DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.16955#0072
\
SLESVICVM-
tEsvvrcvM, Cimbrijcx quondam totius Metropolis,amplifsimum,8r ex commerciorum frequ ctttli
opulentirsimum opidum , fed nunc, pro fatali cius cafu , non ea magnificentia confpicicndum.-fitum itl
ipfb Ifthmo Cimbrica: Cherfonefi, vbi inter duo maria, Oceanum fcilicet Germanicum & mare Eoum,
fiucBalthicum,minima eft tcrr£ intercapedo,qua: etiam iufti milliarij germanici longitudinem non ex-
cedit. Nam flumen Threna.xftu Oceani,vlqucad HoHingftedcpagum,refiuir,aquoSlefwicum opidum,
ad Sliam,finum MarisBa.lthici, haud plus vnjco milliari diftar. Crantzius,& qui Saxonum confcripsere
hiftorias,aIiam Slelwico appellationem attribuunt,quam etiamnum apud Danos& Frifios vliis retinere
videtur.Hi enim fua lingua hoc opidum Hedebui vel, v t alij,Heideba,nu ncupant,eo,quod a quadam Da-
ni* Regina,cui Heth* nomen,dicant primitus eftc conditum. Appellationis Hedebui veftigium,in occi-
dentali littoread Sliam,etiamnum fupereft.Ecclefia nimirum,qu* vetus Hedebui,nomen retinet. Quod
fi etiam Danum,vel Phrificum Colonum,germanic* lingu* ignarum,iturum Slefwicum,aut inde rede-
untem interroges,quonam fcconferat,aut vndeveniat,non Slefwicum,fed Hedebui, relpondebit.Inuenio etiam in Annalibus Caro-
Ji Magni,aquodamanonnno M«...Jio confcriptis,Slef\vicum prifeis temporibus,SlieflorfF,nuncupatum fuilfe.Modernaautem opi-
di nuncupatio , ex Saxonici idiomatis proprietate originem habet.Saxonibus enim & Cimbris, VVic,opidum dicitur,pofitum ad fi-
num aliquem vel maris, vel fluuij (vt latius deducetur in Indice.) Cum autem hoc opidum in finu maris Balthici pofitum fit, isque
antiquus Sliat tradhis fuerit, quod alucus e regione opidi.le finiftrorfum fle<ftendo,finum effecerit:Qui etiamnum IXVf) ab in-
colis nominatur. Hinc c5d3l!epupirF/&Slclwici, eft orta nuncupatio. Efi autem pero portu no ad negotiationem fitu, portum habens
ad exercenda commercia,commodifsimum.Olim enim ex Belgio,Britannia,Gallijs,& Hiipanijs, ad oftia Egdor* fluuij nauibus mer-
ces tran‘‘portabantur, qu*,per Threanam fluuium,Hollingftadium fubuedtx, facili negotio Slefwicum ,acinde,per mare Eoum,in
Danix,Noruegi*,Succixque regna,nec non Liuoniam,Rufsiam,Borufsiam, aliasque Germani* Prouincias,quasmareBalthicumal-
Suitjimporcari poterant. Ambitus Slefwici, dum Vrbs amplior fui t,idquc hodie adhuc, intercifa&r interrupta vallorum & aggerum
-rudera monftrant,fi principium ab occidentali latere Sii* fumatur,apud fuperftitem Ecclefiam,cui Heddebui nomen manet,vbi Slia
fimsm,occidentalem plagam verfus,efficir,quein vu!go,(9i« tDicf) vocant. Videntur ibi vallum,fofixque vrbisiuperftites,atqucad-
hucfatis integre.Qu*dam pii* etiam lignei pontis,per quem tranfitus fupra linum fuit,compendiofa via,qna Ecklenfordiatn Chilo-
niamque icar, ante paucos annos apparebant. Huic loco mons altus imminet, Oldenburgi nomen habens, arboribus,fiu<fticibus,&
fpisie visdequaqueconficus, vt propter denfitatem afcenfus fit difficilis, in cuiusfummitate Arxpofitafuitmunitifsima,clauisIilh-
mi Cimbrici.Ea,etfiomnin6nunc diruta fit,vt nihil reliquiarum fuperfit,manet tamen tresfoftf profundf,quibusolim fortaiicium
illud circundatum fuit.Eam arcem,cum vrbe fubiedta ,cum Hcnricus primus Imperator Marchioni Saxoni* fedem conftituiflet,ilJo
mortuo, Dani obfederunt, expugnaueruntque. Vifuntur etiam adhuc loca,& caftrorum veftigia. Ingreftum quoque finusiftiusob-
