DOI issue:
Nr. 3
DOI article:Lorentz, Stanisław: Z dziejów kształtowania się sztuki okresu Oświecenia w Polsce
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.45619#0217
Z DZIEJÓW SZTUKI OŚWIECENIA
II. 4. E. Szreger, Projekt dekoracji maneżu saskiego, fragment. (Fot. Muz. Narod.owe, Warszawa)
Pierre Coustou został mianowany inspecteur des
bdtiments du chateau de la Muette na miejsce nieja-
kiego sieur Pluyette 10 11. Dn. 8.1.1759 r. razem z J. M.
Vien asystował przy ślubie Aleksandra Roślin w St.
Germain l’Auxerrois. Z daty 1761 na projekcie pała-
cyku w Jordanowicach wiemy, że był wtedy w Pol-
sce. Dn. 22.VI.1762 r. nastąpiła nominacja du sieur
Coustou comme architecte de la seconde classe en
l’Academie royale d’ Architecture, a 24.VI.1776 —
de la premiere classe n. Jako inspecteur des batimens
du Roi wymieniony jest w aktach „Archwes de la
Maison du Roi” w 1.1776, 1780, 1782 i 1785 12. W dn.
14.VII.1777 r. na pogrzebie Guillaume II Coustou
(brata?) zapisany został z tytułami architecte de Sa
Majeste, inspecteur des bdtiments du Roi. Żonaty był
z Catherine-Madeleine-Ursule Cochois. Syn jegO' Guil-
laume-Nicolas ożenił się w r. 1785 z Marie-Eleonore
de la Frenaye. O jego twórczości architektonicznej
we Francji wiadomo tylko, że budował kaplice
w transepcie kościoła Św. Rocha w Paryżu, ale i ta
wskazówka niewiele dopomaga w określeniu charak-
teru twórczości Coustou, gdyż trudno zorientować
się, co właściwie w transepcie tego kościoła zapisać
można na jego rzecz. Ze wzmianki archiwalnej o sto-
sunkach finansowych Coustou z M. Dulau d’Allemand,
proboszczem kościoła Saint-Sulpice w Paryżu, a mia-
nowicie z pokwitowania Coustou na sumę 1500 liw-
rów, jako „remboursement d’une obligation” 13 wy-
10 Airchives Nationales w Paryżu, 01 1084, p. 60.
11 Tamże, 01 1085, p. 76.
snuwać by można przypuszczenie, że dla tego kościoła
wykonał jakieś bliżej nieokreślone prace.
Żadnych projektów architektonicznych ani wzmia-
nek o podróży do Polski Ch.—P. Coustou nie udało
mi się odnaleźć ani w Archwes Nationales, ani
w Bibliotheąue Nationale, Gab. Graficznym Luwru
i w Musee des Arts Decoratifs. Ponieważ z aktów wy-
nika, że Coustou był w Paryżu w 1.1759 r. i potem
w VI.1762 r., poibyt w Polsce określony jest tymi da-
tami, mógł więc trwać najwyżej około 2 lat. Sprowa-
dziła go chyba Izabela z Czartoryskich Lubomirska.
Ze Zbiorów w Łańcucie pochodzą projekty oktogonal-
nego salonu — pawilonu parkowego, oraz projekty
przebudowy apartamentów w nieokreślonym dotych-
czas zamku lub pałacu, nie w Łańcucie. Przechowy-
wanie tych planów w zbiorach łańcuckich świadczy
niewątpliwie o kontaktach Lubomirskiej z Coustou
w czasie jego pobytu w Polsce.
Dla początków polskiego klasycyzmu jest ważne,
że ta odmiana wczesnego francuskiego klasycyzmu,
którą nazywa się stylem Gabriela, już ok. 1760 r.
znana była u nas.
3. ARCHITEKT SZREGER W KRĘGU MECENATU
KRÓLEWSKIEGO
Pomysł wysłania Szregera zagranicę skrystalizował
się w czasie pobytu w Warszawie Louis’a, ale zrodził
się już wcześniej. Kiedy po raz pierwszy zetknął się
12 Tamże, 01 19317, 1915, 191'6, 1918, 19327. Gratifić d’une
pension clu iRoi: 01 672.
