DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0247
363
a uatonis, a T Omme Coblatie ?, confgnatio& depoſitio, in ade ſacra&
ſgnaaonis, qualitercunque procurator in liten non procedat in litigando.
depoſiti-
ais effetus.
E Procurator
ante litemeõ-
Eieui non po¬ actor facere procurato-
eſt bh atore rem ſeilicet ante litem
Aitani u ſ& coneſt ſed poſt ſie: ve
uuru. Coeedl neeque tutores.
e Procurator Et eſt rario: quia non
n coſtiiitur, ſint domini; & procu-
nis à domino raror eſt, qui aliena ne-
gotia, &eSv do..
d Procter Idem d ergo in epiſco-
A Pralati Ee- po, & quolibet prala-
deſaftis, to Sed quidam deere-
pue ednoi iſte ditnt contra in
t ccſtioul. iſcoporvt ar u iüje.
quia piſeopus. & quia
nõ oportet ſeruum Dei
litigare: vt ijq via ſi-
cua in fin.
E Iudiei, etiam delegati. a-
Ee eiuitatis ator JC àsvs Actor ciuitatis procur conſti-
tuere non poreſt ante lit conteſt ſed poſt ſie.
teſmtam o c Poreſtnon b poreu
gati.
eſt:hoc omne ? officio iudicis?
dirimendum eſt.
LEIV. VLPIANVS libro
quarto Opinionum..
IEc ciuitatis actor nego-
tium publicum per procu-
ratorem agere poteſts.
Ab eo, qui protestatur aliquid
nomine alieno, poteſt peti cautio de
rato ſi petentis intereſt caueri.
LXEV. IVLIANVS libro tertio
Digeſtorum.
Vi abſentem emptorem,
Qn démque poſoren,
fundi d defendebat, & iudicium
Vi abſente.Ca-
. v.EEmi à te fun-
du: & cum poide-
rem; Titius fundum il-
lum vindicabat. procu-
rator meus, vel defen-
ſor, quia aberam, denûi-
ciauit tibi, vt venires
ad iudicium: & me in
cauſa euictionis defen-
deres:tu vis vt procura-
tor caueat me ratum
habiturum. cauere de-
bet iſte de raro. VI-
VIANVS.
d Fandiſ. empti.
e TSatiſdare debere.
Hætc ſariſdatio ratione
fundi cõmitti non po-
teſt; quia in eo expedit
venditori magis etiam
ratum non haberi, quã
laberi quia poreſt eſſe,
ſi ratum non habeat, &
velit rem petere à poſ-
ſeſſore, quod obtineat:
& ſie non tenebitur ve-
ditor de euictione. Die
ergo, quod commitri-
tur ratione ſumptus in
litem facti. nam habe-
bit neceſſe hie venditor
emptorem agentem in-
terim defendere: sieque litibus & ſumptibus vexabitur e.2 Vel
Enelis iedonminonid etenpront nour tanemnr rarun, teutbi¬.
ri aion de’ tur ad ſumpeus litis & ſic bene probaur per legem iſtam, ven-
fere ne ditorem f teneri in ſumptibus litis emptori de euictione agen-
ceſle habet. ti, quos fecerit, dum ab eo res euinecbarureſie & C. de euitl3.
foumpns iuis Jde lE les l, peritnr & ſi ven ne, mulie in poſmiſ ldols. Sfin-
ia enſa ni Aegcontra j de verdodigs, Londitoresaa Vel die, quod poreſt
oars , paes intereſeciusideo, ae a &, qui quineit inquiererur euu forte
ià veuitoaut de iudi ſol ſatiſdedit de defendendo emprorem ſeu
eius procuratorem, nam vrramque ſariſdationem exponit hoc
caſu defenſor: ve aa l Pompomius. S4.
F5 Domimne id eſt emptorem, & ad hoe J.defidaiuſſ lninJ.
vr in poſſlee lſi i à qus. Sfi.
