DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Artykuły
DOI Artikel:Dettloff, Paweł: Jan Neinderffer krakowski twórca rokokowych malowideł ¬ściennych
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.71008#0054
52
Paweł Dettloff
7. Wpis Jana Neinderffera w Album Studiusorum Akademii Krakowskiej,
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego
św. Jana Kantego w Krakowie8. Za jego pracę uważany był także cykl obrazów olejnych
z cudami św. Jana Kantego w krakowskiej kolegiacie św. Anny9. Atrybucję tę przekonują-
co zakwestionował Paweł Pencakowski10, przypisując je włoskim malarzom nurtu marra-
tiańskiego - Pompeo Bicchierariemu i Carlo Valloniemu11, krytycznie przy tym wyrażając
się o poziomie artystycznym fresków Nayderfera12. Podobną negatywną ocenę wydali
wcześniej Marian Kornecki i Tadeusz Chrzanowski13. Z kolei Magdalena Witwińska
zwróciła uwagę na jej zdaniem nowoczesne środki wyrazu, jakimi operuje Neinderffer,
oraz jego duże wyczucie dekoracyjności14. Ten sam walor prac artysty dostrzegł Mariusz
Karpowicz, uznając zacięcie do abstrakcyjnej dekoracji rokokowej za cechę charaktery-
styczną dzieł tego malarza15. Z uczonymi tymi zgadza się Jerzy Żmudziński, który oma-
wiając w monografii kolegiaty wojnickiej malowidła ścienne i podsumowując dane na
temat ich twórcy, przyznał, że choć „Nayderffer ustępował talentem wielkim europejskim
artystom XVIII wieku", to „walory dekoracyjne" wojnickiej polichromii „są bezdyskusyj-
ne"16. Karpowicz wysunął ponadto przypuszczenie, że spod pędzla omawianego twórcy
wyjść mogły zbliżone do wojnickich malowidła ścienne kościoła parafialnego w Smogo-
rzewie17. Na zasadzie podobnej hipotezy Danuta Czapczyńska łączy z Neinderfferem
malowane zacheuszki w kościele św. Floriana w Krakowie18, odkryte w trakcie konserwa-
cji w roku 2003. Z zachwytem o talencie malarza wypowiada się artysta-konserwator dzieł
sztuki Krystyna Stawowiak, autorka ostatniej konserwacji jego dzieła w kolegiacie woj-
nickiej19.
8 Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, rkps 23: Acta Rectoralia Uniwersitatis Cracoviensis (1752-1781), s. 814-
816; RASTAWIECKI, op. cit., s. 340; Józef LEPIARCZYK, „Architekt Franciszek Placidi około 1710-1782", Rocznik
Krakowski, XXXVII:1965, s. 109.
9 Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, pod red. Adama BOCHNAKA i Jana SAMKA, t. II: Miasto Kraków, cz. II:
Kościoły i klasztory Śródmieścia, 1, Warszawa 1971, s. 85; PRÓSZYŃSKA, op. cit., s. 33.
10 Paweł PENCAKOWSKI, „Cuda św. Jana Kantego - cykl obrazów włoskich w kolegiacie akademickiej św. Anny
w Krakowie", Folia Historiae Artium. Seria Nowa, 8/9:2002/2003, s. 47-48.
11 Ibid., s. 56-64.
12 Ibid., s. 48.
13 Tadeusz CHRZANOWSKI, Marian KORNECKI, Sztuka Ziemi Krakowskiej, Kraków 1982, s. 421-422.
14 WITWIŃSKA, „Topografia i kierunki...", s. 193.
15 KARPOWICZ, op. cit., s. 218.
16 Jerzy ŻMUDZIŃSKI, Sztuka w Wojniczu od średniowiecza do współczesności, Wojnicz 2012, s. 63-69.
17 KARPOWICZ, op. cit., s. 218.
18 Danuta KLESZCZYŃSKA-CZAPCZYŃSKA, „Sto lat z dziejów kościoła św. Floriana na Kleparzu. Od rozbudowy
i restauracji rozpoczętej w roku 1901 do prac konserwatorskich ukończonych w roku 2007", [w:] Studia do dziejów
kościoła św. Floriana w Krakowie, red. ks. Zdzisław KLIŚ, Kraków 2007, s. 140, przyp. 71.
19 Krystyna STAWOWIAK, „Jan Neyderfer wybitny twórca wojnickich fresków w świetle badań podczas nowej konser-
wacji (2000-2004)", Zeszyty Wojnickie, XII:2004, nr 4 (114), s. 14-20.
