DOI Artikel:
Azijnman, Karel: De achttien oude wijnkannen der illustre lieve vrouwe broederschap te 's-Hertogenboosch
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19959#0204
DE ACHTTIEN OUDE WIJNKANNEN TE ’s-HERTOGENBOSCH.
193
DE ACHTTIEN OUDE WIJNKANNEN DER ILLUSTRE LIEVE
VROUWE BROEDERSCHAP TE ’s-HERTOGENBOSCH.
In 1919 verscheen over dit onderwerp een artikel van mijn hand in het
tijdschrift „Oude Kunst.”
Sedert hadden deze uiterst merkwaardige wijnkannen, die, voor zoover ik
weet, in Nederland hun weerga niet vinden als tinnen voorwerpen van historische
en cultuurhistorische beteekenis, voortdurend mijn aandacht. Ik meen dat er reden
bestaat het vroegere artikel aangevuld en van nieuwe reproducties voorzien op nieuw
te doen verschijnen.
De hoofdreden daarbij is om nogmaals de vroeger door wijlen den heer Aug.
Sassen — destijds Redacteur van het tijdschrift voor Noord-Brabantsche Geschiedenis,
taal en letterkunde — mijns inziens klakkeloos geopperde verdenking (le jaargang
febr. 1884) te niet te doen.
De heer Sassen schrijft
n.1. „het is niet met
zekerheid uit te maken,
of de drinkkannen met
opschriften, ouder dan
even gemeld jaar (be-
doeld is 1615 zie vervolg)
en welke nog aanwezig
zijn, zijn te beschouwen
als toen gespaard of later
zijn hermaakt, al is het
laatste het waarschijn-
lijkst.”
De heer Sassen baseert
deze opvatting op het
volgende: „Het zou al
weinig kennis van den aard onzer voorouders verraden, indien men eraan twijfelde,
dat de leden der 111. Broederschap ook in eigen kring vroolijk feest vierden.”
Reeds de oudste rekeningen brengen ons kondschap van opgewekte feestmalen,
waar heerlijke spijzen werden gebruikt en de beker lustig rond ging.‘) Het was van
ouds een gebruik, dat voor die maaltijden een of meer zwanen werden bereid, welke
de broederschap van voorname edellieden tot dat doel ten geschenke ontving. Die
') Deze maaltijden hadden eenige malen per jaar op gezette tijden plaats; rekeningen hierover in
den geest als onderstaande komen herhaaldelijk voor. — Rekeningen der 111. Lieve Vrouwe broederschap
van het jaar 1618. Deel 23. fol. 11 recto. Vuijtgheven allerhande saecken.
Item betaelt Jacoppen Zegers voor Salmen Steur Kerpers berm snoecken als anderen visch op
den vis maeltijt gegeten ende bij hem gelevert volgens zijne specificatie Lil gld. XVII st.
Item voir het inne brengen van den wijn mitte vaeten als oyck het draegen van ettelijcke stoopen
V <r /o /3 //
Afb. 1. De 18 tinnen wijnkannen van de Illustre Lieve Vrouwe
Broederschap te ’s-Hertogenbosch.
Midden en benedenrij Groep I. Bovenrij Groep II.
XV st.
193
DE ACHTTIEN OUDE WIJNKANNEN DER ILLUSTRE LIEVE
VROUWE BROEDERSCHAP TE ’s-HERTOGENBOSCH.
In 1919 verscheen over dit onderwerp een artikel van mijn hand in het
tijdschrift „Oude Kunst.”
Sedert hadden deze uiterst merkwaardige wijnkannen, die, voor zoover ik
weet, in Nederland hun weerga niet vinden als tinnen voorwerpen van historische
en cultuurhistorische beteekenis, voortdurend mijn aandacht. Ik meen dat er reden
bestaat het vroegere artikel aangevuld en van nieuwe reproducties voorzien op nieuw
te doen verschijnen.
De hoofdreden daarbij is om nogmaals de vroeger door wijlen den heer Aug.
Sassen — destijds Redacteur van het tijdschrift voor Noord-Brabantsche Geschiedenis,
taal en letterkunde — mijns inziens klakkeloos geopperde verdenking (le jaargang
febr. 1884) te niet te doen.
De heer Sassen schrijft
n.1. „het is niet met
zekerheid uit te maken,
of de drinkkannen met
opschriften, ouder dan
even gemeld jaar (be-
doeld is 1615 zie vervolg)
en welke nog aanwezig
zijn, zijn te beschouwen
als toen gespaard of later
zijn hermaakt, al is het
laatste het waarschijn-
lijkst.”
De heer Sassen baseert
deze opvatting op het
volgende: „Het zou al
weinig kennis van den aard onzer voorouders verraden, indien men eraan twijfelde,
dat de leden der 111. Broederschap ook in eigen kring vroolijk feest vierden.”
Reeds de oudste rekeningen brengen ons kondschap van opgewekte feestmalen,
waar heerlijke spijzen werden gebruikt en de beker lustig rond ging.‘) Het was van
ouds een gebruik, dat voor die maaltijden een of meer zwanen werden bereid, welke
de broederschap van voorname edellieden tot dat doel ten geschenke ontving. Die
') Deze maaltijden hadden eenige malen per jaar op gezette tijden plaats; rekeningen hierover in
den geest als onderstaande komen herhaaldelijk voor. — Rekeningen der 111. Lieve Vrouwe broederschap
van het jaar 1618. Deel 23. fol. 11 recto. Vuijtgheven allerhande saecken.
Item betaelt Jacoppen Zegers voor Salmen Steur Kerpers berm snoecken als anderen visch op
den vis maeltijt gegeten ende bij hem gelevert volgens zijne specificatie Lil gld. XVII st.
Item voir het inne brengen van den wijn mitte vaeten als oyck het draegen van ettelijcke stoopen
V <r /o /3 //
Afb. 1. De 18 tinnen wijnkannen van de Illustre Lieve Vrouwe
Broederschap te ’s-Hertogenbosch.
Midden en benedenrij Groep I. Bovenrij Groep II.
XV st.