DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.16955#0084
BERGA NORVVEGIAE*
, _ _d.-...vh^}«hui u iUVUO)il4lUld)lCIll peftatcs in procel-
lofo mari perpclsis,fsEpe tutum portum optatamquc falutcm prjbuit.Fit autem ad hunc portum freque-
tior aditus per Sinum Carmdunt, qui per tortuolasfauces, rupibus vtrinque incumbentibus, inaequali
latitudinis fpacio , ad loca interiora per aliquot miliariaingrediens , in extremitate ob lingularem lui
profunditatem, occafionem dcdit,vt eo,quo nunc cft,loco,hoc opidum xcflficaretur. Nam zoo. laftarutn
naucs,vcl etiam grandiores, fine pericu lo per linum prouedtee ,ad Bergam pcnetrare,ac proxime ad i pfas
prope cafas mercatorum vel anchoras iaccre,aut Saxis funes alligare poliunt. Di fiat autem Bergaa Scha-
gcn ( quod opidum cft in extrema verfus Boream ora luti* nautis longe notilsimum) miliaribusprope-
modutn So. habet diem longi Isi niam 20. breuifsimam ,4. horarum ,ciu es & incolxpartim germani funt,
111>' M rt r 11 "W.- -1 - - • ■“ ** ** * ' ■■ * " ^
racon-
gijs negocgsac tur
eius regni prxfules
ftinata ab Oftcrlingis,vt vocant,liuc Hanleaucismercatoribus potifsimum conftrufta funt, reliqua: habitationeslcuiftrudu
liliunt, parietes ex ligno compa&i, te<fta virenti ccfpite conftrata. GermanorumacHanfeaticxfocietatismercatoresfquxyi.com-
ple&itur vrbes) relidentia ampli Isi ma eft, & ad mercaturam maxime accommodata, nam ea vniuerfum latus ac margine portus (que
vulgo Die vocant) longilsimo tradhi amplexa cft domicilia lua,quxcUrtrn vocant,coniuncftim habent.Prodiuerfitate vrbium
& regionum,vnde profedi funt.diucrfa habent hyp0caufta,ita,vt Lubecenfes,Dantifcani,Colonicnfes,Brunfuicenfes,Hamburgen
fes,fuas quifque proprias habeant & leperatasad portum ftubas,germanice hoben/adquas vrbium fuarum, vndeorrundi,naucs adue"
dis mercibus,exonerant,aut auehendts replent,atque in Germaniam remittunt. Caufa inftituendi hoc in loco Emporium & me rea
torum focietatem,hxc fuit,quod cum regnum Noruagix amplifsimum(quod nempe ad syo. miliaria in boream extenditur) homini'
bus vrbibus pagis atque arcibus, progreflu temporis, mirum in modum augefeeret & excoleretur,elTetque permultarum rerum qux
humanis vfibus inferuire folent, mfi aliunde importarentur,magna inopia pcrtimefcenda,prxfcrtim in frumento ac terrx frudibus
qua- ob raritatem radiorum folarium , obhquifsimdibi in terram cadentium,ad fuam maturitatem peruenirc nequeunt, regens huic
malo fuccurrere volentes falubri cpnfiho,vicinos ex vrbibus Germania? mercatores, fecuritatibus prinilegiisquead hocliberaliter
propofitis & concefsis,euocandosir1 regnum atque inuitandos elTe ccnfucruntjS: hanc vrbem tanquam oportunitate portus commo
difsimam,mercatorum communem fedem & refidentiam cfle voluerunt.Vtque tranquillitasSc iuftitia in hac focietateeo efletdura
bilior,Curiam,quam Cundlor vocantjCertis ftatutis atque lcgibusordinaucrunt,quales Cunftor vel cui i* in hac Europe parte oual
tuorexiftunt. Brugis in Flandria antiquifsima, fecunda Londini in Anglia, tertia Neogardia* in Mofcouia, quarta vero in hac vrbe
