DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:Frońska, Joanna: [Rezension von: Arkadiusz Adamczuk, Prawo i obraz w miniatorstwie średniowiecznym]
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.34475#0547
537
JOANNA FROŃSKA
Zo7?<7yfz, R/iżLA ZAwy
Arkadiusz Adamczuk, w
s*f^Jnmwf6cz/?ym. ręłcpA
Concon&y Cfćvc/i2n^
w zżwnrcA AnfwGf^y^cł/G/'
«Źródła i Monografie», 349 (Lubim, Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki
Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2009). 235 s., 131 il.
A rkadiusz Adamczuk, autor książki TTawo
/ \ z obraz w mmz'ato/wtwz'g Jrebnzowzeczrzyw.
jL JLZ/zzmzzzowazzy ręłopL CozzcozuLz ATcorbarz-
tzzzm cazzozzzzzzz Grac/ana w zbiorach Ribboicbz t/zzz-
wcr^yiecbie/' WGT, jako cel pracy postawił sobie
zaprezentowanie rękopisu Debretn Gracjana, KUL,
MS 1. Szczególną uwagę zwrócił na iluminacje i ich
interpretację. Tekst Gracjański w egzemplarzu lu-
belskim oraz zagadnienia kodykologiczne pozosta-
wione zostały poza zakresem zainteresowań autora h
Opracowanie Adamczuka w prostej linii wpisuje
się w tradycję badań nad ikonografią miniatur Do-
' Przynajmniej jeden aspekt zawartości kodeksu godny
jest uwagi. Rękopis z Lublina zawiera Dcbrct Gracjana
wraz z glosą ordynaryjną której autorem byi Johannes
Teutonicus (c. 1216), lecz co ciekawe nie zawiera addycji
autorstwa Bartłomieja z Brixen, które zostały z koniecz-
ności wprowadzone bardzo szybko po opublikowaniu De-
brctahow Grzegorza IX (1234) i stały się kanoniczną
częścią komentarza przyjętą w nauczaniu uniwersytec-
kim. Dlaczego ok. 1300 w kodeksie lubelskim skopiowa-
no tak archaiczną glosę?
- Anthony MELNIKAS, „The Corpus of Miniatures in
the Manuscripts of Decretum Gratiani", Aabia GraPAa
WLZATW7, 3 vols., Rome, 1975.
^ Carl NORDENFALK, „Anthony Melnikas, «The Cor-
pus of Miniatures in the Manuscripts of Decretum Gratia-
ni». Studia Gratiana 16-18, Rome: Studia Gratiana 1975",
ZgAchri/iJiL^^iR^Aichig, 43, 1980, s. 318-337.
^ Christopher de HAMEL omawia wczesną, prawdopo-
dobnie paryską grupę rękopisów Dcbrcta w G/o&ygh
Roob^ o/" fhg Ribig arb bzg OrigbM q/" big Parb Rooh
brcta, zapoczątkowaną przez Anthonego Melnikasa.
Opublikowany w 1975 r. ZVie Cozyay o/*bzc Mb?;'a-
iares' hi the Afa/Yas'crz^P o/DecreLnu po
raz pierwszy zaprezentował badaczom średniowie-
cza bogactwo obrazowe Gracjańskiego tekstu
i szybko stał się katalizatorem przyszłych badań.
Znakomita, krytyczna recenzja książki Melnikasa
pióra Carla Nordenfalka^ i reakcja na nią zaowoco-
wały zarówno pogłębieniem wiedzy nad samymi rę-
kopisami, lokalizacją ich powstania, datowaniem
i ikonografią^, jak i nowym podejściem metodolo-
gicznymi Pogłębiła się także znajomość regionalne-
7raA, Woodbridge, 1984, ale zob. też uwagi Patrizii
STIRNEMANN, „En quete de Sens", [w:] Qumih /a pgm-
farg gfań ha?M A b'vrg.s'.' Mg/aaggj' gn /JionngMr &
Frmi^oL Aw*b, red. Mara HOFMANN, Eberhard KÓNIG
i Caroline ZÓHL, Turnhout, 2007, s. 303-311. Wiedza na
temat lokalizacji i stylu rękopisów bolońskich uległa
znacznemu pogłębieniu dzięki badaniom podjętym
w związku z wystawą Dagcg?ńo.' Fomig g co/on' A/ Mg-
biogvc n Ro/ogra, Bologna, Musei civici di arte antica,
red. Massimo MEDICA i Stefano TUMIDEI, Venezia,
2000. Dobre podsumowanie stanu badań nad ikonografią
i stylem rękopisów prawniczych iluminowanych we Wło-
szech dają Robert GIBBS, „The Development of the Illu-
stration of Legal Manuscripts by Bolognese Illuminators
between 1250 and 1298" i Susan LENGLE, „Trends in
Bolognese Legal Illustration: The Early Trecento", [w:]
JarLAcA RachyroAbhc?? A Th'Rg/aAr, red. Vincenzo
COLLI, Frankfurt am Mam, 2002, s. 173-218 i s. 219-246.
^ Zob. Jean-Claude SCHMITT, ,,Le miroir du canoniste.