Julr je feiunieus eorm la neodle,
nomine eius accipiebat, poſtu-
labat à venditore fundi, vt ab
eo defenderetur: venditor de-
ſiderabat caueri ſibi, ratam rem
emptorem habiturum: puto
eum venditori de rato ſatiſda-
re debere t: quia ſi fundum
agenti reſtituerit, nihil prohi-
bet dominum f rem petere, &
cogi vendirorem rurſus defen-
dere6.
Inopia rei non exuſat defenſo-
rem, qui ſatiſdedit: ideô ſi non de-
fendit, ſtipulatie committitur. hd.
hac lex not que eſt ſubtilis, & bona.
BART.
LEXVE. IDE lbre quine
ad Minicium.
Itius, cum abſenté defen-
deret, ſatiſdedit : & prius
quam iudicium acciperet de-
ſiit reus ſoluendo eſſe: quam
b cauſan deſfenſor recnat
iudicium in ſe reddi oportere:
t Smptibus
gropris dee-
Iius. CASVS. Procurator rei cauit iudi. ſol, deinde i¬
gne, vel chaſmate perierunt ommiabona illius rei: vnde fa-
tus eſt non ſoluendo: & procur. iudicium accipere recuſauit.
Dirur quod,ex quo cauit pro domino, habendus erit loco do-
mini, & defendere debetnee proderit ei ſi non compellaturquia
ideiuſ ah eo dati contenienturqui deinde à defenſore recupe-
rabunt quidquid nomine eius perſoluerint. VIVIAR.
Lr Salſaladie, ſeiiiet iuſo
F Flutor l’ Domini boo, ſeilicet g cius, qui deſit eſſe ſoluend. In pri-
auini lo mis in eo quod domimun liberatcdm in eo fiat coteſtatio ani-
Iaberr, pue monomaii ve aae in ren vur iſ prs patre a prine Sieutecge
ad iopis re dominus, qui nihil habet, eſt tutus exceptione non facta hae
do cone- nouatione: ve Jde dolod nam is & C.du bo aut. iu poſlex con-
traſtuita hie defenſor eſt tueus eadem exceptione, licét ſit
perſonalis exceptio, & fideinſſoribus non proſit: ve Saod. le mi-
nrS. quoniam Jpro ſocio. lvverumS. j & de re iudi l. ſi cum
pmeuratore. & ſeut fideiuſſores rei non eſſent excuſati propter
pradictam cauſam, ſeilicet quod reus non ſir ſoluendorvt Inſtit.
ao
i poſe.
Digeſtorum Liber tertius. Titiij. 364
de plic Sm. & j.de re iudie.l & ſifiddiuſſor. ita nec fideiuſſores
huius defenſorievt hie dicitur. Et ſie eſt contrà Seou-lamutus.
in fi& lnon cogendum Sabinus vbi dicit fideiuſſoribus etiam
ſuceurri Sol hie dicit parum prodeſſe defenſori ſibi tantim ſuc-
curri: idebque ſuccurretur etiam fideiuſſorivt ibi, ar. Cod de-
vſur ret iudi. 5E. Ité
& quia lict alia videa-
tur obligatio fideiuſſo-
rum: tamen ipſius eſt
propria ag’ a, a ee.
t aliquando, & ſie hc
ſecundûm illas intelli-
gitur. Hac ſolutio eſt
contra caſus poſitio-
nem. 2. Vel dic, quod i
bona defenſoris crpe-
runt, poſſideri, excu-
ſarurenee ſtipulario cõ-
mittitur, vt ibi: ſi verd
bona domini, tunc ſe-
cuvt hie, ſeilicet vrfi-
deiuſſores nõ excuſen-
turlicet ipſe ſicrvt dixi
in caſu.,. Alij dicunt,
quod ibi omnia bona
rei cœperunt poſſideri!
