DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0784
1429
a Non
De lege Rhodia de iactu.
dbe in ſoldumi Sed pro ea dumtaxat, quz in eam.
nan neceſſaria ſunt. Irem & facit ad hoe jd iuſt at Lhaebar.
Sdei, quod ſupra dixit, ſatis eſſe, ſi une indiger, & non eſe
neceſſe probare in refectionem couuerſam, eſt contrà
3. Cde
ſueroſanteccleſuuhhhoc ius porretum& arg-contnà C. i adur.
erey & arg eonà in-
pa de rb. or. qui ſub.
uutLmagis. . ne tamen.
tul tnu& . & arg-
contrà s ſi cnt pet Lei-
uitat. & arg. inr, de in
ren vuod ſi ſeruu.
5ſd ſi ie& ſurao.li
San autem, vbi dici
ſed ſi in pretiis rerum:
contrà ad id, quod hie
ſubiicit creditoré mu-
tuaſſe ampliorem pecu-
niam, quam indigebat.
Sed hc aliqua dili-
gentiam potuit adhibe-
re creditor: ſed ſuprà
non poruit.
b Camparari non po-
teſt. quia non innenitur
ii.
c Inſummaid eſtve
breuiter dicam.
d . Eadem fers. Feré
aExereitonn, ideo dicit: quiaa in
iaſttie, & ercitoria diligentenm,
e ine r in inſtitoria diligentior
iende atne rem in actione de in re
leour alaré. verſo diligentiſimum
12. eſſe oportet. Nam in
erercitoria nou te-
tur ſoire ad quam mer-
cen, vel ad quam ren
magiſter ſit prapoſieus:
in inſtitorja ſie, Sedain
actione de in rem ver-
ſo debet ſeire pluseſei-
licet in quam rem pe-
nma enma ſe verſe
ae poans de in ran verſ- luuoſi
in a, ſoit tit. ſeruuu. & iſie.
rbi.. z. Sed alij dicunt hoc
pi philoſophicum tem-
peramentum eſſe; Po-
ai-
ar de ie ua eſt etian diel, quos
Aiud eius le- ideo dicit quia opor-
s aput re- cet ereditorem,qui ma-
dia
letur apud
Cie in Rheto-
tieis nlia quo-
quod credit: quod non
ue eius cpi- inſtitor
& ſi in ea cauſa fuerit nauis, vt
refici deberet:multo tamen ma-
ior pecunia credita fuerit, quam
ad eam rem eſſet neceſſaria, non
debere in ſolidum a aduersus
domium nauis actionem dari.
1. JInterdum etiam illud eſti-
mandum, an in eo loco pecu-
nia credita ſit, in quo id, pro-
pter quod credebatur, compa-
rari potuerit. Quid enim (in-
quit) ſi ad velu emendum in
eiuſmodi inſula pecuniam quis
crediderit, in qua omnino ve-
lum comparari non poteſt Et
in ſumma e, aliquam diligen-
tiam in ea re creditorem debe-
re praeſtare. 2. J Eadem fere?
dicenda ait & ſr de inſtitoria
actione quratur. Nam tunc
quoque creditorem ſcire debe-
re, neceſſariam eſſe mercis cõ-
parationem: cui emendæ ſer-
uus ſit præpoſitus: & ſufficere
ſi in hoc crediderit: non etiam
illud exigendum, vt ipſe curam
ſuſcipiat an in hanc rem pecu-
nia eroganda eſt.
DE LEGETRHODIA
de iact*.
TITVLVS II.
Inftitutus de nautis ſermo titul ſpp-
dore, impulit conditores iuri ſubdere le-
ges nauticas, & em maximé qua vult
iaturam factam laborante naue ſarciri
giſtro credit, ſeire au in eo loco comparai poſſit id, propter
exigitur in eo creditore, qui mutuat
. 2. Vel die fere, quia non eſt idem vſus inſtitoris: ve
ppide rar Sodd l,SSſi i, ſecundum H.
te ſunt cdia
Paſiler.
b Fi, parti-
cla no eſt
pioſophiei
temperaméti.
ter contra magistrumevt
i
ui, & vnus in!
te punai uautadreſareiendun
Le pnua
vnde dia.
tia prius fuit,
fuitevt in decre..
d uaſ iatus
in naue quid.
