DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.16955#0088
IN D A, vetus Saxoni® op. propitio, ad negotiationem firu, commendatur,'ob fimofiflimorum
fluminum concutfum. Vifurgus enim flu.hanc vrbem irrigat, Ptolemseo, Celti, & Paterculo , Vi-
furgis: Straboni, Bifurgis: Sidonio.Vefatis; &,exHadrianiIunijobfcruatione, Ouidio, Itargis:
nunc, Vefera,Vulgo, lOieQBfftt' / ex Heflicis, feu Abnobijs montibus ortus, nobiles Haflt® vrbes
alluit,perSaxoniam, , & VVeftphaliamvehitur,donecBremenfemdiocoefim prsterlapfus, mari
Cimbrico mifceatur;F!uminibuscorriuarurLexna, Allero, itemFulda,&VVerra, qu® Mindaerc-
cipiens,eorum aquas.appellationesq; abforbet. Hinc, quia nauigabilibusaquis Miuda copiose in-
ftruitur, quarum vfu, varis, ex intima Germania adportantur merces, quales viciffim marinas,
quasBrema,per Vifurgum,afFatimpr®bet,larga adueeiione, refundit, gratam negotiatoribus reli-
dendam exhibet. Eam, ita Hammelmannus, in fua vrbium Welfphalicarum Synopfi, commen-
dat. Mindenfisvrbs,dicta,per VVidekindum,9Jitn&en/amceniffima,&munitiffimaefl:,exmui-
2ioVVeferx,eiusq;alIuuione,amoenitatem,pifces,& alia commoda fentiens,coquit bonam cereuifiam, vicinis multis gratam,
variisq; mercaturis abundat: Non dicam,dc tribusCollegijs,inter qus eft Carhedralis Ecclcfia. Laudauit carmine hanc vrbem
BernhardusLuderus. Sed.de primis eius initijs,itaMunfterus.Cum VVidekindus,primarius Saxoni® Dux,adfidemChrifti
perueniflet,permifit Carolo Imperatori Arcem fuam.ad fluuium V Vcferam, vr in ea firmaret Epifcopo locum, capax enim am-
borum fuit' Ita,vt Epifcopo diceret, Mea, atque tua erit communi iure, Arx ifta,vt inde, Saxonum lingua, SDhjnDlfll/ dicere-
tur fed,temporum fucceflu, ex y, fidium eft e, vocaturque ciuitas ipfa hodie. Mynden.Fundata eft autem Ecclefia intra muri
fepta,quod hodie quoque confpici poteft. Nam veteris veftigia muri,ctiamnum extant. VVidekindus igitur, acerrimus initio
Chriftianx fidei,&Caroli Magni hoftis.cum prima religionis vers,hicMinds*,ccepiiret initia, eius quoque vrbis, dcEcclefi®
promotor fuit.Cuius quidem,Euangehcam illuftrationem,quia in fua Saxonia Crantzius,non illepide recenfet, libet eam, &
hic paucis commemorare. Cum annus,inquit,Chriftian®falutis,poli feptingentoso<ftogefimusquintusageretur,&iamtem-
pus venifletabalro miferendi,VVedekindi,vifitatusa Domino,ad lumen rcfpexit:& iumftofecum Albione, viro primario, qui
trans Albim dominaretur.in ea qu® nunc eft Holfirtia, inrerueniente ex aulicis quodam, ad regem Carolum, qui ad Vifurgum
caftra habebat,perducitur,ChriftiBaptiftnam,iamfpontedepofccns.Traduntnonnulli,Regem tum in Bardevvico confediffa,
cum ad eum VVedekindusperueniret,alij etiam adijeiunt,in Minda illi fuiflefaiutis initium: Tradunt enim Ducem,fcrutandl
auidum,lembo,per pronum flumen deueftumjlacetohabitujinterftipempofcentes confedilTe CutrQ.facratiffimodiePafch®,
ex more Chriftiano,omnes facram communionem fubirent,vidilfc VVedckindum ad os regis.ludibundifpeciem pueri: eoque
conterritum miraculo,ChriftianafacrapoftulalTe.Rex.fufceptosin gratiam.iuffit baptizari: ipfe fuismanibus VVedekindum,
honoris gratia, fuftollens. Haftenus quidem Hamburgenfium Decanus,Cranrzius,Quiidelogij,huic patri® tribuit, quod in
ca VVedekindus.fir primum Chrifto initiatus. Quanquam eam gloriam,ali) Mindenfibus,ereptam velint, vt Roleuingius,qui
feribir quod VVidekindus,falforum Deorum deferens cultum,&ingratiam,a Carolo Rege admiflus,arcem fuam receperit, in