& ſie in totun factus!
eſt non ſoluendo: hie,
verd proparte. 4. Vel-
hic de rigore iuris, ibi?
de œquitatequia aqui¬1
tas prœualer,
Praſtaturuus. præ-
ſtat tamen ſecundum
quod poſui caſum.
i Eum. ſeilicet de-
fenſorem.
m C Accipere. ſcilicet
precisé.
n ſ Conſeeuturi fint. ſ.
actione mandati TEt
eſt hie argum. ad qua-
ſtionem, qua quari-
tur de fideiuſſore, qui
denunciauit creditori,
ne numerer: quia reus
fatus eſt non ſoluen-
dob, vt non excuſetur:
ſed ibi videtur valere!
denunciatiot ante nu-
merationem non poſt
vt ifr de fidoiuſſo ff-
deuſur.
Mnis qui defendi-
Itur. J CASVS.
Hec lex cum prin. l.
ſeq continuatur. Et hd ſque ad fihuins ti quod defenſor bo-
ni viri arbitratu debet defendere, vnde ſi aduerſarium verbis de-
tineat friuolis, opponeudo except vr negotiun finem ſortiri n!
poſſit, nõ recté defender: vnde committitur ſtipulatio de defen-
dendo-ADDvAs. Titium procuratorem conſtitui, vr à Sei
peteret Stichum, & Damam. Titius agit nomine vnius tautum:
nequid poterit repelli qud agat courra formam mandari? &
dicitur quod non poreritVIVIANVS.
o Omnis, qui defenditur. in actore, & reo poteſt loqui.
p’ Arbitratui. d iudicis bonivr j de ver bllcontinuus S cum
ia ſie & Jde leg-ii d fideicommiſſum jqui.
ex cau. in poſſeſſea-lhoe autem. S recte & S.col non cogendum.
SSabinus.
Tideo. J Deducatur. & ſie committitur ſtipulatio, quam:
fecit de defendendo: vts enddlſſerun s. pe r Et motru-
ſtrantes punirirvt bie & j quiex cau ma l ſad & adens.& j¬
apparecip. heius, qui.
r Exeluditur. ſcilicer ab ea, quam petit, quaſi videatur aliter
petere, quam ſir ei mandatum.tem nec abilla; quia licet ſepa-
ratim petere:vt bie, & jeomm in commodato S fin.
quero an id ei concedi opor-
reat?Iulianus reſpondit, defen-
ſor, cum ſatiſdedit, domini lo-
co i habendus eſt: nec multum
ei praſtarurus l eſt prator, ſi
euml non coëgerit iudicium
accipere : cûm ad fideiuſſores
eius iri poſſir: & hi quidquid
praſtiterimt, à defenſore conſe-
cuturi ſintn.
Qui exceptiones calumnioſas op-
ponit, non videtur boni viri arbi-
tratu defendere, & ideo ſtipulatio
committitur. BART.
LxVI. PAVLVS libro quinquagen-
ſimoſeptimo ad Editum.
Mnis, qui defenditur,
boni viri arbitratr de-
fendendus eſt.
LXXVIII. APHRICANVS libre
ſexto Quaſtionum.
E ideo non poreſt vider
boni viri arbitratu litem
defendere is, qui actorem fru-
ſtrando efficiat ne ad exitum
controuerſia deducatur . Ad
duas res petendas procurator
datus, ſi vnam rem petat, exce-
ptione non excluditurr: & rem
in iudicium deducit.
QVOD CVIVSCVM-
que vniuerſitatis nomine,
vel contra eam
agatur .
TITVLVS IV.
Procuratori, & defenſori ſmilis eſt
QVOD CVIVSCVMQVE VNIVERSITATIS
NOMINE, VEL CONTRA EAM AGATvRE.
Dictum eſt ẽ. de procurat generaliter:nune ſpecialiter de co, qui
miie vniuerſitatus agit, ſut conuenit, ſiue conuenitur: qui pro-
pri actor vel ſyndieus diciturevt j eo-l, quibus & ſupple hie de eo
nego, quod cuiuſcunque vniuerſiati, &e.
ag Eque ſocietatemJC ASVSHac lex dicit, quod nõ
omnibus indiſtincté permiſſum eſt facere congre-
garionem: vt ita conſtituant inter ſe ſocietatem,
vel faciant collegium, vel corpus. Huiuſmodi
enim corpora, vel collegia prohibentur, ſi non à
lege
a uatonis, a T Omme Coblatie ?, confgnatio& depoſitio, in ade ſacra&
ſgnaaonis, qualitercunque procurator in liten non procedat in litigando.
depoſiti-
ais effetus.