Contrhuere ande ACCYRS.
in iaau naui g Iatus vel quaſi d:
eod LLnaui. Sm atto.
qui debeat.
s Soluens ere-
ioei adiuu-
e aiumet, tndamt ar, futnm d& is.
f Nauis. periclitantis:er
DE LEGE RHODIA DE IACTV.
Dixit de exercitoria qua ſubuenit contrahtibus cum magiſtr:
une de lge Rhodiu, que ſubuenit bis, qui iatum fucerunt, ſi-
infrà e. L-in princ. ACCVES.
EGE. ICASVs. Ci plures mercarores eſſent in na-
tempeſtate leuandæ nauis cauſa merces
ſuas in mare proiecit: lege Rhodia cauetur, ve alij tri-
damnom proiicientis. VIVrAN.
e J Re Rhodia. ie f dictasquia in Rhodo inſula eius frequen..
pter frequentem vſum mercatorum, qui ibi
a. Rhodi. AcCVRS.
iufr.proxn pn: & diciid eſt alle-
t infr prox.S-ſi conſeruatis in fin. J.
ri?
prine.
h Sarciatur, id eſt damnum, quad, e. Sie e ergo & is,
cuius eſt nauis: quia auem haber ſaluam: ve jlprox S. elm
qui fecit iactum rei ſux eauſa leuanda na-
ſus ideiuſore uis contribuere debet etiam prorebus iactatis; vt J-d Lnauus.
mone, nſi in prine. Et ſie eſt hiarg quod fideiuſſor ſoluat f credire-
po arte, & ri, quddactiones ceſſas
Soluens ere-
doo vmus i¬
aiana,E
u pem
pro ea pero-
ſeluiſſe:
pum uinn
am
tidiſtr, an pupiu
non intentet contra fideiuſſorem, ni in
parte: nam g partem videtur ſoluiſſe ex ſux perſonaspartem ex
pérſona conideiuſorisevt iufirpprxx n prina & frrdtu a¬
AcGVRs.
Ilaborait. JCASvs. Plures nauem condureruntmagiter
mauis es plurium condurerat vehendas, & vus merce, ſuas
proiecit. ex locato contra magiſtrum, & magiſter conrra alios
pn ndinſ- ex conducto aget, vt damnum proiicientis reſarciatuir-Et hocin,
t perſon, prima. Item ſi quis proiecit, agere poreſt ex loçato cun magi-
tacturam firi, vel es maxim quod poſ-
1430
11
ſtro, rt res aliorum retineat loro piguoris: i ver ſuut res, qu; e
reriueri non poſunt , age amen er locuos ieut vectores cum,v
magiſtro: & hoc ideo quia xquun eſt. Iar couutnvars. JSi
plures nauem conduxerint, & vnus leuande nauis cauſa, qui ma-
gis oneroſas merces in naui habebat, proiecerir: & nauis ad
aliquem locum colliſa-
ſit, non tamen periitan.
illi ad reſarciendam na-
uim cõtriburio facien-
da ſirquaritur.Et reſp.
quod nouſictneque ſi
aliquis operas fabri cõ-
duxit, & inſtrumentum.
ſuum faber confregit.
ev raou la-
u fato, omnes, qui
ſunt in nani, contribue-
re debent-an prout pon-
derant, an prout valent?
Et reſpon. quod pro
ſtimatione rerum. Irẽ
an liberi homines de:
beant conferre? Ad pri¬.
mum reſpõderur, qud
omnes contribuere de-
bent, & criam magiſter,
cuius nauis ſaluata eſt..
& pro pretio rerum fa-
cienda eſt collatie, non
prout ponderant. libe-
rorum corpofum non
fiet timatio;& ex cõ-
ducto fiet actio, illa ve-
r, que quilibet, ſi in-
digeat, haberet, ſint
communicãda. er na-
vis. J Si à piratis nauis
capiaur, & vnus redi-
mat, omues contrioue ſx tit. de
re debent. Si verd vnins. loe.
merces rantum auferã-
tur, non eſt contributio.
facienda; neque ſi ille
merces ſuas proprias
redemit. Ionno Ad
faciendam cõtriburio-
ne eſtimatio fiet non
ſolm ren amiſſarum:
ſed ear, que ſalux fa-
ct; ſed diſſimiliten
quia amiſſ ſtimabã-
. ur prout empte, non
prout vendi poterant, ſi non periſſent:illa verô, que ſalux ſunt,
ſtimabuntur, quantum vendi poterunt. ſ Si
ſerui in naui ſunt; & vnus in mare ceciderit: an facienda ſit
aſtimatio? Dicitur quod non magis, quam corum, qui fue-
runt in naui, & deceſſeunt, vel ſe pracipitauernt ſai u ..