13 Tamże, Minutier central des notaires, cote: M. C.,
XCI, 1062.
199
II. 4. E. Szreger, Projekt dekoracji maneżu saskiego, fragment. (Fot. Muz. Narod.owe, Warszawa)
Pierre Coustou został mianowany inspecteur des
bdtiments du chateau de la Muette na miejsce nieja-
kiego sieur Pluyette 10 11. Dn. 8.1.1759 r. razem z J. M.
Vien asystował przy ślubie Aleksandra Roślin w St.
Germain l’Auxerrois. Z daty 1761 na projekcie pała-
cyku w Jordanowicach wiemy, że był wtedy w Pol-
sce. Dn. 22.VI.1762 r. nastąpiła nominacja du sieur
Coustou comme architecte de la seconde classe en
l’Academie royale d’ Architecture, a 24.VI.1776 —
de la premiere classe n. Jako inspecteur des batimens
du Roi wymieniony jest w aktach „Archwes de la
Maison du Roi” w 1.1776, 1780, 1782 i 1785 12. W dn.
14.VII.1777 r. na pogrzebie Guillaume II Coustou
(brata?) zapisany został z tytułami architecte de Sa
Majeste, inspecteur des bdtiments du Roi. Żonaty był
z Catherine-Madeleine-Ursule Cochois. Syn jegO' Guil-
laume-Nicolas ożenił się w r. 1785 z Marie-Eleonore
de la Frenaye. O jego twórczości architektonicznej
we Francji wiadomo tylko, że budował kaplice
w transepcie kościoła Św. Rocha w Paryżu, ale i ta
wskazówka niewiele dopomaga w określeniu charak-
teru twórczości Coustou, gdyż trudno zorientować
się, co właściwie w transepcie tego kościoła zapisać
można na jego rzecz. Ze wzmianki archiwalnej o sto-
sunkach finansowych Coustou z M. Dulau d’Allemand,
proboszczem kościoła Saint-Sulpice w Paryżu, a mia-
nowicie z pokwitowania Coustou na sumę 1500 liw-
rów, jako „remboursement d’une obligation” 13 wy-
10 Airchives Nationales w Paryżu, 01 1084, p. 60.
11 Tamże, 01 1085, p. 76.
snuwać by można przypuszczenie, że dla tego kościoła
wykonał jakieś bliżej nieokreślone prace.
Żadnych projektów architektonicznych ani wzmia-
nek o podróży do Polski Ch.—P. Coustou nie udało
mi się odnaleźć ani w Archwes Nationales, ani
w Bibliotheąue Nationale, Gab. Graficznym Luwru
i w Musee des Arts Decoratifs. Ponieważ z aktów wy-
nika, że Coustou był w Paryżu w 1.1759 r. i potem
w VI.1762 r., poibyt w Polsce określony jest tymi da-
tami, mógł więc trwać najwyżej około 2 lat. Sprowa-
dziła go chyba Izabela z Czartoryskich Lubomirska.
Ze Zbiorów w Łańcucie pochodzą projekty oktogonal-
nego salonu — pawilonu parkowego, oraz projekty
przebudowy apartamentów w nieokreślonym dotych-
czas zamku lub pałacu, nie w Łańcucie. Przechowy-
wanie tych planów w zbiorach łańcuckich świadczy
niewątpliwie o kontaktach Lubomirskiej z Coustou
w czasie jego pobytu w Polsce.
Dla początków polskiego klasycyzmu jest ważne,
że ta odmiana wczesnego francuskiego klasycyzmu,
którą nazywa się stylem Gabriela, już ok. 1760 r.
znana była u nas.
3. ARCHITEKT SZREGER W KRĘGU MECENATU
KRÓLEWSKIEGO
Pomysł wysłania Szregera zagranicę skrystalizował
się w czasie pobytu w Warszawie Louis’a, ale zrodził
się już wcześniej. Kiedy po raz pierwszy zetknął się
12 Tamże, 01 19317, 1915, 191'6, 1918, 19327. Gratifić d’une
pension clu iRoi: 01 672.
13 Tamże, Minutier central des notaires, cote: M. C.,
XCI, 1062.
199