E Procurator
ante litemeõ-
Eieui non po¬ actor facere procurato-
eſt bh atore rem ſeilicet ante litem
Aitani u ſ& coneſt ſed poſt ſie: ve
uuru. Coeedl neeque tutores.
e Procurator Et eſt rario: quia non
n coſtiiitur, ſint domini; & procu-
nis à domino raror eſt, qui aliena ne-
gotia, &eSv do..
d Procter Idem d ergo in epiſco-
A Pralati Ee- po, & quolibet prala-
deſaftis, to Sed quidam deere-
pue ednoi iſte ditnt contra in
t ccſtioul. iſcoporvt ar u iüje.
quia piſeopus. & quia
nõ oportet ſeruum Dei
litigare: vt ijq via ſi-
cua in fin.
E Iudiei, etiam delegati. a-
Ee eiuitatis ator JC àsvs Actor ciuitatis procur conſti-
tuere non poreſt ante lit conteſt ſed poſt ſie.
teſmtam o c Poreſtnon b poreu
gati.
eſt:hoc omne ? officio iudicis?
dirimendum eſt.
LEIV. VLPIANVS libro
quarto Opinionum..
IEc ciuitatis actor nego-
tium publicum per procu-
ratorem agere poteſts.
Ab eo, qui protestatur aliquid
nomine alieno, poteſt peti cautio de
rato ſi petentis intereſt caueri.
LXEV. IVLIANVS libro tertio
Digeſtorum.
Vi abſentem emptorem,
Qn démque poſoren,
fundi d defendebat, & iudicium
Vi abſente.Ca-
. v.EEmi à te fun-
du: & cum poide-
rem; Titius fundum il-
lum vindicabat. procu-
rator meus, vel defen-
ſor, quia aberam, denûi-
ciauit tibi, vt venires
ad iudicium: & me in
cauſa euictionis defen-
deres:tu vis vt procura-
tor caueat me ratum
habiturum. cauere de-
bet iſte de raro. VI-
VIANVS.
d Fandiſ. empti.
e TSatiſdare debere.
Hætc ſariſdatio ratione
fundi cõmitti non po-
teſt; quia in eo expedit
venditori magis etiam
ratum non haberi, quã
laberi quia poreſt eſſe,
ſi ratum non habeat, &
velit rem petere à poſ-
ſeſſore, quod obtineat:
& ſie non tenebitur ve-
ditor de euictione. Die
ergo, quod commitri-
tur ratione ſumptus in
litem facti. nam habe-
bit neceſſe hie venditor
emptorem agentem in-
terim defendere: sieque litibus & ſumptibus vexabitur e.2 Vel
Enelis iedonminonid etenpront nour tanemnr rarun, teutbi¬.
ri aion de’ tur ad ſumpeus litis & ſic bene probaur per legem iſtam, ven-
fere ne ditorem f teneri in ſumptibus litis emptori de euictione agen-
ceſle habet. ti, quos fecerit, dum ab eo res euinecbarureſie & C. de euitl3.
foumpns iuis Jde lE les l, peritnr & ſi ven ne, mulie in poſmiſ ldols. Sfin-
ia enſa ni Aegcontra j de verdodigs, Londitoresaa Vel die, quod poreſt
oars , paes intereſeciusideo, ae a &, qui quineit inquiererur euu forte
ià veuitoaut de iudi ſol ſatiſdedit de defendendo emprorem ſeu
eius procuratorem, nam vrramque ſariſdationem exponit hoc
caſu defenſor: ve aa l Pompomius. S4.
F5 Domimne id eſt emptorem, & ad hoe J.defidaiuſſ lninJ.
vr in poſſlee lſi i à qus. Sfi.