Iactu facto, ſi facienda ſit contributio: & vnus fuerit non ſol-
uendo: an id perineat ad magiſtrum? Dicieur quod non:
quia ſiugulorun facultates explorare non tencbatur IS1
11S.JFaco iactu, ſi is, qui res ſuas proiceit, recuperet, col-
laio facienda non eu Si verô am facta eſt, agent hi qui con-
tribuerunt, ex locato aduerds magiſtrum: & in, qui conduxit,
aduerus eum, qui tes ſuns recuperauit: & quod xegerie, alis.
reſtiruez. Iu S Si leuande nauis cauſa proiciantur res, do-
mini manent, neque fiunr occupantis: cum ca proderelicto non
habuerit.
i Sl laborante. aliàs non fieret collatio..
E q Ex locats boe verbum promiſeué accipitur hae l. omnla
tamen erunt plana: ſi dicas, quod ? qui nauen locat, dioitur lo-
cator, quoad nauem: & conductor, quoad merces vehendas. Sie.
econtra vector dieitur locator, quoad merces, coudnctor, quo-
d nauem vrinque ergoez locato, & ex conducto agi poreſt.
Et idenn de poret in quoirer opeoooeoo T S g m ſi ſi , u cebua.
gratis fercbatureReſpadhue habet locum contriburior Tnaur. t t lee
a e, ai lJ Ahudin eui
I magſter. Sed viderur quod non poſſit ert arais
ait ve infi de paſerip ver l qui ſeruandarim priue. que eſt
contrà Sed die non poreſt agilur ibi dieithactione legis Aquiliz:
contra proicienen, velfimii: ſed de aquitane ratone conri-
butionis tenetur, vthie vector maglſtros & magiſter damnuu
paſſo: melius tamen eſſet vt via iecta ageret damnun paſſis
ſublato cireuitu c: ve ſuprà de condit inde l dominus teſtamenti. e Circuine e
& hoe admito, ſi magiſter agere nolit, vel revihere: veſuprà ndiin tii,
da pr uiion fant eſ l fin ring poreſtetian agi ner nibus.
got geſt quia veiliter geſfit: ve ſupi de negeſt. ldan vlro.
SAeEvS..
omniu õõtibutine, quou eefuit
ſiut e nmmie agure vetores eum magi-
ſtro nauis, & conſequẽter cum exrrie-
re. Lages natieas dicimu, qus Rhodi
condirunt quorum diſcipliuam naua-
lem,& vt Srabo loquitur, nplar ad-
mirabilem imnes populi, libenter tim
Romanus ſequebatur, CVIAC.
1. PAVLVS. br ſecnde
Sententirrn.
EGB Rhodiaeca-
uetur, vr ſi leuan-
R da nauis f gratia
iactus s mercium
a factus eſt, omniú
contributione ſarciatur , quod
pro omnibus datum y eſt.
3FFiſtm.
Domini iactarum mertium ha-
bent actionem cum magistre, &
magister um cateris non ſolm
habet actinem, ſed etiam retentio-
nem mercium: vt fiat contributio.
BART.
11. IDEM libre tricenſimuquarte
lEium.
I* laborante l nane iactus
factus eſt, amiſſarum mer-
cium domini, ſi merces ve-
hendas locauerant , ex loca-
to * cum magiſtro nauis age-
re debent: is deinde cum re-
liquis, quorum merces falua
ſunt, ex conducto, vt detrimen-
tum pro portione communice-
tur, agere poteſt l. Seruius
J Premium à
loratore he
dour, & ce-
duôore neci-
pitur. uaii.
a Loare aue
quis dicatur.
m q Suius. non aduerfatur:ſed addit.
aEi
a Non
De lege Rhodia de iactu.
dbe in ſoldumi Sed pro ea dumtaxat, quz in eam.
nan neceſſaria ſunt. Irem & facit ad hoe jd iuſt at Lhaebar.
