DOI issue:
Nr. 4
DOI article:Artykuły
DOI article:Błotnicka-Mazur, Elżbieta: Davida Smitha rzeźbiarska inskrypcja przestrzeni
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.71008#0780
766
Elżbieta Błotnicka-Mazur
6. David Smith, Hudson River Landscape, 1951, Whitney Museum of American Art, Nowy Jork.
Repr. wg Rosalind E. Krauss, Terminal Iron Works. The Sculpture of David Smith, Cambridge-
Massachusetts-London 1971, s. 77
z boku odsłania bowiem skomplikowany układ kolistych i owalnych metalowych kształ-
tów, a centralnie osadzona głowa postaci widoczna od przodu znienacka przesuwa się na
jeden z krańców, balansując jak przeciwwaga dla kolistego elementu po stronie przeciw-
nej. Taka separacja i dysonans wydzielonych aspektów rzeźby, porównywane przez
Krauss do praw rządzących totemizmem, są dla niej także przejawem zdystansowania się
Smitha od logiki konstruktywizmu43. Ciekawym kontrapunktem dla specyficznej wizual-
ności omawianych prac rzeźbiarskich mogą być niektóre malarskie kompozycje artystów
ze szkoły nowojorskiej. Ostro zarysowane organiczne abstrakcyjne formy pokryte gładką
plamą bieli wyłaniają się z drapieżnej kreski węglem w Fire Island Willema de Kooninga
(194644). Podobnie frontalne, odcięte konturem kształty wypełniają obrazy Roberta Mo-
therwella, których autor emocjonalnymi uderzeniami pędzla organizuje dwuwymiarową
powierzchnię, rytmizując abstrakcyjne formy na najczęściej neutralnych tłach45.
Na początku lat 50. znacząco wzrosła skala rzeźb Smitha. Dzieła stały się bardziej
liryczne i abstrakcyjne. Oprócz Tanktotemów z lat 1953-1960 powstały inne serie rzeźb,
np. Agricola (1950-1957), anektujące elementy maszyn rolniczych (il. 5). Poprzez wyko-
rzystanie bezużytecznych już, zdefragmentowanych narzędzi i nadanie im metaforycz-
43 Ibid., s. 181, 184.
44 Olej i węgiel na papierze, 47,6*67,3 cm, kolekcja Martina Z. Marguliesa. Uwaga ta nie odnosi się do nieco później-
szych prac Kooninga z lat 50. z serii Woman, wyraźnie figuralnych, choć poddanych silnej deformacji w duchu niemiec-
kiego ekspresjonizmu.
45 Np. w serii kompozycji Elegy to the Spanish Republic, powstającej od 1948 r.
Elżbieta Błotnicka-Mazur
6. David Smith, Hudson River Landscape, 1951, Whitney Museum of American Art, Nowy Jork.
Repr. wg Rosalind E. Krauss, Terminal Iron Works. The Sculpture of David Smith, Cambridge-
Massachusetts-London 1971, s. 77
z boku odsłania bowiem skomplikowany układ kolistych i owalnych metalowych kształ-
tów, a centralnie osadzona głowa postaci widoczna od przodu znienacka przesuwa się na
jeden z krańców, balansując jak przeciwwaga dla kolistego elementu po stronie przeciw-
nej. Taka separacja i dysonans wydzielonych aspektów rzeźby, porównywane przez
Krauss do praw rządzących totemizmem, są dla niej także przejawem zdystansowania się
Smitha od logiki konstruktywizmu43. Ciekawym kontrapunktem dla specyficznej wizual-
ności omawianych prac rzeźbiarskich mogą być niektóre malarskie kompozycje artystów
ze szkoły nowojorskiej. Ostro zarysowane organiczne abstrakcyjne formy pokryte gładką
plamą bieli wyłaniają się z drapieżnej kreski węglem w Fire Island Willema de Kooninga
(194644). Podobnie frontalne, odcięte konturem kształty wypełniają obrazy Roberta Mo-
therwella, których autor emocjonalnymi uderzeniami pędzla organizuje dwuwymiarową
powierzchnię, rytmizując abstrakcyjne formy na najczęściej neutralnych tłach45.
Na początku lat 50. znacząco wzrosła skala rzeźb Smitha. Dzieła stały się bardziej
liryczne i abstrakcyjne. Oprócz Tanktotemów z lat 1953-1960 powstały inne serie rzeźb,
np. Agricola (1950-1957), anektujące elementy maszyn rolniczych (il. 5). Poprzez wyko-
rzystanie bezużytecznych już, zdefragmentowanych narzędzi i nadanie im metaforycz-
43 Ibid., s. 181, 184.
44 Olej i węgiel na papierze, 47,6*67,3 cm, kolekcja Martina Z. Marguliesa. Uwaga ta nie odnosi się do nieco później-
szych prac Kooninga z lat 50. z serii Woman, wyraźnie figuralnych, choć poddanych silnej deformacji w duchu niemiec-
kiego ekspresjonizmu.
45 Np. w serii kompozycji Elegy to the Spanish Republic, powstającej od 1948 r.