Julr je feiunieus eorm la neodle,
nomine eius accipiebat, poſtu-
labat à venditore fundi, vt ab
eo defenderetur: venditor de-
ſiderabat caueri ſibi, ratam rem
emptorem habiturum: puto
eum venditori de rato ſatiſda-
re debere t: quia ſi fundum
agenti reſtituerit, nihil prohi-
bet dominum f rem petere, &
cogi vendirorem rurſus defen-
dere6.
Inopia rei non exuſat defenſo-
rem, qui ſatiſdedit: ideô ſi non de-
fendit, ſtipulatie committitur. hd.
hac lex not que eſt ſubtilis, & bona.
BART.
LEXVE. IDE lbre quine
ad Minicium.
Itius, cum abſenté defen-
deret, ſatiſdedit : & prius
quam iudicium acciperet de-
ſiit reus ſoluendo eſſe: quam
b cauſan deſfenſor recnat
iudicium in ſe reddi oportere:
t Smptibus
gropris dee-
Iius. CASVS. Procurator rei cauit iudi. ſol, deinde i¬
gne, vel chaſmate perierunt ommiabona illius rei: vnde fa-
tus eſt non ſoluendo: & procur. iudicium accipere recuſauit.
Dirur quod,ex quo cauit pro domino, habendus erit loco do-
mini, & defendere debetnee proderit ei ſi non compellaturquia
ideiuſ ah eo dati contenienturqui deinde à defenſore recupe-
rabunt quidquid nomine eius perſoluerint. VIVIAR.
Lr Salſaladie, ſeiiiet iuſo
F Flutor l’ Domini boo, ſeilicet g cius, qui deſit eſſe ſoluend. In pri-
auini lo mis in eo quod domimun liberatcdm in eo fiat coteſtatio ani-
Iaberr, pue monomaii ve aae in ren vur iſ prs patre a prine Sieutecge
ad iopis re dominus, qui nihil habet, eſt tutus exceptione non facta hae
do cone- nouatione: ve Jde dolod nam is & C.du bo aut. iu poſlex con-
traſtuita hie defenſor eſt tueus eadem exceptione, licét ſit
perſonalis exceptio, & fideinſſoribus non proſit: ve Saod. le mi-
nrS. quoniam Jpro ſocio. lvverumS. j & de re iudi l. ſi cum
pmeuratore. & ſeut fideiuſſores rei non eſſent excuſati propter
pradictam cauſam, ſeilicet quod reus non ſir ſoluendorvt Inſtit.
ao
i poſe.
Digeſtorum Liber tertius. Titiij. 364
de plic Sm. & j.de re iudie.l & ſifiddiuſſor. ita nec fideiuſſores
huius defenſorievt hie dicitur. Et ſie eſt contrà Seou-lamutus.
in fi& lnon cogendum Sabinus vbi dicit fideiuſſoribus etiam
ſuceurri Sol hie dicit parum prodeſſe defenſori ſibi tantim ſuc-
curri: idebque ſuccurretur etiam fideiuſſorivt ibi, ar. Cod de-
vſur ret iudi. 5E. Ité
& quia lict alia videa-
tur obligatio fideiuſſo-
rum: tamen ipſius eſt
propria ag’ a, a ee.
t aliquando, & ſie hc
ſecundûm illas intelli-
gitur. Hac ſolutio eſt
contra caſus poſitio-
nem. 2. Vel dic, quod i
bona defenſoris crpe-
runt, poſſideri, excu-
ſarurenee ſtipulario cõ-
mittitur, vt ibi: ſi verd
bona domini, tunc ſe-
cuvt hie, ſeilicet vrfi-
deiuſſores nõ excuſen-
turlicet ipſe ſicrvt dixi
in caſu.,. Alij dicunt,
quod ibi omnia bona
rei cœperunt poſſideri!
