DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:Starzyński, Marcin: Stanisława Samostrzelnika renesansowa dekoracja heraldyczna klasztoru Cystersów w Mogile
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.34475#0025
STANISŁAWA SAMOSTRZELNIKA RENESANSOWA DEKORACJA HERALDYCZNA KLASZTORU CYSTERSÓW
19
& STrmfWew AerA Tbpó/^ zwo/u^lAn ^łleplc/uń Nuli AlAllolecznA łluYzlo/^M
CyYfe7wów w Mogile, 7J3S /i
rzędach bocznych od strony transeptu kościoła konwentualnego oraz ogrodów klasztor-
nych na zwornikach mniejszych). Trzy herby w rzędzie środkowym przedstawiono bez-
pośrednio w polu zworników z zachowaniem barwy tarczy herbowej, chociaż można
również uznać, że w tym konkretnym przypadku okrągła tarcza zwornika stanowi jedno-
cześnie tarczę herbową. Pozostałe zostały przedstawione na dwóch typach renesansowych
tarcz herbowych o półokrągłej podstawie (różnice występują w kształcie głowicy). Przy
pięciu herbach brakuje barwy tarczy lub tarczy i godła przy jednoczesnym zachowaniu
czarnego konturowania. Herby w rzędzie środkowym zwrócone są w kierunku północnej
ściany biblioteki, będącej jednocześnie ścianą prezbiterium kościoła klasztornego, nato-
miast herby na mniejszych zwornikach zwrócone są do osi sali (ił. 2).
W centrum tego programu (na drugim i trzecim zworniku w rzędzie środkowym)
umieszczono herby pary królewskiej: Zygmunta Starego (Orzeł Zygmuntowski opleciony
monogramem S) ił. 3) i Bony Sforzy (Wąż Sforzów udostojniony koroną otwartą z cztere-
ma kwiatonami; ił. 4). Po prawej stronie heraldycznej Orła Zygmunta Starego, na pierw-
szym zworniku w rzędzie środkowym, znajduje się natomiast herb Zygmunta Augusta,
Orzeł Biały z nietypowo umieszczonym (na złotej przepasce na skrzydłach) monogramem
królewskim Z S' (ił. 5). Stanisław Tomkowicz błędnie zidentyfikował powyższy herb jako
Orła piastowskiego „z korpusem kształtu serca i przepaską półksiężycową mającą po dwóch
końcach liść koniczyny"^. Przedstawienie to w porównaniu z innymi zabytkami wskazuje,
że używanie własnego monogramu przez młodego króla dopiero kształtowało się^ . Warto
34 TOMKOWICZ, op. cit., s. 178.
33 Zenon PIECH, Monely, pieczęcie 1 Ae/ńy w sysTeiiile yy/nóoll wla&y Jagiellonów, Warszawa 2003, s. 223-226, 328-
19
& STrmfWew AerA Tbpó/^ zwo/u^lAn ^łleplc/uń Nuli AlAllolecznA łluYzlo/^M
CyYfe7wów w Mogile, 7J3S /i
rzędach bocznych od strony transeptu kościoła konwentualnego oraz ogrodów klasztor-
nych na zwornikach mniejszych). Trzy herby w rzędzie środkowym przedstawiono bez-
pośrednio w polu zworników z zachowaniem barwy tarczy herbowej, chociaż można
również uznać, że w tym konkretnym przypadku okrągła tarcza zwornika stanowi jedno-
cześnie tarczę herbową. Pozostałe zostały przedstawione na dwóch typach renesansowych
tarcz herbowych o półokrągłej podstawie (różnice występują w kształcie głowicy). Przy
pięciu herbach brakuje barwy tarczy lub tarczy i godła przy jednoczesnym zachowaniu
czarnego konturowania. Herby w rzędzie środkowym zwrócone są w kierunku północnej
ściany biblioteki, będącej jednocześnie ścianą prezbiterium kościoła klasztornego, nato-
miast herby na mniejszych zwornikach zwrócone są do osi sali (ił. 2).
W centrum tego programu (na drugim i trzecim zworniku w rzędzie środkowym)
umieszczono herby pary królewskiej: Zygmunta Starego (Orzeł Zygmuntowski opleciony
monogramem S) ił. 3) i Bony Sforzy (Wąż Sforzów udostojniony koroną otwartą z cztere-
ma kwiatonami; ił. 4). Po prawej stronie heraldycznej Orła Zygmunta Starego, na pierw-
szym zworniku w rzędzie środkowym, znajduje się natomiast herb Zygmunta Augusta,
Orzeł Biały z nietypowo umieszczonym (na złotej przepasce na skrzydłach) monogramem
królewskim Z S' (ił. 5). Stanisław Tomkowicz błędnie zidentyfikował powyższy herb jako
Orła piastowskiego „z korpusem kształtu serca i przepaską półksiężycową mającą po dwóch
końcach liść koniczyny"^. Przedstawienie to w porównaniu z innymi zabytkami wskazuje,
że używanie własnego monogramu przez młodego króla dopiero kształtowało się^ . Warto
34 TOMKOWICZ, op. cit., s. 178.
33 Zenon PIECH, Monely, pieczęcie 1 Ae/ńy w sysTeiiile yy/nóoll wla&y Jagiellonów, Warszawa 2003, s. 223-226, 328-