DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.16955#0011
ADMODV M REVERENDO, XNSIGNT ET
EGREGIO VIRO, DOMINO GEORGIO E&AVN COlONk
ENStsHENRIGVS COCtWSBATAVVS S. D.
IHIL mihi optatius, quam virorum lit er ai orum cognitionem & beneuolentiam confequi, quodvtfeduto fiat,amu
;; eorumfi imulis & confii-lio,vbipo/fium, nitor. D. Io annes Moflinus<,d Regia Maiefiate Abbas S .VVinocii Montis d *
! fignatus, Vir tam tui, mnjbudiopjsimm,nuper,receptis d te in Htjpania, litteris,quxfimit,fi quid de Afarche-
i na & Ojfiuna Batica opidis in promptu haberem.Ego vero cum in hoc regio itinere librorumpenuria laborarem, ea
qua memoria manufcripta aliqua mihlfupp e ditabant, in ordinem redegi, qua fi tibiprofuijfepofimod-- " ’
erit de catero mihi imperare.Habebis mepYofefiionem, officium ■, & omnia mea tiblparatifiima,Facpe\
eam,meum tibi animumfuijfie tefiatifiimum. Vale. B urtina, ipfiis Calendis Septemb. cfo ei xxc v.
VRSAO, NVNC OSVNA.
•Mofimium rejcifi
‘s v N a , qux Plinio eft Vrfo, & Genba Vrbatf orum, Appio Alexandrino, Orfano. Csfarivero&StnU
boni & cofdcni fecuto Mario AretioSyracufano,cxtcrifque neotericis, Vrfao, opidum eft vlterioris Hifpanixin Turdii-
lis Bxticxpopulis, atque in planitie fitumrdiftansa Sittgilia,qu® nunc Antequcra, * xx. circiter M. P. ab Aftigi. quae Eciji
plus minus: ab Arucci, qu® nunc Moron.ofto: Ab Hifpali,quadringenta; a Corduba,non longe, vti Strabo teftatuncuius
verba funt-Sunt etiam inquibus Pompei liberi debellati Munda, Atcgua.Vtfao, ScTucci. Et pauloinfra: Hseautcm orii.
nes non longe diftant a Corduba. Confirmat haec Aulus FlirtiusapitdCIxfarcrnde bello Hifpanico; qui ctiaiii Vrfaonent
fiusverbis reddit illuftriorem, vbi inquit: C*far Gadibus rurfuni ad Hifpalini recurrit. FabiusMaxntius, qui ab co rc liftus
erat ad oppugnandum prxfidium, tandem vrbem coepit, ac deinde Vifaoncm proficifcuntur, quod Opidum magna niu.
nitione tenebatur natura firmiffimum.Aqua,pr*ferquaniinoppidoipfo,nufquamrcperi<baturpropius millia paltuurrt
ofto nec habebant ti^na & materies ad oppugnandum.Ita neccflari® deducebantur noftri, Vt a Munda,quam pro*m£ cai-
cerant materiemlllodepottarcnt.ExquibusfatisIiquct.&opidumeflcaritiquiflimunL&fuifleonmmaxirtlimdrtienti,
-dubium eft Vrfaoncm effc eandem, quam nunc corrupte Oflunam Hifpaniappellatlticonueniunt enim Hittij ver-
bst0,»n,U!AMMtv,rJ,^
nullum-quod procul 1 ■ ® in ov\do ipfo iuueata, qu® & egomet vidi: in quibus fcquentes liter*, luceclariuS videbantur.O f F. P A TR.
ruit Prxtereo fragmeni q velofficina Patritiorum Vrfaonis.vel alioquouis modeinterpretari poflunt. Fiunt enim in hac regione vafa & do-
HSS quod gleba terread ftmilia fingenda fitaptiftima. Eft autem noftro h««uoDac.tumout,&fed«^ Girouum
la multa £ “comitum Vteni®,Ducum Ofun® anno i$6z. Rege noftro Philippo annuente, fibi vendicamt. In hac familia tam antiquitate
progenitorum rebus bene geftis nob.l.lf.ma, multi fuere .quorum nomina adhuc vigent. Inter eos D. Petrus G.ron Spat,ferorum. D.Iacob*
ftirpis.quampr g p f anno 1472. deuifla ArchidonaCquodopiduab VrfaoneimtinercGranatcnfi diftattr.gintacircitcrmill.apairjab Hen-
CqU'r,Trm H,foani*Rceecumal.j* oppidulisdominiofuoeandemadnumerariobt.nuit.PoftcumloannesTellezGironciusnominis & familixlccun.
