Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Braun, Georg [Editor]; Hogenberg, Franz [Editor]
Civitates orbis terrarvm (4): Liber ... Vrbium Praecipvarvm Totivs Mvndi — Köln, 1594 [VD16 B 7182]

DOI Page / Citation link: 
https://doi.org/10.11588/diglit.16955#0066

DWork-Logo
Overview
loading ...
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
HELSIN GOBVRGVM*

L SIN G O B VRGV M.SchaniaDanieaciuitas cft maritima, arce editiffimainfignis, quam vrbem Helfingorum no.
' ^ minat Saxo Grammaticus lib.xun.& Helfingum opidum, lib. xv- Sita eft i n ipfts pene faucibus, & ad fretum,per quod io
eum,quem Codanum finum appellat Plinius,Naturalis hiftori® lib.4.cap 13. illabitur Oceanus,vbi traiefluscftexSchania
in Sialandiam Infulam breuillimus,Germani vulgo nominant,&ett €5tinfcf. Orientalem maris ripam tenet Helfingobur-
^o) gum,quemadmodum Helfingora, vna cumCronebuigo Arce Regia, & longe magnificentiilima , occiduam. AScptcn-
trione in auftrum porrigiturciuitas, longior quam latior, monte nimirum per quam aedito, qui huic imminetad Orien.
tem ,obftante, quo minus in latum etiam extendi poffit. I11 huius medio Templum eft virgini olim Deipara: dedicatum,
non magnificumquidemillud (ex coQocnim tantum lapideextruftum vifitur)amplumtamen inprimis,& excclfum,
cui turris adiefta cft altior aliquanto, vniuerfum au tem xdificium eiufmodi planfe, vt & gratiam quandam habeat,quod
[j <60$ decenti fim plicitate commendetur,& copiofa luce in eo perfundantur omnia. Nufquam plura, quam hic,antiqua: nobi.

V litatisDanic$adparietemTempliSeptentrionalem,dcpi£lavifunturInfignia,fcpultisineodemtemplo,pr£ftantibusno-

: bilitate viris. Non procul a templo Prattorium cft ad Auftrum, vnaque forum, in quod merces fuas quotidie fere conue.

liit frequens vicinia. Praeter mercatum hunc quotid ianum.in quociuium potiffimum, ac vicinorum feruitur commodis, alij duo anmuerfarij, alter in me.
d io quadragefimae,alter fub dominica pahnaru di£Ia, fic celebrantur, vt non ex Dania tantiim, vcium etiam ex peregrinis ,& procul di (litis regionibus huc
commeet maxima hominum multitudo, comportatis eodem exoticis etiam mercibus, haud paucis,Vt vix in vlla Panagyri Dania:, vel hominum fit, vel
mercium ficquentiamaior.Exmercibus tameninhifcc nundinis frequentioresfunt equi, acboues venales, quorum diftrahendorum caufa, hae primitus
funtinftitutac.Oppido toti, quam longum patet, Mons irnminer,vtantedi£him,ad orientem, praeruptus admodum, ac aeditus, cuius faftigio.fuperfolidiffi-
ma caute,arx impofita cft longe muniti (fima. Hxcab Hclfingis(hi Sueciae populi fune, quorum patria Helfingia) (ubipfam olim NatiuitatcmSeruatoriS
Chriftiin camem,FrothoneI 11. Dania: Rege, vel circiter, cxtru&a memoratur, a quibus quidem Helfingis& nomen inditum tum Arci, tum duitati,ad.
de & ci,quae trans fretum cft Heilingore.Id autem nomen fonat,non tam oram , feu extremitatem, quod videri alicui poffit, quam arenam Helfingorum.
Eftquidcm illa extrcamaSialandi® verfus ortum ®ftiuum,vcl Boream pars, vbi fita Helfingora eft,cum arce Croncburgo-Veriim veteri Danorum lingua
Or, arenam fonat proprie, cuius magna eft etiamnum circa Helfingoram copia .longiori traftu in mare procurrens, idque non admodum profundum,a
qua verifimile eft nomen fa<ftum& ciuitati & freto vicino, quod a Danis appellari dixi <2)ffIttt6f/?C. quafi dicas, arenae fretum vel finus.Et flexus vbi nunc
•rx eft Croneburgum,olim diftus cft ,(DiX:Pt'Ogb/quafiaren«eflexus)ab eadem nimirum arcu® copia. De tempore extruft* Arcis Hdfinburgenfis circum-
feruntur Barbari quidam vcrficuli duo,qui fic habent.

T empore Nat alis cbrijti Turris capitalis
Heljinborg j}ruitiir{velut in [criptis reperitur.