Berga,de qua hxc inftitutaeft narratio,frequentantur.Ex hoc regum Noruagicorum inllituto,hoc commodi confecutum eft vt om-
manie multis modis commodatur,dum ex Noruagia multis ijsque grandibus nauibus DifeM aridi
h3nt^r,V'nde plurimi in Hanfeaticis vrbibusciues fuasaugereopes^c fortunasfolent. Vt autem refidentimnmTn?iaXinirC0^^a*”UC"’
coarftaretur,neque hxc focietas omnibus,fine diferimine xque pateret,certos ludos ad ratl0ne
tlia-renfpii vocant,in quibus aut virgis caeduntur,aut in coenum conijciuntur velfubtem-, -c lcatl°rcSj’nftltuerui’C,quos
vel foetido fomite incenfo, aut fumotetro excitato in corbe Ibfpendumur Hiludi ouamnU * q“U-‘"^«^«Mhuntar,
men inuentoselTeadlautiorisfortunxhominesdeterrendos,nuPIlum cft dubium. Quod ad Be™femin«FU UatlSpr*rfcf“ant3r^
eo,in tota Noruagia celebrius eft vel antiquius. Ex omnibus eius regni prouincijswciuitatibSs, quicquid eftTcdofamm »”“1! “™
prxcipuever0indurat0rumpifcium,e0 aut per mare maioribus ratibus, aut per lacus ac fluui0sfchaphis&Cpar^isnaui^gi^defi^!1^n,
aut per equos eo vehitur.Piices frequentiores ahj falpas,alij ftrumulos vocant,Germani J MmStlSiietert»r»
datifsima captura eft in Ianuario.dum frigus fuper eft quo ndurentur Nam oui*0f»?ervcl dicunt,quorum lau-
I1eq»eidon£fu,„),te*posce„t,,r.Eft4-4ircta.!V"dS
vel j.pedum.Hospifcesobmagmtndinem diflecant ,ac crafsiorespartcs HtFrling/ reliquas tenuiores &■ ncf-rcns |°"Sltu^ne6.
quxob dulcem faporem in dclicijshabentur. Eft &pcllkim ibi preciofifsimarum mercatura celebris^0ulor?l! ?*affaPPeJliant,
nonfolum in mari aperto, fed etiam in finibusac lacubus,quorum aqua maxima ex parte Hnlri-ef} tU j CrUm .cx,erccttlr»
xes,pifces ijs in locis coemptos,nauigijs Bergam deuehunt.Nauigant &Bergcnfes Nidrofiam xrrrii,, Cn* mhabitan-
fuas exercent negotiationes. Paucos ante annos Angli, fretum iflud, quod Inter NoruaglameTS du.ib“5
runf,&vltra Caftrum VVarthus,quod in extremis Noriiagie finibus ad Septentrionem eft adeenfV, d ’r • ? 1
graff Emporium, ali; ad Kilke verfus orientem circa promontorium S.Nicolai fitum nauigatv- vbicumr/3^rrSrC?,a i;adC?lmi"
eo venientibus,negotiantur.Merces,iis in locis funt pelles vari; generis,fatuum,cera,linum &c Horum ^°f^Perd“cc,Ka.™lliarii
les, fuasqualdam nauci fingulis annis eo cmitcutic ad Caftrum VVarth,i,,vbi &pifca1ntur1,&3b^nc:1oltll^a^aCltaemlmi^atl^Cr^eI^"
pifces coemunt, quosUergam deuchune. fed non ccllantetiam hodie ali® nationes hu^naulgandb penetrar^Nanf&^alrlp
extrema Noruag.ai littoran.uofiircopuIislubieaa.cireumnauiwndo.finu.nVVarih.iiieni-eLnnrelii^oarlbS £ O->Ui&Scoti
parum ab incolispilcesemunt,qt!ibus luas implent nauca.Nonnulli per eundem linum qui naufatim ie brib lf ” l’am's Pirgn'"N
notum de^61entes,a VVarthus Kildinum verfus 18. miliaribus inde d^rtans,& inde ad MalmoSjnubdTvVarthujao^abeftinll a0^0"
Eft autem Malmos Emporium, ad quod Rulsiarali^tjationes certis anni temporibus ad
hoc autem finu,inlulaeft fuper quam VVrarrhns pnrnAi • r ■ /- rccsconuenitclolent,m
■ r rJ- * j 111 arcnus clt extrucu vt cirtumnauigari polsit. Hncarcem fercnilsimus Rex DinJi. 1 ■
