DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.3137#0019
■3
ZACHkKlM URSINI COMMENT.
*4
nialosex malisnatos; *««» ^jjtK®j<tf«t9i' «»*,idest,„atur_
malos& malorum majorum ingenium refcrentes: utin Psal.
io_. & Dan.,9. Vimper_nrurp.osteri,m„li,amalismajoribus,
propter eorum imitationem. Neq; opus esset subtilius expo-
nere,qubd non sint filij suorum majorum,sed fiiij,hoe est,imi
tatores impiarum gentium.-Iuxta iliud Ezech.i<5.Pater tuus E-
morrhasus, mater tua, Chitt_:a:quia satis in ipsbrum majori-
bus fuit impietatis, propter quam possint eorum similes dici.
Itaque nonvalde adversarer huic expositioni.PIerique nostri
veteres& recentes sequuntursententiam'Kimchi,Sitergo,se-
_____ maleficorum,id est, malefico.Nihilominus puto in voce
yij seminis, progeniei, notari pravitatem ingeniram populo,
Utnatura&ingeniumipsbmm nonpossitnisi maleagere.
Filijs corruptoribus] vel corrumpentibus,Juda:i&nostri
tis, sibi & alijs pracidunt.
Alijexponunthicetiam:_ilijcorruptorufn:Comiptores '
intelligendo majores. Sedidem hicnotat,nomen_liorum,
quod iiipra leminis: nempe ex ingenio & natura ipsbrum esse,
ut male agant, & corrumpant omnia. Hic est quasi cumulus
malorum.
Postquameos his titulis insignivit: addit rationem,nepot
sint queri,sibi injuste convicium a Deo, vel a Propheta fieri. In
hac _£tiologia etiam est auxesis, constans tribus gradibus.
Primum repetit ipsum crimen. Deserveruntjehovam ] id Graitu
est, defecerunt ab ipso, ab ejus fide & cultu. Emphasis est in peccatotu.
in nomine Jehova, e vero Deo defecerunt, qui se ipsis patefe- 1.
ceratja quo deficere est siimmum crimen majestatis lasfe.
Secundo spreverunt & contumelijs provocarunteum:in- 2«
subaudiunt accusativum, alij vias siias, vel opera sua: alij, se A lultarunt eisecure,quasivelrembenegessisfent,velDeuseC.
jtetm po-
puluifan-
Hificatur
txterna
j em&itate.
ipsbs:alij, c__etos homines,quos depravant doc_rina &exem-
plo malo. Aliqui neutraliter accipiunt, pro perditis & corru-
ptis.
Sumamus participiu sive nomen participiale nm-irntja
__aschit_m,sicut sicpe verbuni ipsum nn _; & n 1 n _;n sinc casii
positum,utPsalm. 14. & 10. Dixit stultusincordesuo,non
est Deus, Corruperunt (ubi vetus haber,corrupti siint) alii sub-
audiunt, vias suas, ex alijs locis scripturx, ubi iste accusativus
additur. sic Jud. z. Deut.4. Exod.32. Videtur enim omitti ca-
Ius,ut significetur corruptio, non siii,non alionim,non natu-
ra. ,non operum, non fortunse:Sed simul omnium istorum.I-
taque accipio illud nm 1 n __) Maschitim nominaliter, corru-
ptores, perditores, qui nihil norunt,nisi se & alios,vitam,mo-
res,ac_iones,fortunam siiam corrumpere & perdere. Non dis-
plicet
btt.
Irasci fecerunt sanc_um Isiraelis]alij, spreverunt, contem-
ierunt: alii, blasphemaverunt, ex vetsione Graca. Alij,irrita-
lunt; quod est iram provocare: Kimchi dicit,in conjugatione
Piel esie hanc significationem. Infra tamen cap.j.dicitur,Elo-
quiumsancti Israelis contempserunt, vel spreverunt. Unde
patec, etiamsi exponamus,irritarunt, significari talem irritati-
onem,qu__ per cqntemtum & contumeiiam fiat. ^rugsB nos
dicimus.