r.num excandenti maAnore erexit templum D. Virgini facrum,anno ab cius partu,fuprafefqu.m.llefimumtrigefimoquarto.m eo,pr?ter
dus,tumptuouni.i Pnrfinnarirte nui Cofleffium conftituunt. Saccllanorum etiam ex patrimonio initituit numerum, qui progemtonbui
Abb„tn,,D gnu^.Ca»™™,*
fui, 5^^'^r/nn^ara^ea^antis'Ji vcftibus aureis.tiololaicisqu.: .1 i uino cultui neceflarijsdta exornauit.vt meo iudicio,vix habeat in Bxticafc-
fupclleftile, tam aurea ^amarg«ea^tajrtisq>v^tib ^^ plurimi Diuisfeilicet Dominico, Francifco Ailificnfi, Augufti no,Francifco a Paula(quorumre-
cundum.Monaften p .ratdeuotiflimus Virgini matri dc moute Carmelo, ftccolieais etiam extra opidumin monte Caluano,&Obferuantibus,i
ligiofi, MariafimilitereiuscOniux virginumfecitccenobiumD.Clartfacrum,atq}aliaperditionemfuam *dificauercmonaftcria. Ai.
fingulos erexitconu ' ornn;urn afvlum inquoSccxpofititij infantes, eorumadhucfumptibusSt rcdditibusaluntur. Nouiflimc etiam anno t549.
Academ amextruxcic ' ^ , , * . ifi exornarent. Ciuium in opido pr*tcr eos.quilitensoperam dant tria&husmtlliareccnlentur,ex
pidumproauorumfingu>nb & abor^dqunituin,^or eou]maacr tam fnigum.pecuduin etiam & oliuiruni abunda ntuTimus,quam aciis lilubritarc
annuocju*ftu ohuaruin j^^^jj^ft^Jj^meritis ftudiofisTua largitur pr*mia. Pr*fcftus opidi,Senatores,& qui in delinquentesani-
f^:r,K.?p^ insipis
te de fi d cretu r j kgai e r o n y m u m Gudielfqui eorum contexuit hiftonamamhi enim fu&cit,ca qu® dc Vrfaonc legerim & viderim m medium protulifle.
MARCHENA OLIM MARTIA.
sj ARTiA,invlteriorcHifpan!aTurdulorumBseticspopulorum nobilifllmumolimRomanorum Municipiutri
& Colonia,vti ex Saxorum inferiptionibus ibidem repertis,clarius conftat paulo immutato nomine, ab Hifpams adhuc Marchcna
appellatur .foitc a Marco Marcello, cum Cordubam conderet, vel poft eum a Lucio Martio (qui Gaeo Scipione apud Vrfaoncm
mortuo, fecundum Appium Alexandrinum Romsnamfcquebaturaciem)nomen obtinuit- Lucius Mann*us Siculus, ratione
nefeio qua,indu&us,putat eam effe,quam C$far & Plinius A teguam vocant, ego eius conie&uram adfirmare non aufim, verba ta-
men Cxfarisadiioenda cenfui ,qui inquit: Cum animaduerteret aduerfarios minime velle, copijs flumen tranfduftis nodu, lubct
ignes ferri magnos ita firmilfunum cius prxfidium Ateguam proficifcitur, quod fciens Pompeius ex profugis Cordubam fereci
pit.Hxc verba fi exafteanimaduertantur, nihil omnino certi indicant, flumen enim Marti® noftrae, propinquius eft, Singulis vul
gb Xenii duftum,quod in Solorio monte ortum Elibcrim& Aftigi ciuitatesabluit,& iuxta Palmam opidum in Bxtimfefeexonc.
___rat, potuitqueexercitum Cacfartam pfr B®tim , quam pcrSigihm traducere, & vnodie Ateguamptoficifci.quiuiscnim fluuio
ruina Martia plus quam quatuor leucis non diftat.Mea igitur eft fen tentu. A teguam alia infui fle, quam cam.quam nunc Marchenam voca mus,eas tamen
paruo itineris i ntcrualloolim d'ftauiflc,cum in hoc regionis tradfu nobililfiinacxtrufta fuerint a Romanis municipia : tam propter teeli clementia quam
propter omnium frugum fruftuumque luxuriem.Sed valeant incerta h®c, atque ad eius defer iptionem tranfeamus. Eft in ea noftro hoc *uo Dutuin Ar-
cobrigefcdesgentilitia qui e Pontiorum a legione,nobiliffimoftemina te orti,Marchionatuin Gaditanum cuin Hifpani^Regccommutauerunt.-atque hoc
fuum municipium, longo temporum intcruallo, ita exornarunt, vt cum vicinis opidis dc ciuium frequentia , xdificiorum pulchritudine,mclfiumquc
abundantia audeat decertare.Septentrionem verfus habet Aftigi viginti M.P.afe diftans.adfolftitium^iliuumEftcponan, Marchionatuinfignem.ad hyc.