Ea fane perampla eft, vt per fe ciuitacula videri poftit,in cuius meditullio turris quadrata,& ipfa ampla admodum,atque inprimis edita,contignationum
feu interftitiormn,furfum verfus (quae tabulata vocantur,) complurium, ad miliaria aliquot, procul fefefpe&andam exhibet. Hanc turrim, duplexambit
murus,alter proxime cingit eandcnvqui autem remotior cft,arcem totam,vnaq'ue aedificia complcfliturquam plurima, quotidianis igitur eorum,qui ar-
tem renent vfibus accommodata. Murus cxtcrior,qua parte plagam refpicit Orientalem, & A quilonarem, folia cingitur lic fatis profunda, quod islocu*
minus videatur natura mu ni tus, quam latus occidentale.Id enim magis eft praeruptum,feu arduum, Sc natura inacccffum. Fuit hac arx multorum Regum
oiimfedes,vbi comitia quadam Regni celebrata funt,vt cum initio gubernationis Erici VI.cui Klcppingo poftea cognomen fuit,fub annum Domini 1260.
ad diem 9. Marti j menfis, Sc conucntus inibi habiti, maxime, quando negotium erat Danis cum Succis vicinis , aut inter Suecosipfospax per Danosconfti.
tuenda quod factumeft,& anno Domini 1310. qua ndo conuenientibus Helfinburgi Rege Dani® Erico VII.JTJetwel) dido, & fratre huiusChriftophoro
Birgczo,item Succi® Rege,& huius fratribus Erico 5c Va! dema ro, cum Gerhardo Holfati® Comi te, Sc Hernico Ducc Mcgapolcnfi,compofita cft omnis in-
ter BiigerumSc fratres eiuldemcontrouerfia.Meminit huius Ioann.Gothus hiftori® Suconum & Gothorum I1b.20.cap.1p.

CORONIA, vulgo Landifcroon.

AB Helfingoburgod ftat Coronia,& ipfa maritima (quam vulgo Landifcoronamdicunt.Id fonat terrx, feu prouinci*,vel regionis Coronam) miliari-
bus Germanicis plus minus duobus , 5c dimidio verfus auftrum. H®c ab Erico VIII. Dani® Rege primum condita cft, fub annum a Chnfto nato 1413.
cum piius eo loco p3gusfucrir,@.:cbycf0t»Drc/ideft,Auftralis di dus, cuius adhucappellationcm platea quadam in hac regione retinet. Incolis dida &(te~
bycgn&c/id eft,platea 6>4cbye.Quam Landoramappellat Saxo lib. 14.deErico I1II.& Valdemaro I.horumquegellisverba faciens, ea non ciuitasfuit,fc4
longior quidam, vt Saxo ipfe loquitur, aren® tradus, a continenti littoris in mare procurrens. His enim pene verbis vtitur Saxo. Nec facile eft;dicere,fub
quonam Scha m$littore is fuerit tradus, hiene,vbi Coronia nunc eft.an alibi. Vicinus cft vrbi ad orientem fluuius, dimidio tantum miliari ab vrbe diftans:
hiem Meridiem fluens,ac in mare fefe exonerans,curfum nonnihil fkditad Aquilonem, marique mixtusCoroniampr®terlabitur, ac portum efficit va-
ftiffimjrum etiam nauium capacem,quo non eft alius perDaniam magis commodus,aut opportunus,ea res occafionein pr®buiflc videtur,condcnd^hoc
loco ciui ta tis. Vallo ac folfis cingi tur. Arce ni que adiundam habet, cuiusfundamentaaChrillianoIII. Dani® Rege iadla , primum funt An. Domini 1^43.
vel circiter, paucis poft annis peradla eiufdcm ®dificatione. Haud paruum momentum ad vidoriam attulit Cliriftiano portus Coronenfis, cum patre de.
fundo,de regno is dimicaret aducrfusfeditiofos,& Comitem Oldcnburgicum.Hic enim vrbe occupata, tu tam admodum, reliquo belli tempore,flati onera
habuere huius naues Qu® res videtur Sc portum & ciuitatem fic Regi vidtori commendafle, vt poftea arcem quoque hic locandum duxerit Quo loc o nunc
arx fita eft,olim coenobium erat Carmeli tarum,qu ibus fub ipfa huius ciui tatis quafi crepundia, in Damam introdudfis, domicilium hic primum (latuit E-
ricus VIlI vrbis conditor. Fort® ciui tatis verfus Meridiem 8c Mare tres funt:Totidem etiam,qua vrbs continentem fpedat. Orientalis vna,altera feptentri.
enalis,tertia occafum xftiuum refpicit,8t Corum feu Angeften.qu® a vicina platea Qdebyenomen obtinet.Per has multum quotidie rerum venalium in-
ueh i tur,earum potiffimum quas regio,feu prouincia vici na producit, quemadmodum per portas maritimas, qu® nauigi js in portum apportantur, ex va.
rijs Europ® regionibus,Liuonia,Ruflia,Pomerania,&Ciui tat ibus Germani® maritimis; Hollan dia item & A^ngliaac Scotia, tandemqu e ab extrema Nor-
Hegia.Scalijs locis infinitis Nunquam autem vel mercium, vel hominum in hac ciuitatc frequentia maior, quam circa Solftitium $ftiuum, quando merca-
tus in ea exercetur longe maximus

