DOI issue:
Nr. 1-2
DOI article:Steinborn, Bożena: Maria Starzewska (1907-2004)
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49519#0203
197
Maria Starzewska
(1907-2004)
Maria Starzewska, de domo Łubieńska, uro-
dziła się 4. sierpnia 1907 r. w majątku
rodziców w Zassowie (w powiecie Dębica).
W 1933 r. poślubiła Michała Starzewskiego ze zna-
nej rodziny krakowskiej inteligencji (urodzonego w
1900 r.). Ich troje dzieci to Jan, urodzony w 1934 r.,
Katarzyna z 1937 r. i Maria, urodzona w 1943 r. Stu-
dia historii sztuki ukończyła na Uniwersytecie Ja-
giellońskim - jako pierwsza tam po reformie
edukacyjnej dziewczyna-magister - w roku 1930 r.
Tematem Jej pracy magisterskiej był: Stan badań
nad architekturą rokokową w Polsce. Także na Uni-
wersytecie w Krakowie obroniła w roku 1966 pracę
doktorską pt. Intarsja renesansowa na Śląsku, pro-
motorem był profesor Jerzy Szabłowski. Po przepro-
wadzce do Wrocławia rozpoczęła 1. stycznia 1947 r.
pracę w dziale muzealnym urzędu Wojewódzkiego
Konserwatora (dra Jerzego Guttlera). Należała do
zespołu formującego placówkę muzealną z magmy
znajdowanych w mieście i na prowincji dzieł sztuki
- w większości wizualnie obcych, więc trudnych
do określania - z chaosu polityki kulturalnej (dopie-
ro 28 III 1947 r. starania muzealników zaowocowały
decyzją o powołaniu we Wrocławiu muzeum)
i wbrew zrujnowanej strukturze miejskiej. Nie ma
działu w obecnym Muzeum Narodowym we
Wrocławiu, w którym nie byłoby kart ewidencyj-
nych pisanych ręką Marii Starzewskiej, bo wraz
z pięcioma pracownikami naukowymi segregowała,
inwentaryzowała i układała pozyskiwane muzealia,
z ochotą właściwą ówczesnym dolnośląskim Gali-
cjanom; uczestniczyła potem w urządzaniu pierw-
szych trzech ekspozycji w otwartym w lipcu 1948 r.
Muzeum przy placu Powstańców Warszawy. W
1949 r. przygotowała stałą Wystawę Rzemiosła
Artystycznego XV-XIX w., była to bowiem dziedzi-
na, w której specjalizowała się od początku muzeal-
nej pracy, choć nominalnie kustoszem utworzonego
przez siebie działu została w 1951 r.; była nim do
czasu objęcia dyrekcji Muzeum w 1963 r.
* * *
Niejako z natury swego pionierskiego zaangażo-
wania w tworzone na Dolnym Śląsku profesjonalne
środowisko Maria Starzewska należała to współ-
twórców dolnośląskiej filii Stowarzyszenia History-
ków Sztuki, powstałej w 1948 r., to jest w momencie
osiągnięcia wymaganej liczby siedmiu chętnych (jej
legitymacja Stowarzyszeniowa miała numer 1). W
ciągu swego życia w Muzeum, które było siedzibą
wrocławskiego Oddziału, Maria sterowała Stowa-
rzyszeniem pełniąc różne funkcje - w latach 1948-
1951 skarbnika, wiceprezesa Oddziału w latach
1953-1954, 1965-1969, 1977-1981, sekretarza -
1963-1965, prezesa w ciągu siedmiu kadencji:
1956-1963 i 1969-1973, członka zarządu 1973-
1975, 1981-1985. Jej autorytet moralny był powo-
dem, dla którego wybierana była także do Zarządu
Głównego w funkcjach członka komisji rewizyjnej
(1952-1962), komisji kwalifikacyjnej (1965-1969),
sądu koleżeńskiego (1979-1994). Zarząd Główny
uszanował Jej stymulującą rolę w poczynaniach dol-
nośląskich historyków sztuki przyznaniem tytułu
honorowego członka w 1979 r., a jesienią 1985 r.
medalu Mariae Starzewska bene meritae Societati
Historicorum Artium. Obywatelski duch był zapew-
ne motywacją wstąpienia i do innych organizacji
Maria Starzewska
(1907-2004)
Maria Starzewska, de domo Łubieńska, uro-
dziła się 4. sierpnia 1907 r. w majątku
rodziców w Zassowie (w powiecie Dębica).