malem Vrfaoncm vtrafque *. M. P. afe diftantes. In occidentem Hifpalini. Situs cius eft in colliculo quodam, vbique planities rcfpiciente. Summum eiud
templum eft ad opidi Septentrionem egregia turre exornatum, cui coniun&um eft Ducum infigne palatium ad portam, qua itur Aftigi, propugnaculis ac
turribus per gyrum munitiffimum, vana etiam fupelletfilc a Ducibus,qui frequentius hic vnmn t, exornatum- N on lpngc a Palatio virginum eft conuen*
tus.in quo vidu® Ducum aliquando religioni fefe addicunt. Suburbium habet opido maius ad occa funi folis, vbi itur iHifpalim,i neo fons eft e regione Xe-
nodochi j,tan tam aqu® vehementiam emittens, vt Scciuibus, & eorum animalibus abunde eam fuppeditet ad rcftringcndam fitim. Id enim in hac JBxtics
Prouincixparteadnotaui,quod agri ei usquam uis fettililfimi.omninb fontibus ,riuulis,aqu*dudibufquecareant, ira, quod fxpeagricol® laborent aqua,
rum penuria , quxmdlcm facit rariorem, atque eam ob caufarn plerumque opida & pagi videntur extrufti, vbi ftaturiunt fontes. Ager cius eft oliuarum
fertiliflimus. Ab Aft gi enim Martiam vfquc,nihil videsincultum.nihil fterile.nifi denfiflima vbique oliucta Si fruges,eorunic|ucmeliispro vniuerfa Hifpa
sia fufficeretjfi tempeftiuis imbribus rigaretur.
Si Pontiorum egregia fafta quis fcixe aneat, confiilatNcbrifllnfcm in fua Catholicorum Regum hiftoria, & abunde defideriofuo fatisfaftum dicet#
Kenricus Cock Gorcomius.
5
EGREGIO VIRO, DOMINO GEORGIO E&AVN COlONk
ENStsHENRIGVS COCtWSBATAVVS S. D.
IHIL mihi optatius, quam virorum lit er ai orum cognitionem & beneuolentiam confequi, quodvtfeduto fiat,amu
;; eorumfi imulis & confii-lio,vbipo/fium, nitor. D. Io annes Moflinus<,d Regia Maiefiate Abbas S .VVinocii Montis d *
! fignatus, Vir tam tui, mnjbudiopjsimm,nuper,receptis d te in Htjpania, litteris,quxfimit,fi quid de Afarche-
i na & Ojfiuna Batica opidis in promptu haberem.Ego vero cum in hoc regio itinere librorumpenuria laborarem, ea
qua memoria manufcripta aliqua mihlfupp e ditabant, in ordinem redegi, qua fi tibiprofuijfepofimod-- " ’
erit de catero mihi imperare.Habebis mepYofefiionem, officium ■, & omnia mea tiblparatifiima,Facpe\
eam,meum tibi animumfuijfie tefiatifiimum. Vale. B urtina, ipfiis Calendis Septemb. cfo ei xxc v.
VRSAO, NVNC OSVNA.
•Mofimium rejcifi
‘s v N a , qux Plinio eft Vrfo, & Genba Vrbatf orum, Appio Alexandrino, Orfano. Csfarivero&StnU
boni & cofdcni fecuto Mario AretioSyracufano,cxtcrifque neotericis, Vrfao, opidum eft vlterioris Hifpanixin Turdii-
lis Bxticxpopulis, atque in planitie fitumrdiftansa Sittgilia,qu® nunc Antequcra, * xx. circiter M. P. ab Aftigi. quae Eciji
plus minus: ab Arucci, qu® nunc Moron.ofto: Ab Hifpali,quadringenta; a Corduba,non longe, vti Strabo teftatuncuius
verba funt-Sunt etiam inquibus Pompei liberi debellati Munda, Atcgua.Vtfao, ScTucci. Et pauloinfra: Hseautcm orii.
