DOI Artikel:
Miscellanea
DOI Artikel:Kornecki, Marian; Majka, Maria: Obraz Wieczerzy Pańskiej z Gromnika
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.47895#0065
OBRAZ WIECZERZY PAŃSKIEJ Z GROMNIKA
II. 10. A. Durer, Ostatnia Wieczerza z Małej Pasji, 1508—10.
nego ołtarza kościoła w Barcicach z około r. 1600. Jed-
nakże brak powiązania treściowego z resztą przedsta-
wień w tym ołtarzu poświęconym Adoracji N. P.
Marii upoważnia do przypuszczenia, iż jeżeli nawet
w pewnym okresie obraz Ostatniej Wieczerzy był
tam umieszczony, to jednak nie był specjalnie dla
tego ołtarza wykonany. Ponadto, mimo owej zbież-
ności kompozycyjnej, obraz malowany jest inaczej,
raczej malarsko niż graficznie, co może być wyni-
kiem jakiejś w obecnej chwili nie uchwytnej restau-
racji, podobnie jak niektóre momenty zbliżające go
do warsztatu malarstwa ikonowego. Wzorzyste tło
pozbawione jest złoceń, które zastąpiono ugrami
kładzionymi na srebrze33. Wszystkie te cechy wpły-
wają na późne datowanie obrazu — początek XVII w.
Gdyby dokładne przebadanie obrazu z Barcic nie wy-
kazało przemalowań, które wprowadziły technologicz-
ne i formalne rozbieżności, można by przesunąć jego
datowanie na podstawie obrazu gromnickiego na oko-
ło połowę XVI w. W przeciwnym razie byłoby to
dokładne odwzorowanie wcześniejszego stylowo przed-
stawienia 34.
Jakkolwiek poza Barcicami nie udało się stwier-
dzić innego przykładu, który byłby oparty na tym
samym wzorze, to jednak w ciągu XVI w. temat
Ostatniej Wieczerzy pojawia się w ołtarzach trypty-
kowych jako scena główna, jak np. w płaskorzeźbio-
nym tryptyku w Mycielinie z 1. ćwierci XVI w., dziele
warsztatu dolnośląskiego35 *. Inny przykład dokładne-
go odwzorowania się na grafice znajdujemy w kor-
pusie czeskiego malarstwa gotycko-renesansowego
Peśiny 38. Chodzi tu o pole środkowe tryptyku z No-
vego-Bydźova z około r. 1530, które oparte jest do-
kładnie na scenie z Małej Pasji Diirera37 (il. 17).
33 DĄBÓWNA, jw., S. 343—344.
34 J. SAMEK, Nawrót d& gotyku w sztuce Krakowa
pierwszej połowy w. XVII, „Folia historiae artium” V, Kra-
ków 1968, s. 123.
35 j. BRAUNE, E. WIESE, Schlesische Malerei und Pla-
stik des Mittelalters, Leipzig 1929, s. 70 i 151, tabl. 142.
36 PESINA, jw., S. 134, fig. 248.
37 Tamże, s. 91.
57
II. 10. A. Durer, Ostatnia Wieczerza z Małej Pasji, 1508—10.
nego ołtarza kościoła w Barcicach z około r. 1600. Jed-
nakże brak powiązania treściowego z resztą przedsta-
wień w tym ołtarzu poświęconym Adoracji N. P.
Marii upoważnia do przypuszczenia, iż jeżeli nawet
w pewnym okresie obraz Ostatniej Wieczerzy był
tam umieszczony, to jednak nie był specjalnie dla
tego ołtarza wykonany. Ponadto, mimo owej zbież-
ności kompozycyjnej, obraz malowany jest inaczej,
raczej malarsko niż graficznie, co może być wyni-
kiem jakiejś w obecnej chwili nie uchwytnej restau-
racji, podobnie jak niektóre momenty zbliżające go
do warsztatu malarstwa ikonowego. Wzorzyste tło
pozbawione jest złoceń, które zastąpiono ugrami
kładzionymi na srebrze33. Wszystkie te cechy wpły-
wają na późne datowanie obrazu — początek XVII w.
Gdyby dokładne przebadanie obrazu z Barcic nie wy-
kazało przemalowań, które wprowadziły technologicz-
ne i formalne rozbieżności, można by przesunąć jego
datowanie na podstawie obrazu gromnickiego na oko-
ło połowę XVI w. W przeciwnym razie byłoby to
dokładne odwzorowanie wcześniejszego stylowo przed-
stawienia 34.
Jakkolwiek poza Barcicami nie udało się stwier-
dzić innego przykładu, który byłby oparty na tym
samym wzorze, to jednak w ciągu XVI w. temat
Ostatniej Wieczerzy pojawia się w ołtarzach trypty-
kowych jako scena główna, jak np. w płaskorzeźbio-
nym tryptyku w Mycielinie z 1. ćwierci XVI w., dziele
warsztatu dolnośląskiego35 *. Inny przykład dokładne-
go odwzorowania się na grafice znajdujemy w kor-
pusie czeskiego malarstwa gotycko-renesansowego
Peśiny 38. Chodzi tu o pole środkowe tryptyku z No-
vego-Bydźova z około r. 1530, które oparte jest do-
kładnie na scenie z Małej Pasji Diirera37 (il. 17).
33 DĄBÓWNA, jw., S. 343—344.
34 J. SAMEK, Nawrót d& gotyku w sztuce Krakowa
pierwszej połowy w. XVII, „Folia historiae artium” V, Kra-
ków 1968, s. 123.
35 j. BRAUNE, E. WIESE, Schlesische Malerei und Pla-
stik des Mittelalters, Leipzig 1929, s. 70 i 151, tabl. 142.
36 PESINA, jw., S. 134, fig. 248.
37 Tamże, s. 91.
57