vicinia opidiOfnaburgenfis,iuxtaRullam Monafterium,cuius arcis etiamnum veftigiareftant, apud ftagnurn
miraculofum,fundo & altitudine carens.Hac ergo fua Arce recepta, curauerir VVidekindus ®dificari Ecclefiam, nomine Beth-
kcm .in qua,vel ut Chriftus natus in Bethleem, ille per Baptifmum veterem exuerehominem, & renafei voluerit. Eam Eccle-
fiam 'etiamnum contra&e,BeIhcim,nuncupant,qua de re,in vfu etiam eft,apud rufticos,eius loci.caotio. Crantzius tamen et-
iam.inSaxonialib.2 cap.1j.in Bardcrvvico VVidekindum,& Albionem,venilfeadCarolum, &ibicosChriftoinclinaflecemi-
ce3,fcribit. AnnalesaucemcuiufdamBenedi<flinicoenobiarch®anonimi,commemorant,veniflevtrumqjadCarolum,inpa-
Fum,nomineBrirdengau,&tandem,datisobfidibus,per Amalvvinum,adconfpeftumCarolivenifle,in Attiniaco villa, & ibi
baptizator elfe Cran tzius rurfus.in Metropoli lib.t.cap.4 diuerfum habet. Sunt.qui iftas hiftoricorum fententias, hunc in mo-
dum ,conformare ftudeant,Vt belli hi Duces,ad Carolunyin Bardervvick venerint, ibiq; fint fadii catechumeni, fed, poftmo-
dum, vel in Beelheim.velMind®,fint falutari aquas lauacro, in verbo vitae, regenerati. Vt vt fit,VVidekindus,poftquam Chrifto
acceffitjpufaipfi religio cordi fuit,cuius ordinatione Minda,vrbis formam induere coepit, commoftrato. Arcis fu<j vicino loco,
vbi primum Ecclefia excitata,&prima vrbis Epifcopo, habitatio affignata eft. Is Herimbertus fuit, rara fani* itate, &dodtrina
pollens,de quo plura in fua Metropoli Crantzius.vbi reliquos ex ordiuc fuccelfores & ex eo Hammelmannus,lib.deilluftribus
Weftphali® viris,recenfet. _ ... ..
Circa annum tertium,poft mille quadringentos ciuitasMmdentis,pontem lllum.magnismolibus lapidum, in pedes con-
ieftis .firmauit fuper Vifurgum. Sed nulla vis par elfe poteft, intumefeenti glaciali flumini, dificdlus quippe fuit, quibufdatn lo-
cis, maiore tamen parte, confiftente.
Crantzius.in Saxonia lib.io.cap.z^.CiuesMindenfes,in fu® ciuitatisconciliumtumultuantes.ipfumvrbe eiecerunt, vxo«
tibuspoft eos,in curribus, per contumeliam miflis.Egere quod poterant,eie<fti:primum manu iniuriam vlcifcentcs,&incendijs
graffantes. Ex primari)Stumultusauthoribus,quendamdepr®henrum foris, quidam ex proconfulibus fua manu appendit in
arborem.Inde iure agere connifus.idem ad Robercum Romanorum Regem contendit: ibiq; ciues euocatos, & non comparan-
tes, banno fubijci curauit imperiali.Quo iure, vicinos illos,principes,qui tuebantur.auertit: inuedlionem rerum prohiberi obti-
nuit,&fame compulit,recipere quos per iniuriam, eiecerunt.
NarratTacitus, Drufo; in Cherufcos pergenti, cum caftra haberet inter fluuios Amufum,&Vifurgim,ftatimAngriuarios
a rcr^o defedlionem fecifle, ex quo loco, non obfcure fitus Angriuariorum intelhgi poteft. Ex quibus etiam colligitur, inter
Angriuarios,&Cherufcos, Vifurgum terminum fuiffe,Vbi enim hodie Minda,opidum conftitutumeft, initium habuifleChe-
tufeos videtur j vnde conftat Cherufcos vitra Vifurgimhabitafle Angriuarios. Namfuperiorem partem Monafterienfis Dio-
ccefis,cum eo tratftu VVeftphali®,qui ad ArchiepjfcopatumColonienfem pertinet, eosoccupafTcfufpicamur, fuperfunthodie
reliqui® nominis Angriuariorum. Nunc Archicpifcopus Colonienfis,Angari® Dux inferibitur Et vicus fupereft,cum Caftro,
in limitibus VVeftphali®,interOfnahurgum,&Heruordiam> Engcren dideus. H®c, de hiftoria& antiquarum gentium fitu,
pro huius loci anguftia, & conditionepaucis fint didea.