II. impolito prxfidio ac tormentis bellicis ad u edis ita firmauit, vt nambus aliquot eo mirsistotum^l/uTftnrtentrionalenelan^'1*
prxdonum incurfum,, ac vi faciledefendere tutanque pofsit,ob id nauta: arcis pnefetf o, nomine regis,ve<ftigal numerant hJSk*
ter propter recentes ad illa loca nauigationes Bergenfium , inferenda duxi.Supradiifium cft, Bcrganfeommunc veluti horreum
totius I\oriiagi?,cuiusprxcipua opulentia in pifcationibus&pecoribus confiftit:.Nam frugum illa tellus non adeo ferax eft cfte
bis& potibus fufhciant, fed toftas ante fruges mercatores inuehunt mifccndis potibus, & mixtum iam potum & exco&um
tat pilcibus andis,quos ingenti copia emittit Noruagia. Ciim circa annum u8o. orta fuifiet inter Regem & mercatores conr P rmr"
ob quxdamnon feruata priuilegia,5; portus pafsim obfiderentura mercatoribus,ne quid inueheretur tanta renenteexr V ^0Uer^a,
caritas,vt Rex ftatim ad pacem rcfpexerir,ac perpefla damna mercatoribus reftituerit.Sunt enim mercatores fuorum -I A 3t}nonx
veterumqueconfuetudinem tcnacifsimi.Cumannogjo.plusmim.s,quidam Olauus milesgermanos mercator^e^n?'0^”
uamimbus moleftaret,neque modum,poft faiftasadregem querelas,huic rei adhiberet,eum vna cum Epifcopo BerppnfT°r U1X Sa-
tate tumultum fedaturo, occiderunt.Satpe hoc opidum quid xdificia lignea Cnr.inceidi"defd^S^
fuit.Nam circa annum Chnfti 1438.piratx,quos Vitali anos vocabant, Bergam occupantes, & Anglorum Gerrnanorumd Ps 1-re-Ptu
bona fine diferimine di. ipernntA eiedfis ex opido omnibus incolis in Germaniam auexerunr qua woletuiain3UC&ClU1“m
Catores^liquotgrandiatormcntaxneafibicompararunt^uibusadwertcndaciufmodipcricukvticonfucucruntf tlMW
57
, _ _d.-...vh^}«hui u iUVUO)il4lUld)lCIll peftatcs in procel-
lofo mari perpclsis,fsEpe tutum portum optatamquc falutcm prjbuit.Fit autem ad hunc portum freque-
tior aditus per Sinum Carmdunt, qui per tortuolasfauces, rupibus vtrinque incumbentibus, inaequali
latitudinis fpacio , ad loca interiora per aliquot miliariaingrediens , in extremitate ob lingularem lui
profunditatem, occafionem dcdit,vt eo,quo nunc cft,loco,hoc opidum xcflficaretur. Nam zoo. laftarutn
naucs,vcl etiam grandiores, fine pericu lo per linum prouedtee ,ad Bergam pcnetrare,ac proxime ad i pfas
prope cafas mercatorum vel anchoras iaccre,aut Saxis funes alligare poliunt. Di fiat autem Bergaa Scha-
gcn ( quod opidum cft in extrema verfus Boream ora luti* nautis longe notilsimum) miliaribusprope-
modutn So. habet diem longi Isi niam 20. breuifsimam ,4. horarum ,ciu es & incolxpartim germani funt,
111>' M rt r 11 "W.- -1 - - • ■“ ** ** * ' ■■ * " ^
racon-
gijs negocgsac tur
eius regni prxfules
ftinata ab Oftcrlingis,vt vocant,liuc Hanleaucismercatoribus potifsimum conftrufta funt, reliqua: habitationeslcuiftrudu
liliunt, parietes ex ligno compa&i, te<fta virenti ccfpite conftrata. GermanorumacHanfeaticxfocietatismercatoresfquxyi.com-
ple&itur vrbes) relidentia ampli Isi ma eft, & ad mercaturam maxime accommodata, nam ea vniuerfum latus ac margine portus (que