Les images et le texte dans un manuscrit medieval", TiraA.
JOANNA FROŃSKA
Zo7?<7yfz, R/iżLA ZAwy
Arkadiusz Adamczuk, w
s*f^Jnmwf6cz/?ym. ręłcpA
Concon&y Cfćvc/i2n^
w zżwnrcA AnfwGf^y^cł/G/'
«Źródła i Monografie», 349 (Lubim, Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki
Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2009). 235 s., 131 il.
A rkadiusz Adamczuk, autor książki TTawo
/ \ z obraz w mmz'ato/wtwz'g Jrebnzowzeczrzyw.
jL JLZ/zzmzzzowazzy ręłopL CozzcozuLz ATcorbarz-
tzzzm cazzozzzzzzz Grac/ana w zbiorach Ribboicbz t/zzz-
wcr^yiecbie/' WGT, jako cel pracy postawił sobie
zaprezentowanie rękopisu Debretn Gracjana, KUL,
MS 1. Szczególną uwagę zwrócił na iluminacje i ich
interpretację. Tekst Gracjański w egzemplarzu lu-
belskim oraz zagadnienia kodykologiczne pozosta-
wione zostały poza zakresem zainteresowań autora h
Opracowanie Adamczuka w prostej linii wpisuje
się w tradycję badań nad ikonografią miniatur Do-
' Przynajmniej jeden aspekt zawartości kodeksu godny
jest uwagi. Rękopis z Lublina zawiera Dcbrct Gracjana
wraz z glosą ordynaryjną której autorem byi Johannes
Teutonicus (c. 1216), lecz co ciekawe nie zawiera addycji
autorstwa Bartłomieja z Brixen, które zostały z koniecz-
ności wprowadzone bardzo szybko po opublikowaniu De-
brctahow Grzegorza IX (1234) i stały się kanoniczną
częścią komentarza przyjętą w nauczaniu uniwersytec-
kim. Dlaczego ok. 1300 w kodeksie lubelskim skopiowa-
no tak archaiczną glosę?
- Anthony MELNIKAS, „The Corpus of Miniatures in
the Manuscripts of Decretum Gratiani", Aabia GraPAa
WLZATW7, 3 vols., Rome, 1975.
^ Carl NORDENFALK, „Anthony Melnikas, «The Cor-
pus of Miniatures in the Manuscripts of Decretum Gratia-
ni». Studia Gratiana 16-18, Rome: Studia Gratiana 1975",
ZgAchri/iJiL^^iR^Aichig, 43, 1980, s. 318-337.
^ Christopher de HAMEL omawia wczesną, prawdopo-
dobnie paryską grupę rękopisów Dcbrcta w G/o&ygh
Roob^ o/" fhg Ribig arb bzg OrigbM q/" big Parb Rooh
brcta, zapoczątkowaną przez Anthonego Melnikasa.
Opublikowany w 1975 r. ZVie Cozyay o/*bzc Mb?;'a-
iares' hi the Afa/Yas'crz^P o/DecreLnu po
raz pierwszy zaprezentował badaczom średniowie-
cza bogactwo obrazowe Gracjańskiego tekstu
i szybko stał się katalizatorem przyszłych badań.
Znakomita, krytyczna recenzja książki Melnikasa
pióra Carla Nordenfalka^ i reakcja na nią zaowoco-
wały zarówno pogłębieniem wiedzy nad samymi rę-
kopisami, lokalizacją ich powstania, datowaniem
i ikonografią^, jak i nowym podejściem metodolo-
gicznymi Pogłębiła się także znajomość regionalne-
7raA, Woodbridge, 1984, ale zob. też uwagi Patrizii
STIRNEMANN, „En quete de Sens", [w:] Qumih /a pgm-
farg gfań ha?M A b'vrg.s'.' Mg/aaggj' gn /JionngMr &
Frmi^oL Aw*b, red. Mara HOFMANN, Eberhard KÓNIG
i Caroline ZÓHL, Turnhout, 2007, s. 303-311. Wiedza na
temat lokalizacji i stylu rękopisów bolońskich uległa
znacznemu pogłębieniu dzięki badaniom podjętym
w związku z wystawą Dagcg?ńo.' Fomig g co/on' A/ Mg-
biogvc n Ro/ogra, Bologna, Musei civici di arte antica,
red. Massimo MEDICA i Stefano TUMIDEI, Venezia,
2000. Dobre podsumowanie stanu badań nad ikonografią
i stylem rękopisów prawniczych iluminowanych we Wło-
szech dają Robert GIBBS, „The Development of the Illu-
stration of Legal Manuscripts by Bolognese Illuminators
between 1250 and 1298" i Susan LENGLE, „Trends in
Bolognese Legal Illustration: The Early Trecento", [w:]
JarLAcA RachyroAbhc?? A Th'Rg/aAr, red. Vincenzo
COLLI, Frankfurt am Mam, 2002, s. 173-218 i s. 219-246.
^ Zob. Jean-Claude SCHMITT, ,,Le miroir du canoniste.
Les images et le texte dans un manuscrit medieval", TiraA.