fluminum concutfum. Vifurgus enim flu.hanc vrbem irrigat, Ptolemseo, Celti, & Paterculo , Vi-
furgis: Straboni, Bifurgis: Sidonio.Vefatis; &,exHadrianiIunijobfcruatione, Ouidio, Itargis:
nunc, Vefera,Vulgo, lOieQBfftt' / ex Heflicis, feu Abnobijs montibus ortus, nobiles Haflt® vrbes
alluit,perSaxoniam, , & VVeftphaliamvehitur,donecBremenfemdiocoefim prsterlapfus, mari
Cimbrico mifceatur;F!uminibuscorriuarurLexna, Allero, itemFulda,&VVerra, qu® Mindaerc-
cipiens,eorum aquas.appellationesq; abforbet. Hinc, quia nauigabilibusaquis Miuda copiose in-
ftruitur, quarum vfu, varis, ex intima Germania adportantur merces, quales viciffim marinas,
quasBrema,per Vifurgum,afFatimpr®bet,larga adueeiione, refundit, gratam negotiatoribus reli-
dendam exhibet. Eam, ita Hammelmannus, in fua vrbium Welfphalicarum Synopfi, commen-
dat. Mindenfisvrbs,dicta,per VVidekindum,9Jitn&en/amceniffima,&munitiffimaefl:,exmui-
2ioVVeferx,eiusq;alIuuione,amoenitatem,pifces,& alia commoda fentiens,coquit bonam cereuifiam, vicinis multis gratam,
variisq; mercaturis abundat: Non dicam,dc tribusCollegijs,inter qus eft Carhedralis Ecclcfia. Laudauit carmine hanc vrbem
BernhardusLuderus. Sed.de primis eius initijs,itaMunfterus.Cum VVidekindus,primarius Saxoni® Dux,adfidemChrifti
perueniflet,permifit Carolo Imperatori Arcem fuam.ad fluuium V Vcferam, vr in ea firmaret Epifcopo locum, capax enim am-
borum fuit' Ita,vt Epifcopo diceret, Mea, atque tua erit communi iure, Arx ifta,vt inde, Saxonum lingua, SDhjnDlfll/ dicere-
tur fed,temporum fucceflu, ex y, fidium eft e, vocaturque ciuitas ipfa hodie. Mynden.Fundata eft autem Ecclefia intra muri
fepta,quod hodie quoque confpici poteft. Nam veteris veftigia muri,ctiamnum extant. VVidekindus igitur, acerrimus initio
Chriftianx fidei,&Caroli Magni hoftis.cum prima religionis vers,hicMinds*,ccepiiret initia, eius quoque vrbis, dcEcclefi®
promotor fuit.Cuius quidem,Euangehcam illuftrationem,quia in fua Saxonia Crantzius,non illepide recenfet, libet eam, &
hic paucis commemorare. Cum annus,inquit,Chriftian®falutis,poli feptingentoso<ftogefimusquintusageretur,&iamtem-
pus venifletabalro miferendi,VVedekindi,vifitatusa Domino,ad lumen rcfpexit:& iumftofecum Albione, viro primario, qui
trans Albim dominaretur.in ea qu® nunc eft Holfirtia, inrerueniente ex aulicis quodam, ad regem Carolum, qui ad Vifurgum
caftra habebat,perducitur,ChriftiBaptiftnam,iamfpontedepofccns.Traduntnonnulli,Regem tum in Bardevvico confediffa,
cum ad eum VVedekindusperueniret,alij etiam adijeiunt,in Minda illi fuiflefaiutis initium: Tradunt enim Ducem,fcrutandl
auidum,lembo,per pronum flumen deueftumjlacetohabitujinterftipempofcentes confedilTe CutrQ.facratiffimodiePafch®,
ex more Chriftiano,omnes facram communionem fubirent,vidilfc VVedckindum ad os regis.ludibundifpeciem pueri: eoque
conterritum miraculo,ChriftianafacrapoftulalTe.Rex.fufceptosin gratiam.iuffit baptizari: ipfe fuismanibus VVedekindum,
honoris gratia, fuftollens. Haftenus quidem Hamburgenfium Decanus,Cranrzius,Quiidelogij,huic patri® tribuit, quod in
ca VVedekindus.fir primum Chrifto initiatus. Quanquam eam gloriam,ali) Mindenfibus,ereptam velint, vt Roleuingius,qui
feribir quod VVidekindus,falforum Deorum deferens cultum,&ingratiam,a Carolo Rege admiflus,arcem fuam receperit, in
vicinia opidiOfnaburgenfis,iuxtaRullam Monafterium,cuius arcis etiamnum veftigiareftant, apud ftagnurn
