DOI Heft:
[Nr. 1]
DOI Artikel:Hoogewerff, Godefridus J.: Zorg voor en kunstschatten in Oorlogstijd
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19837#0023
is het wel de moeite waard van de verschillende in Italië genomen voorzorgsmaatregelen
kennis te nemen. Nu er ook op steden als Zierikzee en Sluis reeds bommen gevallen
zijn, kan een dergelijk lot straks b.v. Middelburg ten deel vallen. Men houdt zijn hart
vast voor Stadhuis en Abdij; en één enkele luchttorpedo zou toereikend wezen om een
raadhuis als dat te Veere tot een hoop puin te maken.
En dan: Nederland is zoo klein. Onder de oogen der Amerikaansche vliegers,
die — naar men zegt — bij honderden (of duizenden) in het voorjaar zullen opdagen,
misschien al eerder, is ons dierbaar plekje grond zoo nietig van afmetingen, dat zij moeite
zullen hebben het in hun vogelvlucht te onderscheiden. Zij zijn in hun land aan zooveel
grooter afstanden gewend; en ’t is ook de vraag of zij vóór hun vertrek wel een examen
in W. Europeesche
aardrijkskunde zullen
afleggen. Maastricht
met Aken te verwis-
selen zou een dier on-
beteekenende abuizen
zijn, die met een ver-
ontschuldiging plegen
te worden goedge-
maakt. — Maar gesteld
eens dat wij na een (on-
verhoopte) gebieds-
schending, waartegen
wij met de wapenen
zouden moeten op-
komen, niet bij ver-
gissing doch met moed-
wil werden bestookt,
dan zou er misschien
nog net tijd wezen onze beste schilderijen in veiligheid te brengen, doch de monumentale
gebouwen zullen het zonder twijfel ontgelden. De Italianen hebben zich dienaangaande
geen illusies gemaakt, laat ons het vooral ook niet doen. Amsterdam en Utrecht zijn
vestingen, Rotterdam is een haven, van uit Den Haag worden leger en vloot bestuurd,
andere steden zijn «knooppunten van verkeerswegen”, «centra van nijverheid”, of zij
bezitten wegens hun ligging «strategische beteekenis”.
Dit wil niet zeggen, dat men een-twee-drie onze meest in ’t oog vallende kerktorens
in foudraal zou moeten steken, zooals de Italianen met het kostelijk-klein mausoleum van
Galla Placidia te Ravenna hebben gedaan; maar waar men klaar staat om op een gegeven
oogenblik de dijken door te steken, zou het daar zoo ongerijmd zijn, als men overwoog
welke middelen en materialen er beschikbaar, d.i. onmiddellijk bij de hand waren, om de
13
kennis te nemen. Nu er ook op steden als Zierikzee en Sluis reeds bommen gevallen
zijn, kan een dergelijk lot straks b.v. Middelburg ten deel vallen. Men houdt zijn hart
vast voor Stadhuis en Abdij; en één enkele luchttorpedo zou toereikend wezen om een
raadhuis als dat te Veere tot een hoop puin te maken.
En dan: Nederland is zoo klein. Onder de oogen der Amerikaansche vliegers,
die — naar men zegt — bij honderden (of duizenden) in het voorjaar zullen opdagen,
misschien al eerder, is ons dierbaar plekje grond zoo nietig van afmetingen, dat zij moeite
zullen hebben het in hun vogelvlucht te onderscheiden. Zij zijn in hun land aan zooveel
grooter afstanden gewend; en ’t is ook de vraag of zij vóór hun vertrek wel een examen
in W. Europeesche
aardrijkskunde zullen
afleggen. Maastricht
met Aken te verwis-
selen zou een dier on-
beteekenende abuizen
zijn, die met een ver-
ontschuldiging plegen
te worden goedge-
maakt. — Maar gesteld
eens dat wij na een (on-
verhoopte) gebieds-
schending, waartegen
wij met de wapenen
zouden moeten op-
komen, niet bij ver-
gissing doch met moed-
wil werden bestookt,
dan zou er misschien
nog net tijd wezen onze beste schilderijen in veiligheid te brengen, doch de monumentale
gebouwen zullen het zonder twijfel ontgelden. De Italianen hebben zich dienaangaande
geen illusies gemaakt, laat ons het vooral ook niet doen. Amsterdam en Utrecht zijn
vestingen, Rotterdam is een haven, van uit Den Haag worden leger en vloot bestuurd,
andere steden zijn «knooppunten van verkeerswegen”, «centra van nijverheid”, of zij
bezitten wegens hun ligging «strategische beteekenis”.
Dit wil niet zeggen, dat men een-twee-drie onze meest in ’t oog vallende kerktorens
in foudraal zou moeten steken, zooals de Italianen met het kostelijk-klein mausoleum van
Galla Placidia te Ravenna hebben gedaan; maar waar men klaar staat om op een gegeven
oogenblik de dijken door te steken, zou het daar zoo ongerijmd zijn, als men overwoog
welke middelen en materialen er beschikbaar, d.i. onmiddellijk bij de hand waren, om de
13