Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]
Biuletyn Historii Sztuki — 67.2005

DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:
Pokora, Jakub: Deo & Patriae: Portrety biskupów - kanclerzy Rzeczypospolitej w XVII-XVIII wieku
DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.49519#0233

DWork-Logo
Overview
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
223

JAKUB POKORA
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
i Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
Deo & Patriae.
Portrety biskupów - kanclerzy Rzeczypospolitej
w XVII-XVIII wieku

Pamięci Zuzanny Prószyńskiej


Pro PATRIA, affy DEO, ca u lNVTRVMty rawie
Sic Patrie carte, sic pf% csse DEO

IlL~CEL^SV£,VETERIS OBSERWANTA ERGO, DEDICAT LVCAS KLLIANYS
SCELPT0R AVGVATANVT.A.D.M.DC.XXI._


1. Lucas Kilian, portret Eustachego
Wołłowicza, miedzioryt 1621. Fot. Muzeum
Narodowe w Warszawie

Obrazowanie urzędów to temat za-
pomniany przez polskich history
ków sztuki. Mam nadzieję, że ni-
niejszy rekonesans przyczyni się do podję-
cia odpowiednich studiów1.
Sprawa tytulatury, wynikającej z piasto-
wanej godności, jest niekiedy piętą Achille-
sową skądinąd rzetelnych opracowań.
Łatwo to zauważyć szczególnie w przypad-
ku katalogów portretów, w których, nie
uwzględniwszy przedstawionego insygnium
urzędu, niefrasobliwie awansuje się sportre-
towanego do najwyższej godności, jaką
osiągnął, gdy tymczasem wizerunek doku-
mentuje któryś z pośrednich szczebli karie-
ry. Niekiedy doprowadza to do efektu wręcz
komicznego, czego przykładem podpis Por-
tret Tomasza Zamoyskiego (...) kanclerza
wielkiego koronnego [podkr. JP], syna Jana
Zamoyskiego (...) pod znanym konterfektem
kilkuletniego chłopca na tle ksiąg z począt-
ku XVII w. (Muzeum Narodowe w Warsza-
wie)2. Nie ulega wątpliwości, że oznaka
urzędu często może być jednym z elemen-
tów datujących.

1 Właściwie studia zainaugurowała dopiero J. RUSZCZYCÓWNA artykułem Podkomorzowie wielcy koronni, „Rocz-
nik Muzeum Narodowego", XIX, 1975, s. 327-355. Nie znalazła kontynuatorów.

2 Polaków portret własny, red. M. Rostworowski, cz. I, Warszawa 1983, il. 75; gwoli prawdy trzeba dodać, że autorzy
 
Annotationen