ftruxerufit Dani, vt nulla iuft* magpitudinis nauis ingredi queat, fed armentis,equis, curribusque vadum fit. Ab ea Vrbis parte,qux
Aquilonem refpicit,agger fuit, in onentale littus Sii*, vbi nunc Slefwicum opidum eft. Tum temporis enim Slia tam alte, vt nunc
Gottorpium , Arcem verfus,nonafcerfdit. Neque Gottorpium adhuc ijs temporibus conditum erat. Neque etiam hi,qui nunc Goc-
torpium ducunt, aggeres erant. Sed erat parsiJla Aquilonaris totapaluftris& faltuofa, vti adhuc lacus Buftorpianus, &,qui CafteJ-
liiirt alluic»0;r didtu5,nemusque&laltus(poUr>) nuncupati demonftrant,ita, vt tranfitus Slefwicum,per illum aggerem
falcem pateret,Efletq; natura loci is cradtus niunitifsiipusJn eius aggeris medio,loco editiore,propugnaculum erat,caftrum D.Geor-
gij.Quo in loco,Dux Adolphus denuo,noftro tempore domum xdificauit,cuius fundamenta, iuperiore anno,fub terris inuenta,fue-
ru nt latis operose muris exftrutfa. Aggeris etiam vna pars fub aquis manet, qu* Fauonio Zephiroque ventis, aquas abigentibus, ad-
huc cernitur,& ab eius loci gnaris,tamen non fine periculo,ceu vadum aliquando tranfitur.Cinxit deinde aliud vallum,vrbem Sief-
wicum a Sii* orientali ripa incipiens. Vallum illud continuatum fuit feptentrionem verfus, atque colli munimentum impolirnm,
quod adhuc extat,& in delubrum verfum S.Michaeli dicatum eft,prope forum vrbis equinum. Videtur & valli aliqua pars,quf inter
cifa, in orientem porrigebatur verfus fontem ,e quo canalibus aqu* in opidum deriuantur,vulgo, (0<r pipcnlorn) Indeque haud
longc,in lacum Slix,qui Hotr dicitur,vallum illud defijt.
Antiquus hic Slefwici ambitus fuit, partim arte, partim natura loci munitus. Sed, vt & de pr*fenti eius opidi fitu Sc conditione
agamus,Danicisdocemur hiftorijs,primum Templum Deo vero & aeterno conditum & dedicatum fuifle Slefwici, ab Erico Rege Da-
ni* fratre Heraldi, quem S. Anfchariusad Chrifti fidem verbi diuini fedula, Sc fideli pr*dicationeconuertit,anno Chrifti D.CCC.
XLVIII. Quo numero annorum, ab hoc noftro tempore, anni M.D. LXXXIII. fubdu&o relinquuntur D.CC.XXX V.anni,ante quos
h*c patria Chrifto Saluatori noftro nomen dedit.Verum lequentes reges non diu in ea fide perfeuerarunt,vt in Indice latius deduce-
mus. .
Circa annum,a nato Chrifto M.LXIV.Slaui,ciuitatcm Slefwick capiunt,expugnant,depopulantur/unditus extinguunt,& Religi-
onem Chriftianam peflundant. Ccftante autem iam Slauicaperfecutione.,au£his eft Slefwici cultus diuinus, pleraque monafteria&
templa *dificata.Reftaurata eft imprimis Cathedralis Ecclefia, atque opibus & redditibus auifta.Exrrudlum eft etiam ab Anglis, pro-
pe forum Ecclefia S.Spiritus,quodadiunflum habuit eiufdem nominis Xenodochium. Erat etiam EcclefiaD.Nicolai,ex auftrali Ca-
thedralis Ecclefix latere, qu* adiun&um habuit monafterium ordinis t). Auguftini, orientem verfus.Ea aedificia funditusdiruta, bc
foloxquata funt,vt nulla eorum veftigia fuperfint.Extat& Xenodochium & Sacellum S.Georgijad pagum eius nominis fupra mon
tem. Aquilonem verfus, fed & illud totum in nihilum eft redafftum , vno cum facello, extantibus paucilsimis ruderibus.Supra eun-
dem montem penes viam, quaFlensburgum itur, Sacellum eftD.Michaelis Archangeli,forma rotunda, vbi plerifquein locis,anti-
qua infidelium delubra cernuntur. Supereft autem integrum monaftenpm nobilium virginum monialiumin peninfulaSlefwici
didia. Templum in eadem peninfula,primum pro mercatoria domo ab Anglisextru(ftum,&iequenti tempore in Ecclefiam
facratum,plane diriitum iacet.
