DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Recenzje
DOI Artikel:Getka-Kenig, Mikołaj: Ignacy Potocki, Remarks on architecture: the Vitruvian Tradition in Enlightenment Poland, wstęp i redakcja Carolyn C. Guile, University Park, The Pennsylvania State University Press, 2015, ss. 156, il.
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.71008#0192
190
Mikołaj Getka-Kenig
wnosi wiele nowego do studiów nad architekturą
polską końca XVIII w., jak również do badań nad
architekturą polską w ogóle, prowadzonych poza
granicami naszego kraju. Cenne jest przede wszyst-
kim zwrócenie uwagi na integralny związek pomię-
dzy reformą państwa a reformą praktyki architekto-
nicznej, a więc na zagadnienie, które stanowi
przewodni motyw Uwag o architekturze. Równo-
cześnie, nie można ukrywać, że zaprezentowanej tu-
taj bardzo ciekawej i oryginalnej perspektywie
badawczej nie towarzyszy ścisła akademicka rzetel-
ność i precyzja zarówno pod względem przywoły-
wanych faktów jak i konstruowania argumentacji.
Moim zdaniem, należy mieć to na uwadze, zwłasz-
cza gdyby pojawił się pomysł polskiej edycji tej
książki. W takim przypadku, Autorka powinna jesz-
cze raz gruntownie przemyśleć i poprawić swój wy-
wód, który w obecnej formie raczej nie nadaje się do
publikacji w języku polskim.
Kończąc, chciałbym podzielić się z czytelnikami
jeszcze jedną uwagą - tak szczególne wyróżnienie
rozprawy Potockiego jako przedmiotu oddzielnego
monograficznego opracowania nadmiernie podkre-
śla jego historyczne znaczenie, spychając na dalszy
plan inne teksty (zwłaszcza te drukowane i mające
tym samym o wiele szerszy zasięg i społeczne zna-
czenie), na których przykładzie można pokazać za-
razem podobne jak i odmienne problemy polskiej
kultury architektonicznej doby stanisławowskiej.
Rozumiem, że Autorkę szczególnie zaintrygował
(jak sama podkreśla) ważny dla treści tego traktatu
postulat pogodzenia miejscowej tradycji z dziedzic-
twem klasycznym. Mam jednak poważne wątpliwo-
ści, czy z czysto poznawczych względów, przy ana-
lizowaniu tak skomplikowanego i wielowątkowego
zagadnienia należy skupiać się wyłącznie na jednym
tekście, do tego takim, o którego genezie i funkcji
praktycznie nic nie wiemy (wszystko, co napisała na
ten temat Autorka to hipotezy). Fakt, że mowa o pu-
blikacji anglojęzycznej, czyli dostępnej międzyna-
rodowemu gronu czytelników, którzy będą z niej
czerpać podstawową wiedzę na temat architektury
polskiej tego okresu, tym bardziej skłania do kry-
tycznej refleksji. Cała ta tematyka zasługuje bowiem
na gruntowną monografię (nic nie stoi na przeszko-
dzie, aby ukazała się ona również w wersji angloję-
zycznej), której recenzowana praca (całkowicie abs-
trahując od jej niedociągnięć merytorycznych) nie
może w satysfakcjonującym stopniu zastąpić, mimo
nieskrywanych ambicji, o których najlepiej świad-
czy sam podtytuł: The Vitruvian Tradition in En-
lightenment Poland.
Mikołaj Getka-Kenig
wnosi wiele nowego do studiów nad architekturą
polską końca XVIII w., jak również do badań nad
architekturą polską w ogóle, prowadzonych poza
granicami naszego kraju. Cenne jest przede wszyst-
kim zwrócenie uwagi na integralny związek pomię-
dzy reformą państwa a reformą praktyki architekto-
nicznej, a więc na zagadnienie, które stanowi
przewodni motyw Uwag o architekturze. Równo-
cześnie, nie można ukrywać, że zaprezentowanej tu-
taj bardzo ciekawej i oryginalnej perspektywie
badawczej nie towarzyszy ścisła akademicka rzetel-
ność i precyzja zarówno pod względem przywoły-
wanych faktów jak i konstruowania argumentacji.
Moim zdaniem, należy mieć to na uwadze, zwłasz-
cza gdyby pojawił się pomysł polskiej edycji tej
książki. W takim przypadku, Autorka powinna jesz-
cze raz gruntownie przemyśleć i poprawić swój wy-
wód, który w obecnej formie raczej nie nadaje się do
publikacji w języku polskim.
Kończąc, chciałbym podzielić się z czytelnikami
jeszcze jedną uwagą - tak szczególne wyróżnienie
rozprawy Potockiego jako przedmiotu oddzielnego
monograficznego opracowania nadmiernie podkre-
śla jego historyczne znaczenie, spychając na dalszy
plan inne teksty (zwłaszcza te drukowane i mające
tym samym o wiele szerszy zasięg i społeczne zna-
czenie), na których przykładzie można pokazać za-
razem podobne jak i odmienne problemy polskiej
kultury architektonicznej doby stanisławowskiej.
Rozumiem, że Autorkę szczególnie zaintrygował
(jak sama podkreśla) ważny dla treści tego traktatu
postulat pogodzenia miejscowej tradycji z dziedzic-
twem klasycznym. Mam jednak poważne wątpliwo-
ści, czy z czysto poznawczych względów, przy ana-
lizowaniu tak skomplikowanego i wielowątkowego
zagadnienia należy skupiać się wyłącznie na jednym
tekście, do tego takim, o którego genezie i funkcji
praktycznie nic nie wiemy (wszystko, co napisała na
ten temat Autorka to hipotezy). Fakt, że mowa o pu-
blikacji anglojęzycznej, czyli dostępnej międzyna-
rodowemu gronu czytelników, którzy będą z niej
czerpać podstawową wiedzę na temat architektury
polskiej tego okresu, tym bardziej skłania do kry-
tycznej refleksji. Cała ta tematyka zasługuje bowiem
na gruntowną monografię (nic nie stoi na przeszko-
dzie, aby ukazała się ona również w wersji angloję-
zycznej), której recenzowana praca (całkowicie abs-
trahując od jej niedociągnięć merytorycznych) nie
może w satysfakcjonującym stopniu zastąpić, mimo
nieskrywanych ambicji, o których najlepiej świad-
czy sam podtytuł: The Vitruvian Tradition in En-
lightenment Poland.