Sdei, quod ſupra dixit, ſatis eſſe, ſi une indiger, & non eſe
neceſſe probare in refectionem couuerſam, eſt contrà
3. Cde
ſueroſanteccleſuuhhhoc ius porretum& arg-contnà C. i adur.
erey & arg eonà in-
pa de rb. or. qui ſub.
uutLmagis. . ne tamen.
tul tnu& . & arg-
contrà s ſi cnt pet Lei-
uitat. & arg. inr, de in
ren vuod ſi ſeruu.
5ſd ſi ie& ſurao.li
San autem, vbi dici
ſed ſi in pretiis rerum:
contrà ad id, quod hie
ſubiicit creditoré mu-
tuaſſe ampliorem pecu-
niam, quam indigebat.
Sed hc aliqua dili-
gentiam potuit adhibe-
re creditor: ſed ſuprà
non poruit.
b Camparari non po-
teſt. quia non innenitur
ii.
c Inſummaid eſtve
breuiter dicam.
d . Eadem fers. Feré
aExereitonn, ideo dicit: quiaa in
iaſttie, & ercitoria diligentenm,
e ine r in inſtitoria diligentior
iende atne rem in actione de in re
leour alaré. verſo diligentiſimum
12. eſſe oportet. Nam in
erercitoria nou te-
tur ſoire ad quam mer-
cen, vel ad quam ren
magiſter ſit prapoſieus:
in inſtitorja ſie, Sedain
actione de in rem ver-
ſo debet ſeire pluseſei-
licet in quam rem pe-
nma enma ſe verſe
ae poans de in ran verſ- luuoſi
in a, ſoit tit. ſeruuu. & iſie.
rbi.. z. Sed alij dicunt hoc
pi philoſophicum tem-
peramentum eſſe; Po-
ai-
ar de ie ua eſt etian diel, quos
Aiud eius le- ideo dicit quia opor-
s aput re- cet ereditorem,qui ma-
dia
letur apud
Cie in Rheto-
tieis nlia quo-
quod credit: quod non
ue eius cpi- inſtitor
& ſi in ea cauſa fuerit nauis, vt
refici deberet:multo tamen ma-
ior pecunia credita fuerit, quam
ad eam rem eſſet neceſſaria, non
debere in ſolidum a aduersus
domium nauis actionem dari.
1. JInterdum etiam illud eſti-
mandum, an in eo loco pecu-
nia credita ſit, in quo id, pro-
pter quod credebatur, compa-
rari potuerit. Quid enim (in-
quit) ſi ad velu emendum in
eiuſmodi inſula pecuniam quis
crediderit, in qua omnino ve-
lum comparari non poteſt Et
in ſumma e, aliquam diligen-
tiam in ea re creditorem debe-
re praeſtare. 2. J Eadem fere?
dicenda ait & ſr de inſtitoria
actione quratur. Nam tunc
quoque creditorem ſcire debe-
re, neceſſariam eſſe mercis cõ-
parationem: cui emendæ ſer-
uus ſit præpoſitus: & ſufficere
ſi in hoc crediderit: non etiam
illud exigendum, vt ipſe curam
ſuſcipiat an in hanc rem pecu-
nia eroganda eſt.
DE LEGETRHODIA
de iact*.
TITVLVS II.
Inftitutus de nautis ſermo titul ſpp-
dore, impulit conditores iuri ſubdere le-
ges nauticas, & em maximé qua vult
iaturam factam laborante naue ſarciri
giſtro credit, ſeire au in eo loco comparai poſſit id, propter
exigitur in eo creditore, qui mutuat
. 2. Vel die fere, quia non eſt idem vſus inſtitoris: ve
ppide rar Sodd l,SSſi i, ſecundum H.
te ſunt cdia
Paſiler.
b Fi, parti-
cla no eſt
pioſophiei
temperaméti.
ter contra magistrumevt
i
ui, & vnus in!
te punai uautadreſareiendun
Le pnua
vnde dia.
tia prius fuit,
fuitevt in decre..
d uaſ iatus
in naue quid.
