DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:Starzyński, Marcin: Stanisława Samostrzelnika renesansowa dekoracja heraldyczna klasztoru Cystersów w Mogile
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.34475#0029
STANISŁAWA SAMOSTRZELNIKA RENESANSOWA DEKORACJA HERALDYCZNA KLASZTORU CYSTERSÓW
23
72. ÓYmzEDw T<37770Wrze/777'E AorA J(7Y^"ZęAl'eC, 77<2 ZW07Y77D7 YDopi0777U Ytz/t AlbhoteCZTtD
ł/oYz/07^7 CyYfe7^ów wMogr/e, 7J2<$ 71
oraz Jastrzębiec (od strony ogrodów) Jerzego Myszkowskiego, archidiakona krakowskie-
go, kanclerza Piotra Tomickiego, podobnie jak Tarło wymienionego w akcie instalacji
opata Erazma do kapituły (ił. 12)^. Wspomniany Jan Wilamowski dość niechlubnie wsła-
wił się wykradzeniem Stanisławowi Tarle poematu Do TTm/Dz/co, który następnie,
opatrzony komicznym wstępem, został wydany przez Andrzeja Krzyckiego pt. De gasTA
7A/o770/W777 c/orisWZ77lE 777 TTnYS'70 oEs*CM7TsWZ777Z .WZl/j/O/D 0/ZH.S' 770V77777^^.
Herby czterech kanoników umieszczono na jednym typie tarcz, z kolei herby biskupa
krakowskiego oraz dwóch kanoników infułatów, opata mogilskiego oraz biskupa przemy-
skiego, na tarczach różnych od pozostałych. Herby na mniejszych zwornikach zwrócone
są, zgodnie z zasadą kurtuazji heraldycznej, do środka sali (w kierunku herbów rodziny
królewskiej i biskupa krakowskiego), co tym samym wskazuje na hierarchię ważności
poszczególnych z nich. W tych właśnie szczegółach widoczna jest planowość i propor-
cjonalność omawianej kompozycji. Jej wymowa ideowa stanowiła symboliczną prezenta-
cję kręgu przyjaciół, a zarazem możnych protektorów opata Erazma i klasztoru
mogilskiego, wśród których byli zarówno król, jak i biskup Makowski. Osoby kanoników
^ ACM, rkps nr 27, s. 67; Halina KOWALSKA, „Myszkowski Jerzy h. Jastrzębiec", [w:] PoAE G/owiEł Aiog7ąAz7ry,
t. 22, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1977, s. 372-373. Herbu Jerzego Myszkowskiego, zapewne z powodu
zniszczenia, nie rozpoznał TOMKOWICZ, op. cit., s. 178. Warto dodać, że na miniaturze przedstawiającej scenę ado-
racji św. Stanisława przez dostojników państwowych z Długoszowych Żywotów iluminowanych przez Samostrzelnika,
wśród adorantów umieścił on właśnie Jerzego Myszkowskiego, występującego wówczas z tytułem archidiakona kra-
kowskiego, na co dodatkowo wskazują sygle G C (Geo/gńM TWysAowsD nrc/jz'JmcoiiM.s' Crocow^A) widoczne
ponad tarczą z jego herbem rodowym. Jako pierwszy uwagę na ten fakt zwrócił Jerzy KIESZKOWSKI, WawcM-z
Dzyszto/"&y#owigcE'. Z ózie/ów EćtMTy i yztt&' zrg77777777ow^E'c/7 czadów, Poznań 1912, s. 178.
^ POCIECHA, op. cit., t. 2, s. 10-H.
23
72. ÓYmzEDw T<37770Wrze/777'E AorA J(7Y^"ZęAl'eC, 77<2 ZW07Y77D7 YDopi0777U Ytz/t AlbhoteCZTtD
ł/oYz/07^7 CyYfe7^ów wMogr/e, 7J2<$ 71
oraz Jastrzębiec (od strony ogrodów) Jerzego Myszkowskiego, archidiakona krakowskie-
go, kanclerza Piotra Tomickiego, podobnie jak Tarło wymienionego w akcie instalacji
opata Erazma do kapituły (ił. 12)^. Wspomniany Jan Wilamowski dość niechlubnie wsła-
wił się wykradzeniem Stanisławowi Tarle poematu Do TTm/Dz/co, który następnie,
opatrzony komicznym wstępem, został wydany przez Andrzeja Krzyckiego pt. De gasTA
7A/o770/W777 c/orisWZ77lE 777 TTnYS'70 oEs*CM7TsWZ777Z .WZl/j/O/D 0/ZH.S' 770V77777^^.
Herby czterech kanoników umieszczono na jednym typie tarcz, z kolei herby biskupa
krakowskiego oraz dwóch kanoników infułatów, opata mogilskiego oraz biskupa przemy-
skiego, na tarczach różnych od pozostałych. Herby na mniejszych zwornikach zwrócone
są, zgodnie z zasadą kurtuazji heraldycznej, do środka sali (w kierunku herbów rodziny
królewskiej i biskupa krakowskiego), co tym samym wskazuje na hierarchię ważności
poszczególnych z nich. W tych właśnie szczegółach widoczna jest planowość i propor-
cjonalność omawianej kompozycji. Jej wymowa ideowa stanowiła symboliczną prezenta-
cję kręgu przyjaciół, a zarazem możnych protektorów opata Erazma i klasztoru
mogilskiego, wśród których byli zarówno król, jak i biskup Makowski. Osoby kanoników
^ ACM, rkps nr 27, s. 67; Halina KOWALSKA, „Myszkowski Jerzy h. Jastrzębiec", [w:] PoAE G/owiEł Aiog7ąAz7ry,
t. 22, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1977, s. 372-373. Herbu Jerzego Myszkowskiego, zapewne z powodu
zniszczenia, nie rozpoznał TOMKOWICZ, op. cit., s. 178. Warto dodać, że na miniaturze przedstawiającej scenę ado-
racji św. Stanisława przez dostojników państwowych z Długoszowych Żywotów iluminowanych przez Samostrzelnika,
wśród adorantów umieścił on właśnie Jerzego Myszkowskiego, występującego wówczas z tytułem archidiakona kra-
kowskiego, na co dodatkowo wskazują sygle G C (Geo/gńM TWysAowsD nrc/jz'JmcoiiM.s' Crocow^A) widoczne
ponad tarczą z jego herbem rodowym. Jako pierwszy uwagę na ten fakt zwrócił Jerzy KIESZKOWSKI, WawcM-z
Dzyszto/"&y#owigcE'. Z ózie/ów EćtMTy i yztt&' zrg77777777ow^E'c/7 czadów, Poznań 1912, s. 178.
^ POCIECHA, op. cit., t. 2, s. 10-H.