nes non longe diftant a Corduba. Confirmat haec Aulus FlirtiusapitdCIxfarcrnde bello Hifpanico; qui ctiaiii Vrfaonent
fiusverbis reddit illuftriorem, vbi inquit: C*far Gadibus rurfuni ad Hifpalini recurrit. FabiusMaxntius, qui ab co rc liftus
erat ad oppugnandum prxfidium, tandem vrbem coepit, ac deinde Vifaoncm proficifcuntur, quod Opidum magna niu.
nitione tenebatur natura firmiffimum.Aqua,pr*ferquaniinoppidoipfo,nufquamrcperi<baturpropius millia paltuurrt
ofto nec habebant ti^na & materies ad oppugnandum.Ita neccflari® deducebantur noftri, Vt a Munda,quam pro*m£ cai-
cerant materiemlllodepottarcnt.ExquibusfatisIiquct.&opidumeflcaritiquiflimunL&fuifleonmmaxirtlimdrtienti,
-dubium eft Vrfaoncm effc eandem, quam nunc corrupte Oflunam Hifpaniappellatlticonueniunt enim Hittij ver-
bst0,»n,U!AMMtv,rJ,^
nullum-quod procul 1 ■ ® in ov\do ipfo iuueata, qu® & egomet vidi: in quibus fcquentes liter*, luceclariuS videbantur.O f F. P A TR.
ruit Prxtereo fragmeni q velofficina Patritiorum Vrfaonis.vel alioquouis modeinterpretari poflunt. Fiunt enim in hac regione vafa & do-
HSS quod gleba terread ftmilia fingenda fitaptiftima. Eft autem noftro h««uoDac.tumout,&fed«^ Girouum
la multa £ “comitum Vteni®,Ducum Ofun® anno i$6z. Rege noftro Philippo annuente, fibi vendicamt. In hac familia tam antiquitate
progenitorum rebus bene geftis nob.l.lf.ma, multi fuere .quorum nomina adhuc vigent. Inter eos D. Petrus G.ron Spat,ferorum. D.Iacob*
ftirpis.quampr g p f anno 1472. deuifla ArchidonaCquodopiduab VrfaoneimtinercGranatcnfi diftattr.gintacircitcrmill.apairjab Hen-
CqU'r,Trm H,foani*Rceecumal.j* oppidulisdominiofuoeandemadnumerariobt.nuit.PoftcumloannesTellezGironciusnominis & familixlccun.
r.num excandenti maAnore erexit templum D. Virgini facrum,anno ab cius partu,fuprafefqu.m.llefimumtrigefimoquarto.m eo,pr?ter
dus,tumptuouni.i Pnrfinnarirte nui Cofleffium conftituunt. Saccllanorum etiam ex patrimonio initituit numerum, qui progemtonbui
Abb„tn,,D gnu^.Ca»™™,*
fui, 5^^'^r/nn^ara^ea^antis'Ji vcftibus aureis.tiololaicisqu.: .1 i uino cultui neceflarijsdta exornauit.vt meo iudicio,vix habeat in Bxticafc-
fupclleftile, tam aurea ^amarg«ea^tajrtisq>v^tib ^^ plurimi Diuisfeilicet Dominico, Francifco Ailificnfi, Augufti no,Francifco a Paula(quorumre-
cundum.Monaften p .ratdeuotiflimus Virgini matri dc moute Carmelo, ftccolieais etiam extra opidumin monte Caluano,&Obferuantibus,i
ligiofi, MariafimilitereiuscOniux virginumfecitccenobiumD.Clartfacrum,atq}aliaperditionemfuam *dificauercmonaftcria. Ai.
fingulos erexitconu ' ornn;urn afvlum inquoSccxpofititij infantes, eorumadhucfumptibusSt rcdditibusaluntur. Nouiflimc etiam anno t549.
Academ amextruxcic ' ^ , , * . ifi exornarent. Ciuium in opido pr*tcr eos.quilitensoperam dant tria&husmtlliareccnlentur,ex
pidumproauorumfingu>nb & abor^dqunituin,^or eou]maacr tam fnigum.pecuduin etiam & oliuiruni abunda ntuTimus,quam aciis lilubritarc
annuocju*ftu ohuaruin j^^^jj^ft^Jj^meritis ftudiofisTua largitur pr*mia. Pr*fcftus opidi,Senatores,& qui in delinquentesani-
f^:r,K.?p^ insipis
te de fi d cretu r j kgai e r o n y m u m Gudielfqui eorum contexuit hiftonamamhi enim fu&cit,ca qu® dc Vrfaonc legerim & viderim m medium protulifle.