W 1933 r. poślubiła Michała Starzewskiego ze zna-
nej rodziny krakowskiej inteligencji (urodzonego w
1900 r.). Ich troje dzieci to Jan, urodzony w 1934 r.,
Katarzyna z 1937 r. i Maria, urodzona w 1943 r. Stu-
dia historii sztuki ukończyła na Uniwersytecie Ja-
giellońskim - jako pierwsza tam po reformie
edukacyjnej dziewczyna-magister - w roku 1930 r.
Tematem Jej pracy magisterskiej był: Stan badań
nad architekturą rokokową w Polsce. Także na Uni-
wersytecie w Krakowie obroniła w roku 1966 pracę
doktorską pt. Intarsja renesansowa na Śląsku, pro-
motorem był profesor Jerzy Szabłowski. Po przepro-
wadzce do Wrocławia rozpoczęła 1. stycznia 1947 r.
pracę w dziale muzealnym urzędu Wojewódzkiego
Konserwatora (dra Jerzego Guttlera). Należała do
zespołu formującego placówkę muzealną z magmy
znajdowanych w mieście i na prowincji dzieł sztuki
- w większości wizualnie obcych, więc trudnych
do określania - z chaosu polityki kulturalnej (dopie-
ro 28 III 1947 r. starania muzealników zaowocowały
decyzją o powołaniu we Wrocławiu muzeum)
i wbrew zrujnowanej strukturze miejskiej. Nie ma
działu w obecnym Muzeum Narodowym we
Wrocławiu, w którym nie byłoby kart ewidencyj-
nych pisanych ręką Marii Starzewskiej, bo wraz
z pięcioma pracownikami naukowymi segregowała,
inwentaryzowała i układała pozyskiwane muzealia,
z ochotą właściwą ówczesnym dolnośląskim Gali-
cjanom; uczestniczyła potem w urządzaniu pierw-
szych trzech ekspozycji w otwartym w lipcu 1948 r.
Muzeum przy placu Powstańców Warszawy. W
1949 r. przygotowała stałą Wystawę Rzemiosła
Artystycznego XV-XIX w., była to bowiem dziedzi-
na, w której specjalizowała się od początku muzeal-
nej pracy, choć nominalnie kustoszem utworzonego
przez siebie działu została w 1951 r.; była nim do
czasu objęcia dyrekcji Muzeum w 1963 r.
* * *
Niejako z natury swego pionierskiego zaangażo-
wania w tworzone na Dolnym Śląsku profesjonalne
środowisko Maria Starzewska należała to współ-
twórców dolnośląskiej filii Stowarzyszenia History-
ków Sztuki, powstałej w 1948 r., to jest w momencie
osiągnięcia wymaganej liczby siedmiu chętnych (jej
legitymacja Stowarzyszeniowa miała numer 1). W
ciągu swego życia w Muzeum, które było siedzibą
wrocławskiego Oddziału, Maria sterowała Stowa-
rzyszeniem pełniąc różne funkcje - w latach 1948-
1951 skarbnika, wiceprezesa Oddziału w latach
1953-1954, 1965-1969, 1977-1981, sekretarza -
1963-1965, prezesa w ciągu siedmiu kadencji:
1956-1963 i 1969-1973, członka zarządu 1973-
1975, 1981-1985. Jej autorytet moralny był powo-
dem, dla którego wybierana była także do Zarządu
Głównego w funkcjach członka komisji rewizyjnej
(1952-1962), komisji kwalifikacyjnej (1965-1969),
sądu koleżeńskiego (1979-1994). Zarząd Główny
uszanował Jej stymulującą rolę w poczynaniach dol-
nośląskich historyków sztuki przyznaniem tytułu
honorowego członka w 1979 r., a jesienią 1985 r.
medalu Mariae Starzewska bene meritae Societati
Historicorum Artium. Obywatelski duch był zapew-
ne motywacją wstąpienia i do innych organizacji