Paweł Dettloff
7. Wpis Jana Neinderffera w Album Studiusorum Akademii Krakowskiej,
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego
św. Jana Kantego w Krakowie8. Za jego pracę uważany był także cykl obrazów olejnych
z cudami św. Jana Kantego w krakowskiej kolegiacie św. Anny9. Atrybucję tę przekonują-
co zakwestionował Paweł Pencakowski10, przypisując je włoskim malarzom nurtu marra-
tiańskiego - Pompeo Bicchierariemu i Carlo Valloniemu11, krytycznie przy tym wyrażając
się o poziomie artystycznym fresków Nayderfera12. Podobną negatywną ocenę wydali
wcześniej Marian Kornecki i Tadeusz Chrzanowski13. Z kolei Magdalena Witwińska
zwróciła uwagę na jej zdaniem nowoczesne środki wyrazu, jakimi operuje Neinderffer,
oraz jego duże wyczucie dekoracyjności14. Ten sam walor prac artysty dostrzegł Mariusz
Karpowicz, uznając zacięcie do abstrakcyjnej dekoracji rokokowej za cechę charaktery-
styczną dzieł tego malarza15. Z uczonymi tymi zgadza się Jerzy Żmudziński, który oma-
wiając w monografii kolegiaty wojnickiej malowidła ścienne i podsumowując dane na
temat ich twórcy, przyznał, że choć „Nayderffer ustępował talentem wielkim europejskim
artystom XVIII wieku", to „walory dekoracyjne" wojnickiej polichromii „są bezdyskusyj-
ne"16. Karpowicz wysunął ponadto przypuszczenie, że spod pędzla omawianego twórcy
wyjść mogły zbliżone do wojnickich malowidła ścienne kościoła parafialnego w Smogo-
rzewie17. Na zasadzie podobnej hipotezy Danuta Czapczyńska łączy z Neinderfferem
malowane zacheuszki w kościele św. Floriana w Krakowie18, odkryte w trakcie konserwa-
cji w roku 2003. Z zachwytem o talencie malarza wypowiada się artysta-konserwator dzieł
sztuki Krystyna Stawowiak, autorka ostatniej konserwacji jego dzieła w kolegiacie woj-
nickiej19.
8 Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, rkps 23: Acta Rectoralia Uniwersitatis Cracoviensis (1752-1781), s. 814-
816; RASTAWIECKI, op. cit., s. 340; Józef LEPIARCZYK, „Architekt Franciszek Placidi około 1710-1782", Rocznik
Krakowski, XXXVII:1965, s. 109.
9 Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, pod red. Adama BOCHNAKA i Jana SAMKA, t. II: Miasto Kraków, cz. II:
Kościoły i klasztory Śródmieścia, 1, Warszawa 1971, s. 85; PRÓSZYŃSKA, op. cit., s. 33.
10 Paweł PENCAKOWSKI, „Cuda św. Jana Kantego - cykl obrazów włoskich w kolegiacie akademickiej św. Anny
w Krakowie", Folia Historiae Artium. Seria Nowa, 8/9:2002/2003, s. 47-48.
11 Ibid., s. 56-64.
12 Ibid., s. 48.
13 Tadeusz CHRZANOWSKI, Marian KORNECKI, Sztuka Ziemi Krakowskiej, Kraków 1982, s. 421-422.
14 WITWIŃSKA, „Topografia i kierunki...", s. 193.
15 KARPOWICZ, op. cit., s. 218.
16 Jerzy ŻMUDZIŃSKI, Sztuka w Wojniczu od średniowiecza do współczesności, Wojnicz 2012, s. 63-69.
17 KARPOWICZ, op. cit., s. 218.
18 Danuta KLESZCZYŃSKA-CZAPCZYŃSKA, „Sto lat z dziejów kościoła św. Floriana na Kleparzu. Od rozbudowy
i restauracji rozpoczętej w roku 1901 do prac konserwatorskich ukończonych w roku 2007", [w:] Studia do dziejów
kościoła św. Floriana w Krakowie, red. ks. Zdzisław KLIŚ, Kraków 2007, s. 140, przyp. 71.
19 Krystyna STAWOWIAK, „Jan Neyderfer wybitny twórca wojnickich fresków w świetle badań podczas nowej konser-
wacji (2000-2004)", Zeszyty Wojnickie, XII:2004, nr 4 (114), s. 14-20.