MARCHENA OLIM MARTIA.
sj ARTiA,invlteriorcHifpan!aTurdulorumBseticspopulorum nobilifllmumolimRomanorum Municipiutri
& Colonia,vti ex Saxorum inferiptionibus ibidem repertis,clarius conftat paulo immutato nomine, ab Hifpams adhuc Marchcna
appellatur .foitc a Marco Marcello, cum Cordubam conderet, vel poft eum a Lucio Martio (qui Gaeo Scipione apud Vrfaoncm
mortuo, fecundum Appium Alexandrinum Romsnamfcquebaturaciem)nomen obtinuit- Lucius Mann*us Siculus, ratione
nefeio qua,indu&us,putat eam effe,quam C$far & Plinius A teguam vocant, ego eius conie&uram adfirmare non aufim, verba ta-
men Cxfarisadiioenda cenfui ,qui inquit: Cum animaduerteret aduerfarios minime velle, copijs flumen tranfduftis nodu, lubct
ignes ferri magnos ita firmilfunum cius prxfidium Ateguam proficifcitur, quod fciens Pompeius ex profugis Cordubam fereci
pit.Hxc verba fi exafteanimaduertantur, nihil omnino certi indicant, flumen enim Marti® noftrae, propinquius eft, Singulis vul
gb Xenii duftum,quod in Solorio monte ortum Elibcrim& Aftigi ciuitatesabluit,& iuxta Palmam opidum in Bxtimfefeexonc.
___rat, potuitqueexercitum Cacfartam pfr B®tim , quam pcrSigihm traducere, & vnodie Ateguamptoficifci.quiuiscnim fluuio
ruina Martia plus quam quatuor leucis non diftat.Mea igitur eft fen tentu. A teguam alia infui fle, quam cam.quam nunc Marchenam voca mus,eas tamen
paruo itineris i ntcrualloolim d'ftauiflc,cum in hoc regionis tradfu nobililfiinacxtrufta fuerint a Romanis municipia : tam propter teeli clementia quam
propter omnium frugum fruftuumque luxuriem.Sed valeant incerta h®c, atque ad eius defer iptionem tranfeamus. Eft in ea noftro hoc *uo Dutuin Ar-
cobrigefcdesgentilitia qui e Pontiorum a legione,nobiliffimoftemina te orti,Marchionatuin Gaditanum cuin Hifpani^Regccommutauerunt.-atque hoc
fuum municipium, longo temporum intcruallo, ita exornarunt, vt cum vicinis opidis dc ciuium frequentia , xdificiorum pulchritudine,mclfiumquc
abundantia audeat decertare.Septentrionem verfus habet Aftigi viginti M.P.afe diftans.adfolftitium^iliuumEftcponan, Marchionatuinfignem.ad hyc.
malem Vrfaoncm vtrafque *. M. P. afe diftantes. In occidentem Hifpalini. Situs cius eft in colliculo quodam, vbique planities rcfpiciente. Summum eiud
templum eft ad opidi Septentrionem egregia turre exornatum, cui coniun&um eft Ducum infigne palatium ad portam, qua itur Aftigi, propugnaculis ac
turribus per gyrum munitiffimum, vana etiam fupelletfilc a Ducibus,qui frequentius hic vnmn t, exornatum- N on lpngc a Palatio virginum eft conuen*
tus.in quo vidu® Ducum aliquando religioni fefe addicunt. Suburbium habet opido maius ad occa funi folis, vbi itur iHifpalim,i neo fons eft e regione Xe-
nodochi j,tan tam aqu® vehementiam emittens, vt Scciuibus, & eorum animalibus abunde eam fuppeditet ad rcftringcndam fitim. Id enim in hac JBxtics
Prouincixparteadnotaui,quod agri ei usquam uis fettililfimi.omninb fontibus ,riuulis,aqu*dudibufquecareant, ira, quod fxpeagricol® laborent aqua,
rum penuria , quxmdlcm facit rariorem, atque eam ob caufarn plerumque opida & pagi videntur extrufti, vbi ftaturiunt fontes. Ager cius eft oliuarum
fertiliflimus. Ab Aft gi enim Martiam vfquc,nihil videsincultum.nihil fterile.nifi denfiflima vbique oliucta Si fruges,eorunic|ucmeliispro vniuerfa Hifpa
sia fufficeretjfi tempeftiuis imbribus rigaretur.
Si Pontiorum egregia fafta quis fcixe aneat, confiilatNcbrifllnfcm in fua Catholicorum Regum hiftoria, & abunde defideriofuo fatisfaftum dicet#
Kenricus Cock Gorcomius.
5