San_rum Israelis ] id est,qui san__itatem,puritatem ,iram
siiam adversus peccata, in hoc populo patefecit, verbo,mira-
culis,pa_nis,& qui populum sindificat,totum quidem exter-
na san<3_tate,ut esset Dei populus: eletftos etiam interna,ut es-
(ent vere santti, id est, conformes divinae voluntati & sanfti-
tati. C
Alienarunt se retrorsum] .-..._ Nazoru,ut sit Niphal, a 1II
Zor alienati sur, vel alienarunt se:Alij,separamnt se,ut sit Cal
a Ti.,3 prow.il Nazeru:utrumquefertGrammatica,&eode
redit: quia significat Israelitas non tantum csse contemtores
veri Dei, sed prorsiis etiam ab eo se alienaile, & in viam con-
trariam ei, quam Deus monstrabat,conversbs,alijs dijs se ad-
dixisie. Hxcdeverbis.
set vanus in siiis nimis, vel impotens ad eas exequendas:auda-
cTrer tentarunt, an esset ipsbs puniturus, non moventur ulla
conscientiasceleris,sedimpudentetpergunt.Augetpecc,atum, ?ro Dt»
qubd pro Deo dicit,san£tum Israelis,idest,qui suam sandita- cur ^icat
tem & iram adversus contemuentes ipsiim tantis miraculis & sanftum
totexemplis intetipsbs dec!aravit,acproptereaeratipsisrne- tfraelit, -
tuandus: Et a quo habent omnem siiam lan£ritatem,qua alijs
gentibus prophanis antecellunt:acproptereaeratipsisdilige-
dusac colendus. Etsividerent,qubdsitpotens&zelotes,ta-
men rident ipsiim. =\
Tertib non tantiun siint ApostatX a Deo,& contemtores, **
Dei,sed etiamprorsus abipsb,&verareligioneseparatisunt:
facT:i hostes Dei,& redliecolentium^eumjitautpersequantur
eos, tanquam hareticos, & nolint haberi ipsbrum fratres,&
qubd Germanice vercit Lutherus, scl)atlt<§s &\l\t B socij ejusdem Ecclesia;, sed transfugerint a Deo,ad ipsius ho-
stes,ad idola,& eorum cultores,ex professb.
D O C T R I N A I.
Hinc discendum est nobis,qui deficiunt a vera religione, & Getis pec*1
apietate,&sincerocukuDei, &suntsecuriinhacdefe<5tione eatnxqui,
& impietate, & contemnunt Deum minantem & irascentem,
& ab ipso transfugiunr ad Idola,ad Idololatras, ad hostes Dei,
&veritatis: atqueadeb adregnumSathana;:eosesse,gentem
peccatricem; nihil, quod faciunt,Deo placere,qualecunq; sit,
aut videatur: esseonustos onerepeccatorumgravissimo,de-
pressiiro eosusquead inferos:essecorruptissimanatura,&in-
dies fieri deteriores,donec mergantur in exitiu. *;
Tales essenatura omneshomines,quantisperveraDeico-
gnitione,vera fide,& pietate sunt destituti, hoc est, nisiex gra-
suita misericbrdia Dei.Spiritu Christi regenerentur. 3.
Exemplo Dei & Propheta:discimus,impios & blasphemos
homines seveViter quidem, sed vere taxaudos esse;& non fa-
cienda convitia sine gravi, manifesta , & demonstrata ra-
tione.
T E X T U S.
Propter quid percutiemini adhuc ? addetis per-
versitatem: omnecaput dirpositum esta«linfir-
mitatern , & omne cor infirmum.
Propter cjuid.
L1 qji 1, siiper quo: id est, in qua parte corporis.hoc est,
uogenerepcena: percutiemini; q.d.Omnegenus pccna-
rum adhibui ad vos corrigendos, ut nullum amplius rtstet.
k Verum quia phox restabant,spesautemcmendationisnon
popuh,&graviaconv.ua qmbusmagnitudmempeccators. D restabat l<{/ * , "olmnt: ropter qui(i:quol..