Ea,nunc eft olim opulentifsimf &lifsim£ Vrbis deploranda facies,fi ad illam priftinam magnificentiam diuini cultus,& opu-
Jentifsimorum commerciorum referatur.Sed nihil mirum.Vt enim hominibus vite fu^.fic imperijs,regnis,atque Rebulpub.lui 1'unt
fatales termini. Durat tamen adhuc, & mediocri ftatu conferuatur Cathedralis Ecclcfix Slefwicenfis. Fundanis eft EpifcopatusSlef-
wici ab Ottone primo, anno Domini D. CCCC. XLVI. Ac poftea a Dani* Regibus varijs redditibus audtiis. Epilcopus habuit vfquc
ad hunc annum Chrifti M.D.LXXXIV.quadraginta quatuor,qui ibidem magna ex parte humati quieicunt.
Non procul a Slefwicenfi opido,G ottorpia Arx fit a eft,nomen a Gothis obtinens, qui hic olim caftra habuerunt,veterum Du-
cum Slcfwicenfium fedes; nunc Adelphi, ex Oldenburgenfi fami lia primi eius nominis dominio, vna cum o-pidulo fubiefta eft,qui
arcem firmifsimispropugnaculisac muris munire,^dificijsque nouis ac ponte lapideo ornare corpit.Telonium hic celebre,ybi com-
pertum,fertilibus annis ex Daniajoooo.boum,in Germaniam aba£ta,ve&igalioluifie,
51
I
SLESVICVM-
tEsvvrcvM, Cimbrijcx quondam totius Metropolis,amplifsimum,8r ex commerciorum frequ ctttli
opulentirsimum opidum , fed nunc, pro fatali cius cafu , non ea magnificentia confpicicndum.-fitum itl
ipfb Ifthmo Cimbrica: Cherfonefi, vbi inter duo maria, Oceanum fcilicet Germanicum & mare Eoum,
fiucBalthicum,minima eft tcrr£ intercapedo,qua: etiam iufti milliarij germanici longitudinem non ex-
cedit. Nam flumen Threna.xftu Oceani,vlqucad HoHingftedcpagum,refiuir,aquoSlefwicum opidum,
ad Sliam,finum MarisBa.lthici, haud plus vnjco milliari diftar. Crantzius,& qui Saxonum confcripsere
hiftorias,aIiam Slelwico appellationem attribuunt,quam etiamnum apud Danos& Frifios vliis retinere
videtur.Hi enim fua lingua hoc opidum Hedebui vel, v t alij,Heideba,nu ncupant,eo,quod a quadam Da-
ni* Regina,cui Heth* nomen,dicant primitus eftc conditum. Appellationis Hedebui veftigium,in occi-
dentali littoread Sliam,etiamnum fupereft.Ecclefia nimirum,qu* vetus Hedebui,nomen retinet. Quod
fi etiam Danum,vel Phrificum Colonum,germanic* lingu* ignarum,iturum Slefwicum,aut inde rede-
untem interroges,quonam fcconferat,aut vndeveniat,non Slefwicum,fed Hedebui, relpondebit.Inuenio etiam in Annalibus Caro-
Ji Magni,aquodamanonnno M«...Jio confcriptis,Slef\vicum prifeis temporibus,SlieflorfF,nuncupatum fuilfe.Modernaautem opi-
di nuncupatio , ex Saxonici idiomatis proprietate originem habet.Saxonibus enim & Cimbris, VVic,opidum dicitur,pofitum ad fi-
num aliquem vel maris, vel fluuij (vt latius deducetur in Indice.) Cum autem hoc opidum in finu maris Balthici pofitum fit, isque
antiquus Sliat tradhis fuerit, quod alucus e regione opidi.le finiftrorfum fle<ftendo,finum effecerit:Qui etiamnum IXVf) ab in-
colis nominatur. Hinc c5d3l!epupirF/&Slclwici, eft orta nuncupatio. Efi autem pero portu no ad negotiationem fitu, portum habens
ad exercenda commercia,commodifsimum.Olim enim ex Belgio,Britannia,Gallijs,& Hiipanijs, ad oftia Egdor* fluuij nauibus mer-