vulgo Die vocant) longilsimo tradhi amplexa cft domicilia lua,quxcUrtrn vocant,coniuncftim habent.Prodiuerfitate vrbium
& regionum,vnde profedi funt.diucrfa habent hyp0caufta,ita,vt Lubecenfes,Dantifcani,Colonicnfes,Brunfuicenfes,Hamburgen
fes,fuas quifque proprias habeant & leperatasad portum ftubas,germanice hoben/adquas vrbium fuarum, vndeorrundi,naucs adue"
dis mercibus,exonerant,aut auehendts replent,atque in Germaniam remittunt. Caufa inftituendi hoc in loco Emporium & me rea
torum focietatem,hxc fuit,quod cum regnum Noruagix amplifsimum(quod nempe ad syo. miliaria in boream extenditur) homini'
bus vrbibus pagis atque arcibus, progreflu temporis, mirum in modum augefeeret & excoleretur,elTetque permultarum rerum qux
humanis vfibus inferuire folent, mfi aliunde importarentur,magna inopia pcrtimefcenda,prxfcrtim in frumento ac terrx frudibus
qua- ob raritatem radiorum folarium , obhquifsimdibi in terram cadentium,ad fuam maturitatem peruenirc nequeunt, regens huic
malo fuccurrere volentes falubri cpnfiho,vicinos ex vrbibus Germania? mercatores, fecuritatibus prinilegiisquead hocliberaliter
propofitis & concefsis,euocandosir1 regnum atque inuitandos elTe ccnfucruntjS: hanc vrbem tanquam oportunitate portus commo
difsimam,mercatorum communem fedem & refidentiam cfle voluerunt.Vtque tranquillitasSc iuftitia in hac focietateeo efletdura
bilior,Curiam,quam Cundlor vocantjCertis ftatutis atque lcgibusordinaucrunt,quales Cunftor vel cui i* in hac Europe parte oual
tuorexiftunt. Brugis in Flandria antiquifsima, fecunda Londini in Anglia, tertia Neogardia* in Mofcouia, quarta vero in hac vrbe
Berga,de qua hxc inftitutaeft narratio,frequentantur.Ex hoc regum Noruagicorum inllituto,hoc commodi confecutum eft vt om-
manie multis modis commodatur,dum ex Noruagia multis ijsque grandibus nauibus DifeM aridi
h3nt^r,V'nde plurimi in Hanfeaticis vrbibusciues fuasaugereopes^c fortunasfolent. Vt autem refidentimnmTn?iaXinirC0^^a*”UC"’
coarftaretur,neque hxc focietas omnibus,fine diferimine xque pateret,certos ludos ad ratl0ne
tlia-renfpii vocant,in quibus aut virgis caeduntur,aut in coenum conijciuntur velfubtem-, -c lcatl°rcSj’nftltuerui’C,quos
vel foetido fomite incenfo, aut fumotetro excitato in corbe Ibfpendumur Hiludi ouamnU * q“U-‘"^«^«Mhuntar,
men inuentoselTeadlautiorisfortunxhominesdeterrendos,nuPIlum cft dubium. Quod ad Be™femin«FU UatlSpr*rfcf“ant3r^
eo,in tota Noruagia celebrius eft vel antiquius. Ex omnibus eius regni prouincijswciuitatibSs, quicquid eftTcdofamm »”“1! “™
prxcipuever0indurat0rumpifcium,e0 aut per mare maioribus ratibus, aut per lacus ac fluui0sfchaphis&Cpar^isnaui^gi^defi^!1^n,
aut per equos eo vehitur.Piices frequentiores ahj falpas,alij ftrumulos vocant,Germani J MmStlSiietert»r»
datifsima captura eft in Ianuario.dum frigus fuper eft quo ndurentur Nam oui*0f»?ervcl dicunt,quorum lau-
I1eq»eidon£fu,„),te*posce„t,,r.Eft4-4ircta.!V"dS
vel j.pedum.Hospifcesobmagmtndinem diflecant ,ac crafsiorespartcs HtFrling/ reliquas tenuiores &■ ncf-rcns |°"Sltu^ne6.
