DOI Artikel:
Wright, Frank Lloyd; Wils, Jan: De nieuwe bouwkunst: bij het werk van Frank LLoyd Wright
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.29257#0221
DE NIEUWE BOUWKUNST *
BIJ HET WERK VAN FRANK LLOYD WRIGHT
PLATTEGROND UNITY TEMPLE
ET is de jonge generatie van kunstenaars een behoefte, om naast de daad
van hun werk zich ook in woord en schrift tot de menschheid te wenden.
Die behoefte heeft tweeërlei grond. In de eerste plaats dient zij om het
werk, wat naar menschenkrachten werd voortgebracht, aan te vullen, — om
te accentueeren wat van het nieuwe wereldbeeld in het geschapene door den kunstenaar
beeldend werd weergegeven. En in de tweede plaats is het de nevenuiting van den tot
berstens toe gespannen geest, die van het nieuwe weet en het misschien nog onvolkomen
uitjubelde in het jonge werk. Dikwijls klinkt in dien zang nog de weemoed door, het
verlangen naar het algemeen begrepen worden en daarom is het in den kunstenaar nog meer
te waardeeren, dat hij in zijn overmaat van geluk daarvan mededeeling wilde doen aan allen.
Is dat echter wel noodig? Is de daad alleen niet reeds voldoende? Is zij niet het bewijs,
dat het nieuwe tijdsbewustzijn er is, dat het onbewust naast of bewust gevoeld in en
tusschen ons leeft en dat slechts de oogen geopend behoeven te worden om het alom
in woord en beeld, in maatschappelijke constellatie en sociale verhoudingen, in geestelijk
leven en levenshouding te ontwaren! Opent dan de oogen en ziet hoe het wereldbeeld
zich hervormt, hoe de mensch zich zijn hoogere roeping bewust wordt, hoe hij van
zich af wil schudden het zoo lange jaren meegetorste juk van het materialistisch ego,
hoe hij nu de menschheid wil dienen met opoffering van zichzelf. Ziet ook, welke hulp-
middelen hij daartoe bezigt, hoe hij de stoommachine, de electrische energie en de
krachten, waarvan wij de werking noch de samenstelling kunnen doorgronden, als gemeen
eigendom exploiteert! Ziet, hoe hij zich beweegt in snelvarende schepen en in vlieg-
* De reproducties zijn naar het plaatwerk: Ausgeführte Bauten und Entwürfe von Frank Lloyd Wright.
209
BIJ HET WERK VAN FRANK LLOYD WRIGHT
PLATTEGROND UNITY TEMPLE
ET is de jonge generatie van kunstenaars een behoefte, om naast de daad
van hun werk zich ook in woord en schrift tot de menschheid te wenden.
Die behoefte heeft tweeërlei grond. In de eerste plaats dient zij om het
werk, wat naar menschenkrachten werd voortgebracht, aan te vullen, — om
te accentueeren wat van het nieuwe wereldbeeld in het geschapene door den kunstenaar
beeldend werd weergegeven. En in de tweede plaats is het de nevenuiting van den tot
berstens toe gespannen geest, die van het nieuwe weet en het misschien nog onvolkomen
uitjubelde in het jonge werk. Dikwijls klinkt in dien zang nog de weemoed door, het
verlangen naar het algemeen begrepen worden en daarom is het in den kunstenaar nog meer
te waardeeren, dat hij in zijn overmaat van geluk daarvan mededeeling wilde doen aan allen.
Is dat echter wel noodig? Is de daad alleen niet reeds voldoende? Is zij niet het bewijs,
dat het nieuwe tijdsbewustzijn er is, dat het onbewust naast of bewust gevoeld in en
tusschen ons leeft en dat slechts de oogen geopend behoeven te worden om het alom
in woord en beeld, in maatschappelijke constellatie en sociale verhoudingen, in geestelijk
leven en levenshouding te ontwaren! Opent dan de oogen en ziet hoe het wereldbeeld
zich hervormt, hoe de mensch zich zijn hoogere roeping bewust wordt, hoe hij van
zich af wil schudden het zoo lange jaren meegetorste juk van het materialistisch ego,
hoe hij nu de menschheid wil dienen met opoffering van zichzelf. Ziet ook, welke hulp-
middelen hij daartoe bezigt, hoe hij de stoommachine, de electrische energie en de
krachten, waarvan wij de werking noch de samenstelling kunnen doorgronden, als gemeen
eigendom exploiteert! Ziet, hoe hij zich beweegt in snelvarende schepen en in vlieg-
* De reproducties zijn naar het plaatwerk: Ausgeführte Bauten und Entwürfe von Frank Lloyd Wright.
209