ces tran‘‘portabantur, qu*,per Threanam fluuium,Hollingftadium fubuedtx, facili negotio Slefwicum ,acinde,per mare Eoum,in
Danix,Noruegi*,Succixque regna,nec non Liuoniam,Rufsiam,Borufsiam, aliasque Germani* Prouincias,quasmareBalthicumal-
Suitjimporcari poterant. Ambitus Slefwici, dum Vrbs amplior fui t,idquc hodie adhuc, intercifa&r interrupta vallorum & aggerum
-rudera monftrant,fi principium ab occidentali latere Sii* fumatur,apud fuperftitem Ecclefiam,cui Heddebui nomen manet,vbi Slia
fimsm,occidentalem plagam verfus,efficir,quein vu!go,(9i« tDicf) vocant. Videntur ibi vallum,fofixque vrbisiuperftites,atqucad-
hucfatis integre.Qu*dam pii* etiam lignei pontis,per quem tranfitus fupra linum fuit,compendiofa via,qna Ecklenfordiatn Chilo-
niamque icar, ante paucos annos apparebant. Huic loco mons altus imminet, Oldenburgi nomen habens, arboribus,fiu<fticibus,&
fpisie visdequaqueconficus, vt propter denfitatem afcenfus fit difficilis, in cuiusfummitate Arxpofitafuitmunitifsima,clauisIilh-
mi Cimbrici.Ea,etfiomnin6nunc diruta fit,vt nihil reliquiarum fuperfit,manet tamen tresfoftf profundf,quibusolim fortaiicium
illud circundatum fuit.Eam arcem,cum vrbe fubiedta ,cum Hcnricus primus Imperator Marchioni Saxoni* fedem conftituiflet,ilJo
mortuo, Dani obfederunt, expugnaueruntque. Vifuntur etiam adhuc loca,& caftrorum veftigia. Ingreftum quoque finusiftiusob-
ftruxerufit Dani, vt nulla iuft* magpitudinis nauis ingredi queat, fed armentis,equis, curribusque vadum fit. Ab ea Vrbis parte,qux
Aquilonem refpicit,agger fuit, in onentale littus Sii*, vbi nunc Slefwicum opidum eft. Tum temporis enim Slia tam alte, vt nunc
Gottorpium , Arcem verfus,nonafcerfdit. Neque Gottorpium adhuc ijs temporibus conditum erat. Neque etiam hi,qui nunc Goc-
torpium ducunt, aggeres erant. Sed erat parsiJla Aquilonaris totapaluftris& faltuofa, vti adhuc lacus Buftorpianus, &,qui CafteJ-
liiirt alluic»0;r didtu5,nemusque&laltus(poUr>) nuncupati demonftrant,ita, vt tranfitus Slefwicum,per illum aggerem
falcem pateret,Efletq; natura loci is cradtus niunitifsiipusJn eius aggeris medio,loco editiore,propugnaculum erat,caftrum D.Geor-
gij.Quo in loco,Dux Adolphus denuo,noftro tempore domum xdificauit,cuius fundamenta, iuperiore anno,fub terris inuenta,fue-
ru nt latis operose muris exftrutfa. Aggeris etiam vna pars fub aquis manet, qu* Fauonio Zephiroque ventis, aquas abigentibus, ad-
huc cernitur,& ab eius loci gnaris,tamen non fine periculo,ceu vadum aliquando tranfitur.Cinxit deinde aliud vallum,vrbem Sief-
wicum a Sii* orientali ripa incipiens. Vallum illud continuatum fuit feptentrionem verfus, atque colli munimentum impolirnm,
quod adhuc extat,& in delubrum verfum S.Michaeli dicatum eft,prope forum vrbis equinum. Videtur & valli aliqua pars,quf inter
cifa, in orientem porrigebatur verfus fontem ,e quo canalibus aqu* in opidum deriuantur,vulgo, (0<r pipcnlorn) Indeque haud
longc,in lacum Slix,qui Hotr dicitur,vallum illud defijt.