miraculofum,fundo & altitudine carens.Hac ergo fua Arce recepta, curauerir VVidekindus ®dificari Ecclefiam, nomine Beth-
kcm .in qua,vel ut Chriftus natus in Bethleem, ille per Baptifmum veterem exuerehominem, & renafei voluerit. Eam Eccle-
fiam 'etiamnum contra&e,BeIhcim,nuncupant,qua de re,in vfu etiam eft,apud rufticos,eius loci.caotio. Crantzius tamen et-
iam.inSaxonialib.2 cap.1j.in Bardcrvvico VVidekindum,& Albionem,venilfeadCarolum, &ibicosChriftoinclinaflecemi-
ce3,fcribit. AnnalesaucemcuiufdamBenedi<flinicoenobiarch®anonimi,commemorant,veniflevtrumqjadCarolum,inpa-
Fum,nomineBrirdengau,&tandem,datisobfidibus,per Amalvvinum,adconfpeftumCarolivenifle,in Attiniaco villa, & ibi
baptizator elfe Cran tzius rurfus.in Metropoli lib.t.cap.4 diuerfum habet. Sunt.qui iftas hiftoricorum fententias, hunc in mo-
dum ,conformare ftudeant,Vt belli hi Duces,ad Carolunyin Bardervvick venerint, ibiq; fint fadii catechumeni, fed, poftmo-
dum, vel in Beelheim.velMind®,fint falutari aquas lauacro, in verbo vitae, regenerati. Vt vt fit,VVidekindus,poftquam Chrifto
acceffitjpufaipfi religio cordi fuit,cuius ordinatione Minda,vrbis formam induere coepit, commoftrato. Arcis fu<j vicino loco,
vbi primum Ecclefia excitata,&prima vrbis Epifcopo, habitatio affignata eft. Is Herimbertus fuit, rara fani* itate, &dodtrina
pollens,de quo plura in fua Metropoli Crantzius.vbi reliquos ex ordiuc fuccelfores & ex eo Hammelmannus,lib.deilluftribus
Weftphali® viris,recenfet. _ ... ..
Circa annum tertium,poft mille quadringentos ciuitasMmdentis,pontem lllum.magnismolibus lapidum, in pedes con-
ieftis .firmauit fuper Vifurgum. Sed nulla vis par elfe poteft, intumefeenti glaciali flumini, dificdlus quippe fuit, quibufdatn lo-
cis, maiore tamen parte, confiftente.
Crantzius.in Saxonia lib.io.cap.z^.CiuesMindenfes,in fu® ciuitatisconciliumtumultuantes.ipfumvrbe eiecerunt, vxo«
tibuspoft eos,in curribus, per contumeliam miflis.Egere quod poterant,eie<fti:primum manu iniuriam vlcifcentcs,&incendijs
graffantes. Ex primari)Stumultusauthoribus,quendamdepr®henrum foris, quidam ex proconfulibus fua manu appendit in
arborem.Inde iure agere connifus.idem ad Robercum Romanorum Regem contendit: ibiq; ciues euocatos, & non comparan-
tes, banno fubijci curauit imperiali.Quo iure, vicinos illos,principes,qui tuebantur.auertit: inuedlionem rerum prohiberi obti-
nuit,&fame compulit,recipere quos per iniuriam, eiecerunt.
NarratTacitus, Drufo; in Cherufcos pergenti, cum caftra haberet inter fluuios Amufum,&Vifurgim,ftatimAngriuarios
a rcr^o defedlionem fecifle, ex quo loco, non obfcure fitus Angriuariorum intelhgi poteft. Ex quibus etiam colligitur, inter
Angriuarios,&Cherufcos, Vifurgum terminum fuiffe,Vbi enim hodie Minda,opidum conftitutumeft, initium habuifleChe-
tufeos videtur j vnde conftat Cherufcos vitra Vifurgimhabitafle Angriuarios. Namfuperiorem partem Monafterienfis Dio-
ccefis,cum eo tratftu VVeftphali®,qui ad ArchiepjfcopatumColonienfem pertinet, eosoccupafTcfufpicamur, fuperfunthodie
reliqui® nominis Angriuariorum. Nunc Archicpifcopus Colonienfis,Angari® Dux inferibitur Et vicus fupereft,cum Caftro,
in limitibus VVeftphali®,interOfnahurgum,&Heruordiam> Engcren dideus. H®c, de hiftoria& antiquarum gentium fitu,
pro huius loci anguftia, & conditionepaucis fint didea.