Non procul a porta maritima orientalior, forum eft peram pium, iuxtaqueprxtorium magnifice extrudtum. Et circa forum quemadmodum pafllmiit
vrbe tota,maxime verfus portas,Septentrionalem Sc orientalem,priuatorumedificia ficfatisfplendida. A foro verfus feptentrionem,non longo fpatio tem
pium eft vaftij magnitudinis, 8c Templo iundta turris pnjalta, ex lapide codoconftruda.Neq; nunc alius eft in hac vrbe facrorum locus,pr^tcrNofocomium,
in ea platea qu® ad portam ducit orientalem.In hoc Notocomio permulti aluntur ®groti,ac pauperes,ciuium potiffimum liberalitateSc beneficentia. Ne-
que enim certos annuos prouentus hi habent,qualibus gaudent alia quadam paffim per Daniam Nofocomia,& Frochodochiajmaiorii liberalitatc donata»

L V N D I A.

H Ace a Coronia verfus ortum,fiuefubfolanum tribus diftat miliaribus germanicis eftqucmediterranea,qu®vbi mari proxima eft, miliari tantum vni-
coabeodiftat.Sedesh®colim erat Archiepifcopalis, inde vfque ab anno Domini 1104. Sc temporibus Afceri I. Archicpifcopi ad tempora Chriftiani
111. Quando fuerit, & a quo vel a quibus condita, nufquam in hiftorijs legitur. Nam qui Anglos Conditores agnofeunt, appellatione fola moti videntur*
qu® communis eft huic cum Angli® Metropoli.Germani enim vtranque ciuitatem iltmDctt nominant. Dani hanc fuam fua lingua AtltlM/ quod nomen
faltum Da n ice fignificat,velfyluam. Qui latine volunt id quicquid eft appellationis exprimere, nunc Lundam reddunt, nunc Londiam, nonnulli etiam.
Lundas numero multitudinis,vt Athenas,Londinum,vel Londium pro Lundia.nou® funt appellationes, & Danis inufitat®. Fama quidem eft Anglos o-
lim in hanc Oram Schanie.Sc quidem Lundiam,mercimoniorum caufa,confluxiffe frequentes, vbi emporium tum fuifle dicitur longe celeberrimum,mul
to ante conditas Malmog*am,& Haffniam, verum idad ea potiffimum tempora referendum ccnfeo, quibus Angli® etiam imperarunt Dani® Reges. Ita-
que commertia quidem cum Danis habuifle Anglos certum eft,verum ex eo mox non fcquitur,ab his Londiam conditam, vel ab Angli^ Metropoli deno-
minatam vtrt peruetus fit Londinum Angli®,cuius etiam in Phrotoncl.qui nonus erat Danorum Rex,apud Saxonem fit mentiolllud extra controuer-
fiam cft inter vetuftiffunas Dani$ciuitatcs cenferi Lundiam. Ac fciendum, circumferri inter Danos deLundie antiquitate lithmosquofdamperuetuftos
in hunc modum.

jDcttft tht& C()tt'fftt6 lot> f'<tfoIV.

©fo& Atm&t er @ clamor/fpgcr fic

Quorum verborum fententi a cfl.Chrifto nafcente,floruifTeLondiam & Si ha noram. Eft autem SchanoraSchani® ciuitas vetuftiffima,nunc pene vicus»
Iribus tantum a Mahnogia miliaribus diftans,verfus ortum Brumalem. Vallo ac foflis olim cingebatur Lundia, cuius erant tres tantum port®,Scptentrio.
nalis qu® hodie appellatur porra S.Olai,propter templum D.01ai,quod olim ad hanc portam erant :& Iat® platea porta a p!area,qu® ad hanc refla ducit»
Altera Oricntalis,pona S.Martini dtfla,ab ca,quod in vicinia illa erat templum a quo piate* quoque nomen inditum. Tertia Mcndionahs, quarubra di-
citur Sc
 
Annotationen