Antiquus hic Slefwici ambitus fuit, partim arte, partim natura loci munitus. Sed, vt & de pr*fenti eius opidi fitu Sc conditione
agamus,Danicisdocemur hiftorijs,primum Templum Deo vero & aeterno conditum & dedicatum fuifle Slefwici, ab Erico Rege Da-
ni* fratre Heraldi, quem S. Anfchariusad Chrifti fidem verbi diuini fedula, Sc fideli pr*dicationeconuertit,anno Chrifti D.CCC.
XLVIII. Quo numero annorum, ab hoc noftro tempore, anni M.D. LXXXIII. fubdu&o relinquuntur D.CC.XXX V.anni,ante quos
h*c patria Chrifto Saluatori noftro nomen dedit.Verum lequentes reges non diu in ea fide perfeuerarunt,vt in Indice latius deduce-
mus. .
Circa annum,a nato Chrifto M.LXIV.Slaui,ciuitatcm Slefwick capiunt,expugnant,depopulantur/unditus extinguunt,& Religi-
onem Chriftianam peflundant. Ccftante autem iam Slauicaperfecutione.,au£his eft Slefwici cultus diuinus, pleraque monafteria&
templa *dificata.Reftaurata eft imprimis Cathedralis Ecclefia, atque opibus & redditibus auifta.Exrrudlum eft etiam ab Anglis, pro-
pe forum Ecclefia S.Spiritus,quodadiunflum habuit eiufdem nominis Xenodochium. Erat etiam EcclefiaD.Nicolai,ex auftrali Ca-
thedralis Ecclefix latere, qu* adiun&um habuit monafterium ordinis t). Auguftini, orientem verfus.Ea aedificia funditusdiruta, bc
foloxquata funt,vt nulla eorum veftigia fuperfint.Extat& Xenodochium & Sacellum S.Georgijad pagum eius nominis fupra mon
tem. Aquilonem verfus, fed & illud totum in nihilum eft redafftum , vno cum facello, extantibus paucilsimis ruderibus.Supra eun-
dem montem penes viam, quaFlensburgum itur, Sacellum eftD.Michaelis Archangeli,forma rotunda, vbi plerifquein locis,anti-
qua infidelium delubra cernuntur. Supereft autem integrum monaftenpm nobilium virginum monialiumin peninfulaSlefwici
didia. Templum in eadem peninfula,primum pro mercatoria domo ab Anglisextru(ftum,&iequenti tempore in Ecclefiam
facratum,plane diriitum iacet.
Ea,nunc eft olim opulentifsimf &lifsim£ Vrbis deploranda facies,fi ad illam priftinam magnificentiam diuini cultus,& opu-
Jentifsimorum commerciorum referatur.Sed nihil mirum.Vt enim hominibus vite fu^.fic imperijs,regnis,atque Rebulpub.lui 1'unt
fatales termini. Durat tamen adhuc, & mediocri ftatu conferuatur Cathedralis Ecclcfix Slefwicenfis. Fundanis eft EpifcopatusSlef-
wici ab Ottone primo, anno Domini D. CCCC. XLVI. Ac poftea a Dani* Regibus varijs redditibus audtiis. Epilcopus habuit vfquc
ad hunc annum Chrifti M.D.LXXXIV.quadraginta quatuor,qui ibidem magna ex parte humati quieicunt.
Non procul a Slefwicenfi opido,G ottorpia Arx fit a eft,nomen a Gothis obtinens, qui hic olim caftra habuerunt,veterum Du-
cum Slcfwicenfium fedes; nunc Adelphi, ex Oldenburgenfi fami lia primi eius nominis dominio, vna cum o-pidulo fubiefta eft,qui
arcem firmifsimispropugnaculisac muris munire,^dificijsque nouis ac ponte lapideo ornare corpit.Telonium hic celebre,ybi com-
pertum,fertilibus annis ex Daniajoooo.boum,in Germaniam aba£ta,ve&igalioluifie,
51
I