Contrhuere ande ACCYRS.
in iaau naui g Iatus vel quaſi d:
eod LLnaui. Sm atto.
qui debeat.
s Soluens ere-
ioei adiuu-
e aiumet, tndamt ar, futnm d& is.
f Nauis. periclitantis:er
DE LEGE RHODIA DE IACTV.
Dixit de exercitoria qua ſubuenit contrahtibus cum magiſtr:
une de lge Rhodiu, que ſubuenit bis, qui iatum fucerunt, ſi-
infrà e. L-in princ. ACCVES.
EGE. ICASVs. Ci plures mercarores eſſent in na-
tempeſtate leuandæ nauis cauſa merces
ſuas in mare proiecit: lege Rhodia cauetur, ve alij tri-
damnom proiicientis. VIVrAN.
e J Re Rhodia. ie f dictasquia in Rhodo inſula eius frequen..
pter frequentem vſum mercatorum, qui ibi
a. Rhodi. AcCVRS.
iufr.proxn pn: & diciid eſt alle-
t infr prox.S-ſi conſeruatis in fin. J.
ri?
prine.
h Sarciatur, id eſt damnum, quad, e. Sie e ergo & is,
cuius eſt nauis: quia auem haber ſaluam: ve jlprox S. elm
qui fecit iactum rei ſux eauſa leuanda na-
ſus ideiuſore uis contribuere debet etiam prorebus iactatis; vt J-d Lnauus.
mone, nſi in prine. Et ſie eſt hiarg quod fideiuſſor ſoluat f credire-
po arte, & ri, quddactiones ceſſas
Soluens ere-
doo vmus i¬
aiana,E
u pem
pro ea pero-
ſeluiſſe:
pum uinn
am
tidiſtr, an pupiu
non intentet contra fideiuſſorem, ni in
parte: nam g partem videtur ſoluiſſe ex ſux perſonaspartem ex
pérſona conideiuſorisevt iufirpprxx n prina & frrdtu a¬
AcGVRs.
Ilaborait. JCASvs. Plures nauem condureruntmagiter
mauis es plurium condurerat vehendas, & vus merce, ſuas
proiecit. ex locato contra magiſtrum, & magiſter conrra alios
pn ndinſ- ex conducto aget, vt damnum proiicientis reſarciatuir-Et hocin,
t perſon, prima. Item ſi quis proiecit, agere poreſt ex loçato cun magi-
tacturam firi, vel es maxim quod poſ-
1430
11
ſtro, rt res aliorum retineat loro piguoris: i ver ſuut res, qu; e
reriueri non poſunt , age amen er locuos ieut vectores cum,v
magiſtro: & hoc ideo quia xquun eſt. Iar couutnvars. JSi
plures nauem conduxerint, & vnus leuande nauis cauſa, qui ma-
gis oneroſas merces in naui habebat, proiecerir: & nauis ad
aliquem locum colliſa-
ſit, non tamen periitan.
illi ad reſarciendam na-
uim cõtriburio facien-
da ſirquaritur.Et reſp.
quod nouſictneque ſi
aliquis operas fabri cõ-
duxit, & inſtrumentum.
ſuum faber confregit.
ev raou la-
u fato, omnes, qui
ſunt in nani, contribue-
re debent-an prout pon-
derant, an prout valent?
Et reſpon. quod pro
ſtimatione rerum. Irẽ
an liberi homines de:
beant conferre? Ad pri¬.
mum reſpõderur, qud
omnes contribuere de-
bent, & criam magiſter,
cuius nauis ſaluata eſt..
& pro pretio rerum fa-
cienda eſt collatie, non
prout ponderant. libe-
rorum corpofum non
fiet timatio;& ex cõ-
ducto fiet actio, illa ve-
r, que quilibet, ſi in-
digeat, haberet, ſint
communicãda. er na-
vis. J Si à piratis nauis
capiaur, & vnus redi-
mat, omues contrioue ſx tit. de
re debent. Si verd vnins. loe.
merces rantum auferã-
tur, non eſt contributio.
facienda; neque ſi ille
merces ſuas proprias
redemit. Ionno Ad
faciendam cõtriburio-
ne eſtimatio fiet non
ſolm ren amiſſarum:
ſed ear, que ſalux fa-
ct; ſed diſſimiliten
quia amiſſ ſtimabã-
. ur prout empte, non
prout vendi poterant, ſi non periſſent:illa verô, que ſalux ſunt,
ſtimabuntur, quantum vendi poterunt. ſ Si
ſerui in naui ſunt; & vnus in mare ceciderit: an facienda ſit
aſtimatio? Dicitur quod non magis, quam corum, qui fue-
runt in naui, & deceſſeunt, vel ſe pracipitauernt ſai u ..