quxob dulcem faporem in dclicijshabentur. Eft &pcllkim ibi preciofifsimarum mercatura celebris^0ulor?l! ?*affaPPeJliant,
nonfolum in mari aperto, fed etiam in finibusac lacubus,quorum aqua maxima ex parte Hnlri-ef} tU j CrUm .cx,erccttlr»
xes,pifces ijs in locis coemptos,nauigijs Bergam deuehunt.Nauigant &Bergcnfes Nidrofiam xrrrii,, Cn* mhabitan-
fuas exercent negotiationes. Paucos ante annos Angli, fretum iflud, quod Inter NoruaglameTS du.ib“5
runf,&vltra Caftrum VVarthus,quod in extremis Noriiagie finibus ad Septentrionem eft adeenfV, d ’r • ? 1
graff Emporium, ali; ad Kilke verfus orientem circa promontorium S.Nicolai fitum nauigatv- vbicumr/3^rrSrC?,a i;adC?lmi"
eo venientibus,negotiantur.Merces,iis in locis funt pelles vari; generis,fatuum,cera,linum &c Horum ^°f^Perd“cc,Ka.™lliarii
les, fuasqualdam nauci fingulis annis eo cmitcutic ad Caftrum VVarth,i,,vbi &pifca1ntur1,&3b^nc:1oltll^a^aCltaemlmi^atl^Cr^eI^"
pifces coemunt, quosUergam deuchune. fed non ccllantetiam hodie ali® nationes hu^naulgandb penetrar^Nanf&^alrlp
extrema Noruag.ai littoran.uofiircopuIislubieaa.cireumnauiwndo.finu.nVVarih.iiieni-eLnnrelii^oarlbS £ O->Ui&Scoti
parum ab incolispilcesemunt,qt!ibus luas implent nauca.Nonnulli per eundem linum qui naufatim ie brib lf ” l’am's Pirgn'"N
notum de^61entes,a VVarthus Kildinum verfus 18. miliaribus inde d^rtans,& inde ad MalmoSjnubdTvVarthujao^abeftinll a0^0"
Eft autem Malmos Emporium, ad quod Rulsiarali^tjationes certis anni temporibus ad
hoc autem finu,inlulaeft fuper quam VVrarrhns pnrnAi • r ■ /- rccsconuenitclolent,m
■ r rJ- * j 111 arcnus clt extrucu vt cirtumnauigari polsit. Hncarcem fercnilsimus Rex DinJi. 1 ■
II. impolito prxfidio ac tormentis bellicis ad u edis ita firmauit, vt nambus aliquot eo mirsistotum^l/uTftnrtentrionalenelan^'1*
prxdonum incurfum,, ac vi faciledefendere tutanque pofsit,ob id nauta: arcis pnefetf o, nomine regis,ve<ftigal numerant hJSk*
ter propter recentes ad illa loca nauigationes Bergenfium , inferenda duxi.Supradiifium cft, Bcrganfeommunc veluti horreum
totius I\oriiagi?,cuiusprxcipua opulentia in pifcationibus&pecoribus confiftit:.Nam frugum illa tellus non adeo ferax eft cfte
bis& potibus fufhciant, fed toftas ante fruges mercatores inuehunt mifccndis potibus, & mixtum iam potum & exco&um
tat pilcibus andis,quos ingenti copia emittit Noruagia. Ciim circa annum u8o. orta fuifiet inter Regem & mercatores conr P rmr"
ob quxdamnon feruata priuilegia,5; portus pafsim obfiderentura mercatoribus,ne quid inueheretur tanta renenteexr V ^0Uer^a,
caritas,vt Rex ftatim ad pacem rcfpexerir,ac perpefla damna mercatoribus reftituerit.Sunt enim mercatores fuorum -I A 3t}nonx
veterumqueconfuetudinem tcnacifsimi.Cumannogjo.plusmim.s,quidam Olauus milesgermanos mercator^e^n?'0^”
uamimbus moleftaret,neque modum,poft faiftasadregem querelas,huic rei adhiberet,eum vna cum Epifcopo BerppnfT°r U1X Sa-
tate tumultum fedaturo, occiderunt.Satpe hoc opidum quid xdificia lignea Cnr.inceidi"defd^S^
fuit.Nam circa annum Chnfti 1438.piratx,quos Vitali anos vocabant, Bergam occupantes, & Anglorum Gerrnanorumd Ps 1-re-Ptu
bona fine diferimine di. ipernntA eiedfis ex opido omnibus incolis in Germaniam auexerunr qua woletuiain3UC&ClU1“m
Catores^liquotgrandiatormcntaxneafibicompararunt^uibusadwertcndaciufmodipcricukvticonfucucruntf tlMW
57