& ſie in totun factus!
eſt non ſoluendo: hie,
verd proparte. 4. Vel-
hic de rigore iuris, ibi?
de œquitatequia aqui¬1
tas prœualer,
Praſtaturuus. præ-
ſtat tamen ſecundum
quod poſui caſum.
i Eum. ſeilicet de-
fenſorem.
m C Accipere. ſcilicet
precisé.
n ſ Conſeeuturi fint. ſ.
actione mandati TEt
eſt hie argum. ad qua-
ſtionem, qua quari-
tur de fideiuſſore, qui
denunciauit creditori,
ne numerer: quia reus
fatus eſt non ſoluen-
dob, vt non excuſetur:
ſed ibi videtur valere!
denunciatiot ante nu-
merationem non poſt
vt ifr de fidoiuſſo ff-
deuſur.
Mnis qui defendi-
Itur. J CASVS.
Hec lex cum prin. l.
ſeq continuatur. Et hd ſque ad fihuins ti quod defenſor bo-
ni viri arbitratu debet defendere, vnde ſi aduerſarium verbis de-
tineat friuolis, opponeudo except vr negotiun finem ſortiri n!
poſſit, nõ recté defender: vnde committitur ſtipulatio de defen-
dendo-ADDvAs. Titium procuratorem conſtitui, vr à Sei
peteret Stichum, & Damam. Titius agit nomine vnius tautum:
nequid poterit repelli qud agat courra formam mandari? &
dicitur quod non poreritVIVIANVS.
o Omnis, qui defenditur. in actore, & reo poteſt loqui.
p’ Arbitratui. d iudicis bonivr j de ver bllcontinuus S cum
ia ſie & Jde leg-ii d fideicommiſſum jqui.
ex cau. in poſſeſſea-lhoe autem. S recte & S.col non cogendum.
SSabinus.
Tideo. J Deducatur. & ſie committitur ſtipulatio, quam:
fecit de defendendo: vts enddlſſerun s. pe r Et motru-
ſtrantes punirirvt bie & j quiex cau ma l ſad & adens.& j¬
apparecip. heius, qui.
r Exeluditur. ſcilicer ab ea, quam petit, quaſi videatur aliter
petere, quam ſir ei mandatum.tem nec abilla; quia licet ſepa-
ratim petere:vt bie, & jeomm in commodato S fin.
quero an id ei concedi opor-
reat?Iulianus reſpondit, defen-
ſor, cum ſatiſdedit, domini lo-
co i habendus eſt: nec multum
ei praſtarurus l eſt prator, ſi
euml non coëgerit iudicium
accipere : cûm ad fideiuſſores
eius iri poſſir: & hi quidquid
praſtiterimt, à defenſore conſe-
cuturi ſintn.
Qui exceptiones calumnioſas op-
ponit, non videtur boni viri arbi-
tratu defendere, & ideo ſtipulatio
committitur. BART.
LxVI. PAVLVS libro quinquagen-
ſimoſeptimo ad Editum.
Mnis, qui defenditur,
boni viri arbitratr de-
fendendus eſt.
LXXVIII. APHRICANVS libre
ſexto Quaſtionum.
E ideo non poreſt vider
boni viri arbitratu litem
defendere is, qui actorem fru-
ſtrando efficiat ne ad exitum
controuerſia deducatur . Ad
duas res petendas procurator
datus, ſi vnam rem petat, exce-
ptione non excluditurr: & rem
in iudicium deducit.
QVOD CVIVSCVM-
que vniuerſitatis nomine,
vel contra eam
agatur .
TITVLVS IV.
Procuratori, & defenſori ſmilis eſt
QVOD CVIVSCVMQVE VNIVERSITATIS
NOMINE, VEL CONTRA EAM AGATvRE.
Dictum eſt ẽ. de procurat generaliter:nune ſpecialiter de co, qui
miie vniuerſitatus agit, ſut conuenit, ſiue conuenitur: qui pro-
pri actor vel ſyndieus diciturevt j eo-l, quibus & ſupple hie de eo
nego, quod cuiuſcunque vniuerſiati, &e.
ag Eque ſocietatemJC ASVSHac lex dicit, quod nõ
omnibus indiſtincté permiſſum eſt facere congre-
garionem: vt ita conſtituant inter ſe ſocietatem,
vel faciant collegium, vel corpus. Huiuſmodi
enim corpora, vel collegia prohibentur, ſi non à
lege