Iactu facto, ſi facienda ſit contributio: & vnus fuerit non ſol-
uendo: an id perineat ad magiſtrum? Dicieur quod non:
quia ſiugulorun facultates explorare non tencbatur IS1
11S.JFaco iactu, ſi is, qui res ſuas proiceit, recuperet, col-
laio facienda non eu Si verô am facta eſt, agent hi qui con-
tribuerunt, ex locato aduerds magiſtrum: & in, qui conduxit,
aduerus eum, qui tes ſuns recuperauit: & quod xegerie, alis.
reſtiruez. Iu S Si leuande nauis cauſa proiciantur res, do-
mini manent, neque fiunr occupantis: cum ca proderelicto non
habuerit.
i Sl laborante. aliàs non fieret collatio..
E q Ex locats boe verbum promiſeué accipitur hae l. omnla
tamen erunt plana: ſi dicas, quod ? qui nauen locat, dioitur lo-
cator, quoad nauem: & conductor, quoad merces vehendas. Sie.
econtra vector dieitur locator, quoad merces, coudnctor, quo-
d nauem vrinque ergoez locato, & ex conducto agi poreſt.
Et idenn de poret in quoirer opeoooeoo T S g m ſi ſi , u cebua.
gratis fercbatureReſpadhue habet locum contriburior Tnaur. t t lee
a e, ai lJ Ahudin eui
I magſter. Sed viderur quod non poſſit ert arais
ait ve infi de paſerip ver l qui ſeruandarim priue. que eſt
contrà Sed die non poreſt agilur ibi dieithactione legis Aquiliz:
contra proicienen, velfimii: ſed de aquitane ratone conri-
butionis tenetur, vthie vector maglſtros & magiſter damnuu
paſſo: melius tamen eſſet vt via iecta ageret damnun paſſis
ſublato cireuitu c: ve ſuprà de condit inde l dominus teſtamenti. e Circuine e
& hoe admito, ſi magiſter agere nolit, vel revihere: veſuprà ndiin tii,
da pr uiion fant eſ l fin ring poreſtetian agi ner nibus.
got geſt quia veiliter geſfit: ve ſupi de negeſt. ldan vlro.
SAeEvS..
omniu õõtibutine, quou eefuit
ſiut e nmmie agure vetores eum magi-
ſtro nauis, & conſequẽter cum exrrie-
re. Lages natieas dicimu, qus Rhodi
condirunt quorum diſcipliuam naua-
lem,& vt Srabo loquitur, nplar ad-
mirabilem imnes populi, libenter tim
Romanus ſequebatur, CVIAC.
1. PAVLVS. br ſecnde
Sententirrn.
EGB Rhodiaeca-
uetur, vr ſi leuan-
R da nauis f gratia
iactus s mercium
a factus eſt, omniú
contributione ſarciatur , quod
pro omnibus datum y eſt.
3FFiſtm.
Domini iactarum mertium ha-
bent actionem cum magistre, &
magister um cateris non ſolm
habet actinem, ſed etiam retentio-
nem mercium: vt fiat contributio.
BART.
11. IDEM libre tricenſimuquarte
lEium.
I* laborante l nane iactus
factus eſt, amiſſarum mer-
cium domini, ſi merces ve-
hendas locauerant , ex loca-
to * cum magiſtro nauis age-
re debent: is deinde cum re-
liquis, quorum merces falua
ſunt, ex conducto, vt detrimen-
tum pro portione communice-
tur, agere poteſt l. Seruius
J Premium à
loratore he
dour, & ce-
duôore neci-
pitur. uaii.
a Loare aue
quis dicatur.
m q Suius. non aduerfatur:ſed addit.
aEi