Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (73.2011)

550

MlCHAŁ WARDZYŃSKI


7. Ja.S7?.a Góra, Aoóció/, óra/rAa oparza gJówrzego,
7 72 J, ^ro/. AW wyk. wa/wzńA Jońarzrza X Jawa
Wa/aAgera /' JcAa/m X/rAr? JcńaAe/,
yóA M. BArJzyJykz, 200d

sygn. AJG 193, ABMK mf 1613, XcA coanenAs' CAX
dJonJy CzejAcńouAnjA yah Ae^gMgnaóA BraeAJA
&Arae GenJrAA DE7 [...] Xnno DowA/' 7776, s. 208-
209 (pod datą 3 XII 1722); AJG 537, ABMK mf 1645,
Acta AcA/ww JVovAcAe BoA/rae 7bwny Jeg Arraj, 1719-
1730, s. 427-248 (pod datą grudzień 1722).
AJG 2149, 1629-1931, Kościół Jasnogórski, fabryka,
s. 301-308. Kontrakt wraz z komentarzem opublikował
Mariusz Karpowicz. Zob. id., „Ołtarz główny...", s. 325-
327, 337-339, Aneks. Por. ponadto Aleksander JAŚKIE-
WICZ, „Z dziejów mecenatu artystycznego i kulturalnego
o. Konstantego Moszyńskiego", JAJA CArowoArwa, 4,
1983, s. 374, 376.
's AJG 2149, s. 309-312, 313-314 (kontrakt z Provisore
na marmoryzację nastawy z dnia 30 VI 1725, spis wypłat
ratalnych członkom warsztatu Karingera, m.in. Proviso-
rowi i Schatzelowi za okres od XII 1727 - 31 VII 1728).

skierowano do zatrudnionego podówczas na Jasnej
Górze architekta, inżyniera-fortyfłkatora Giacoma
Antonia Buzziniego oraz znanego przedsiębiorcy
artystycznego i kamieniarza wrocławskiego Johan-
na Adama Karingera (kontrakt zawarty dnia 18 VI
1725)'^, którzy nieznacznie modyfikując wcześniej-
szy, anonimowy projekt tej nastawy zlecili wykona-
nie poszczególnych prac współpracującym z drugim
z wymienionych już od kilku lat wiedeńczykom:
marmoryzatorowi Albertowi Ignazowi Provisorowi,
rzeźbiarzowi-figuraliście Johannowi Albrechtowi
Siegwitzowi oraz jego pomocnikowi, specjaliście od
ornamentyki formowanej w stiuki - Johannowi An-
tonowi Schatzelowi z Mumau w Bawarii'^. Karin-
ger podjął się również dostarczyć wymagany
marmur z Przeworna i piaskowiec z Chełma pod
Wielgomłynami'J Prace miernicze podjęto dopiero
w dniu 2 XI 1725, zaś uroczyste poświęcenie kamie-
nia węgielnego nastawy miało miejsce 10 XI 1725 rr°
Do końca grudnia tego roku zwieziono wszystkie
potrzebne materiały budowlane, w tym piaskowiec
chełmski, z którego miały być odkute najważniejsze
statuy: Maryi Wniebowziętej wraz z aniołami, czte-
rech Ewangelistów oraz śś. Piotra i Pawła. Całość
prac kamieniarskich nad strukturą architektoniczną
i dekoracją zakończono do 15 VII 1726 r., kiedy to
o. Moszyński uroczyście umieścił w jej cokole
pierwszą płytę marmurowej okładziny*'. Wtedy to
na plac budowy weszli stiukatorzy i marmoryzato-
rzy, odnotowani tutaj w rozliczeniu finansowym od
dnia 16 VIII 1726 aż do lata 1728 rr* Ani Mangoldt,
ani tym bardziej Johann Georg Urbansky czy Samu-
el Pardynski, rozpatrywani jako potencjalni autorzy
monumentalnych figur, w tym etapie prac nie mogli
oczywiście wziąć udziału - wbrew temu, co podno-
sili Aldona Kurkowska, Adam Więcek, Aleksander
Jaśkiewicz i Konstanty Kalinowski, a ostatnio także
wypowiadający te słowa-ponieważ pierwszy z nich
Por.: JAŚKIEWICZ, „Zarys działalności artystycznej
o. Konstantego Moszyńskiego prowincjała paulinów",
JA/etyn 77AArń' JzAkz, 30, 1968, nr 3, s. 414; id.,
„Z dziejów mecenatu...", s. 351, 353, 376-377, przypis 8.
Po raz pierwszy na możliwość wykonania tych figur przez
Siegwitza, jednakowoż potraktowanego jako współpra-
cownik Urbańskiego lub Pardyńskiego, wskazał ostrożnie
Adam Więcek. Zob. id., Jan Jerzy Crńa/Ak;'. jAJAw
o ?"zeźA'g wrocAwskie/ gArwyzę/ goAwy WE777 yAAcA,
Wrocław-Warszawa-Kraków 1963, s. 72. Por. ponadto
JACKIEWICZ, op. cit., s. 351.
AJG 193, s. 343 (zapis z dnia 31 XII 1725). Por.: JAŚ-
KIEWICZ, „Zarys działalności artystycznej..s. 412; id.,
„Z dziejów mecenatu...", s. 377; JACKIEWICZ, op. cit.,
s. 350; ostatnio WARDZYŃSKI, „Rzeźbiarze i kamienia-
rze na usługach polskiej prowincji zakonu paulinów w epo-
ce nowożytnej", JAJA CA7"owonAna, 27, 2009, s. 584.