DOI issue:
Nr. 1
DOI article:Artykuły
DOI article:Oczko, Piotr: Martwa natura w wędzidle stereotypu: Wizje sztuki holenderskiej Zbigniewa Herberta i problem z ich recepcją
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.71008#0101
Martwa natura w wędzidle stereotypu
99
5. Anonim, Egzekucja Bathasara Gerardsa, zabójcy Wilhelma Orańskiego w 1584 roku,
ok. 1615, wg ryciny Fransa Hogenberga. © Rijksprentenkabinet, Rijksmuseum, Amsterdam
makabryczne Zwłoki braci De Witt (ok. 1672-1675; il. 3) przedstawiające zbezczeszczone
po egzekucji ciała Wielkiego Pensjonariusza Jana i jego brata Cornelisa.
Tysiące podobnych przykładów znajdziemy w ówczesnej grafice, która ze względu na
swój popularny charakter, przystępną cenę i szeroki zasięg o wiele więcej mówi nam
o etosie holenderskiego społeczeństwa niż malarstwo, a także stanowi komentarz do bie-
żących lub minionych wydarzeń politycznych (il. 4-5). Mało tego, tematyka historyczna
i patriotyczna pojawiała się nieustannie w XVII-wiecznym piśmiennictwie niderlandz-
kim, by wymienić tylko monumentalne, kilkudziesięciotomowe dzieło Nederlandsche
Historien (Historia Holandii, 1628-1647) Pietera Corneliszoona Hoofta, czołowego poety
Złotego Wieku. Zbigniew Herbert budując swój wizerunek Holendrów, którzy „malowali
jabłka, portrety kupców bławatnych, cynowe talerze, tulipany"20, tworzy więc obraz wiel-
ce wybiórczy; jak sądzę nie tyle z braku wiedzy, co z chęci wyeliminowania
z góry wszelkich elementów niepasujących do jego mitycznej wizji.
Martwa natura z wędzidłem i Torrentius
Tytułowy esej całego zbioru, Martwa natura z wędzidłem, poświęcony biografii i „je-
dynemu" zachowanemu dziełu Torrentiusa (Johannesa Symooniszoona van der Beecka)
20 HERBERT, op. cit., s. 133.
99
5. Anonim, Egzekucja Bathasara Gerardsa, zabójcy Wilhelma Orańskiego w 1584 roku,
ok. 1615, wg ryciny Fransa Hogenberga. © Rijksprentenkabinet, Rijksmuseum, Amsterdam
makabryczne Zwłoki braci De Witt (ok. 1672-1675; il. 3) przedstawiające zbezczeszczone
po egzekucji ciała Wielkiego Pensjonariusza Jana i jego brata Cornelisa.
Tysiące podobnych przykładów znajdziemy w ówczesnej grafice, która ze względu na
swój popularny charakter, przystępną cenę i szeroki zasięg o wiele więcej mówi nam
o etosie holenderskiego społeczeństwa niż malarstwo, a także stanowi komentarz do bie-
żących lub minionych wydarzeń politycznych (il. 4-5). Mało tego, tematyka historyczna
i patriotyczna pojawiała się nieustannie w XVII-wiecznym piśmiennictwie niderlandz-
kim, by wymienić tylko monumentalne, kilkudziesięciotomowe dzieło Nederlandsche
Historien (Historia Holandii, 1628-1647) Pietera Corneliszoona Hoofta, czołowego poety
Złotego Wieku. Zbigniew Herbert budując swój wizerunek Holendrów, którzy „malowali
jabłka, portrety kupców bławatnych, cynowe talerze, tulipany"20, tworzy więc obraz wiel-
ce wybiórczy; jak sądzę nie tyle z braku wiedzy, co z chęci wyeliminowania
z góry wszelkich elementów niepasujących do jego mitycznej wizji.
Martwa natura z wędzidłem i Torrentius
Tytułowy esej całego zbioru, Martwa natura z wędzidłem, poświęcony biografii i „je-
dynemu" zachowanemu dziełu Torrentiusa (Johannesa Symooniszoona van der Beecka)
20 HERBERT, op. cit., s. 133.