiałom budomlanych i samodzielnością m roziuiązy-
maniu zadań konstrukcyjnych i przestrzennych aż do połomy XIX m., do
chudli gdy, m zmiązku z przejściem od gospodarki naturalnej do pieniężnej,
nie dały się utrzymać tradycyjne formy mieńcómki, mykonymanej samym
toporem. Smoista konstrukcja dachu polega na skasomaniu rozpierające-
go działania krokrni, mspartych bezpośrednio na zrębie, przy pomocy be-
lek-kotem, mpuszczonych m zrąb pod samym oczepem (ryc. 32). Wymodzi się
ten dach krokmiomy zapemne z »naminś« — domku, przemażnie kształtu
namiotomego, stożkomego (ryc. 33) i m następstmie przystosomany został
do planu czmorobocznego (ryc. 34), a mreszcie podniesiony z ziemi na
czmorobocznej mieńcómce (ryc. 35).
Znane są 2 odmiany dachu (ryc. 37): 1. brogomy — szyty słomą lub
trzciną (ryc. 36), rozpowszechniony przemażnie m strefie bezleśnej, odporny
na miatr i opady i — 2. szczytomy dmuspadomy —typomy dach okolic
zalesionych, kryty drzemem: dranicami, przyciśniętymi specjalną kratą
rómnież dremnianą (ryc. 38). Jako zjamisko mtórne pojamiały się formy

82