&prav.tatem1psonimvuIt.ps.sob0cuIosponere. Pnemimt suITljin qucmfinem:quaspe?quasidicat,TuorsiimanH "
Versm V.
EXPLICATIO.
I. Aliqui sequentia dici putant in persbna Iesai£,sed com-
mode in Dei persbna accipiuntur. Sspc de se in tertia persbna
loquitur.
Apparet versiim hunc esle quasi conclusionem exprsce-
dentibus deductam. Quia continet \ itnperationem acerrima;
Onussi ini
tjwatt
tptt.
Semtn ma-
U agtrn.
Ftliicorrn-
ftoret.
exdamationem, qua & indignitatem tei, & iiidionationem
liiam indicat. O gentem &c. Postea facitquatuorg.adus E-
pithetorum, quibus impiorum malitiam describit. 1,'Vocat
eos gentem peccatricem, scelestam. Signi ficat totam gentem
sic elie corruptam , ut nihil nisi Deo displicens faciat.dpponit
enim impiam multitudiuem paucis pijs,in quibus tamen & i-
psis multum herebac vitiorum.
x. Populum onustum iniquitate,] idest,nonvulgariter
peccantem, sed cumulantem indies multa & magna peccata:
quorum poenis opprimendus & plane periturus sit. Hoc est
onus intolerabile, quo populus se ipsum onerabat.
3. Semen seu prcgeniem malc agentem: ] sicut in Evange-
lio vocanturprogeuies viperarum,id est,qui non tantiim acri-
onibus, sed ingenio & naturamaii, & veneno impietatis infe-
stisunt: Ut nihzl nisi corruptum & pravum, ab eis proficisci
queat.
4- Filios corruptores ] idest,qui non tantum siintmali, &
agunt lnaie; sed eciain mdies fiunt deteriores,se & sua oninia,
mores <!t sormnam, ma^ismagisque corrumpunt. Atque
eciam , siqnidracian: :n specieni aut per se bonum,id sua pra-
vitate inhciant: Sicut dicitur: precacio unpiorum vertitur in
pcccatom; Ideoque omncm dc se spcm cmendationis & saiu-
_ quem hncm: qua fpc? quafi dicat, quorsiim amplius
castigabo vos,cum ludam opcram?Sequiturcausa:addetis
enim perversitatem, vel ut sonat vox niD Sarath, pcrvcrsum,
hoc est/afta petvcrsa,aversa, pra:varicantia,vcl,ut alij,pra:va-
ricationem, defecfionem: Sumcndo adjestivum pro substan-
tivo. Sensiis est,per(everabitis in vcstra defe<5tione, non rever-
teminiadmc. Particulam ADHUcalijcumprjccedentibus,
lecunduin distindlione Hebrxam, alij cum sequcntibusjun,-
guni,eodcm mancnte sensu.
Omnt capnt dtjpositum esi adinsirmitatem.
Meliiisjtotum caput a:gritudini, morbo,hoc cst,ad argritu-
dincm, moibum, ihrh Lacholi,scilicet,dispositum est,scu tc-
dcns, lcu redactum:sicenim supplcntEclipsin,sccundu Kim-
chi. Libcntctdictam^eilcpoIitumproa.Sicucaccipiuncx. "j/fO-
Paral.11. pcrcusslt Dcus Jora.numin intestinisejus, morbo
incurabih ibnV pro iVn_ ,Lacholi probacholi. Et alibi. I- <
tahic:
Tocum caput ] *.rt_ bacholi,in aigritudinc,hoccst,x-
grum siu morbidum cst, subaudito ex more verbo siibstan-
tivo,ut in (eq__-tj njcmbro. NoinantiinidiljioiiiiiinvuJt
csscad motbum , sed jam inipsb morbo: Sicutcornon disj>o-
litum ad languorciu, tcd jam langucns. Scd cum non hst-
bcam.