DOI Artikel:
Miscellanea
DOI Artikel:Sawicka, Stanisława: Krakowski rękopis iluminowany w zbiorach Zentralbibliothek w Zurychu
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.47895#0277
KRAKOWSKI RĘKOPIS ILUMINOWANY
II. 12. Inicjał D i ornament
marginalny. Ms. C. 181, jol. 134
II. 13. Inicjał S i ornament
marginalny. Ms. C. 181, jol. 165
Dekoracja rękopisu nie jest dziełem jednego tylko
iluminatora. Miniatury zdradzają rękę bardziej wy-
robioną, nie tylko wyższy poziom wykonania, ale i
wyraźniejsze cechy indywidualne w traktowaniu fi-
gur; szczególnie wyróżniają się karnacje i modelunek
twarzy, podkreślone już poprzednio drobne rysy twa-
rzy, z indywidualizowanym wyrazem, cieniowane czę-
sto dwubarwnie fałdy szat z gotyckimi jeszcze zała-
maniami.
Dwie miniatury z tłem pejzażowym: Dawid i św.
Stanisław, wydają się nieco odmiennie potraktowane,
lecz zatarte twarze św. Stanisława i Piotrowina nie
pozwalają na wyciągnięcie bardziej konkretnych wnio-
sków. Cztery inne postacie świętych: Piotra, Pawła,
Mikołaja i Marii Magdaleny, z tłem neutralnym, cza-
sem lekko floryzowanym, zajmują całą powierzchnię
prostokąta tak, że nawet nimby u góry obcięte są
ramką. Nasuwa się przypuszczenie, że wzory zaczer-
pnięto z malarstwa tablicowego, a w postaci Marii
Magdaleny — może z rzeźby. O drobiazgowym opra-
cowaniu wyrazistych i realistycznie potraktowanych
twarzy wspomniano już wyżej. U dwóch postaci —
św. św. Piotra i Pawła — widoczne są stopy aposto-
łów; grunt, na którym stoją, zakreślony jest łukiem,
jak okrąg ziemi, na której u św. Piotra rozsiane są
kwiaty, a u św. Pawła leżą kamyki. Obfite fałdy szat
trzech innych postaci tworzą jakby optyczną podstawę
tych stojących figur, zwłaszcza w wyobrażeniu Marii
Magdaleny — tak nadmiernie wydłużonych.
Postacie świętych na miniaturach modlitewnika
przedstawiają pewne związki ze współczesnym ma-
larstwem środowiska krakowskiego, a także z minia-
torstwem nie tylko lokalnym.
Na jednej z kwater tryptyku Mistrza M. Boskiej
Bolesnej w katedrze krakowskiej w scenie Pokłonu
II. 14. Strona tekstu z inicja-
łem S. Ms. C. 181, jol. 111
Trzech Króli klęczący król zarówno postawą, jak i
strojem zbliżony jest do wyobrażenia Dawida na mi-
niaturze modlitewnika (il. 2). Jest to może przypad-
kowa zbieżność, ale przykładów takich można by za-
cytować więcej. Tryptyk ten datowany jest w litera-
turze na lata siedemdziesiąte w. XV 14.
Warto też może zacytować tu również tryptyk z
Szańca (dziś zaginiony), z r. 1499, gdzie św. Piotr i
czańskim przedstawiającym rybą umieszczoną w dolnej części
poprzecznie przedzielonej tarczy”. Wiadomość tę podał Z. LA-
SOCKI w „Miesięczniku Heraldycznym” (XIV, 1935, s. 45—46).
Za przeprowadzenie dla mnie tej kwerendy i informację
o wspomnianym artykule Lasockiego najuprzejmiej dzię-
kuję Dyrekcji Archiwum Państwowego w Krakowie.
14 Zob. M. WALICKI, Malarstwo polskie. Gotyk, renesans,
wczesny manieryzm, Warszawa 1961, s. 312—314, tabl. 81.
267
II. 12. Inicjał D i ornament
marginalny. Ms. C. 181, jol. 134
II. 13. Inicjał S i ornament
marginalny. Ms. C. 181, jol. 165
Dekoracja rękopisu nie jest dziełem jednego tylko
iluminatora. Miniatury zdradzają rękę bardziej wy-
robioną, nie tylko wyższy poziom wykonania, ale i
wyraźniejsze cechy indywidualne w traktowaniu fi-
gur; szczególnie wyróżniają się karnacje i modelunek
twarzy, podkreślone już poprzednio drobne rysy twa-
rzy, z indywidualizowanym wyrazem, cieniowane czę-
sto dwubarwnie fałdy szat z gotyckimi jeszcze zała-
maniami.
Dwie miniatury z tłem pejzażowym: Dawid i św.
Stanisław, wydają się nieco odmiennie potraktowane,
lecz zatarte twarze św. Stanisława i Piotrowina nie
pozwalają na wyciągnięcie bardziej konkretnych wnio-
sków. Cztery inne postacie świętych: Piotra, Pawła,
Mikołaja i Marii Magdaleny, z tłem neutralnym, cza-
sem lekko floryzowanym, zajmują całą powierzchnię
prostokąta tak, że nawet nimby u góry obcięte są
ramką. Nasuwa się przypuszczenie, że wzory zaczer-
pnięto z malarstwa tablicowego, a w postaci Marii
Magdaleny — może z rzeźby. O drobiazgowym opra-
cowaniu wyrazistych i realistycznie potraktowanych
twarzy wspomniano już wyżej. U dwóch postaci —
św. św. Piotra i Pawła — widoczne są stopy aposto-
łów; grunt, na którym stoją, zakreślony jest łukiem,
jak okrąg ziemi, na której u św. Piotra rozsiane są
kwiaty, a u św. Pawła leżą kamyki. Obfite fałdy szat
trzech innych postaci tworzą jakby optyczną podstawę
tych stojących figur, zwłaszcza w wyobrażeniu Marii
Magdaleny — tak nadmiernie wydłużonych.
Postacie świętych na miniaturach modlitewnika
przedstawiają pewne związki ze współczesnym ma-
larstwem środowiska krakowskiego, a także z minia-
torstwem nie tylko lokalnym.
Na jednej z kwater tryptyku Mistrza M. Boskiej
Bolesnej w katedrze krakowskiej w scenie Pokłonu
II. 14. Strona tekstu z inicja-
łem S. Ms. C. 181, jol. 111
Trzech Króli klęczący król zarówno postawą, jak i
strojem zbliżony jest do wyobrażenia Dawida na mi-
niaturze modlitewnika (il. 2). Jest to może przypad-
kowa zbieżność, ale przykładów takich można by za-
cytować więcej. Tryptyk ten datowany jest w litera-
turze na lata siedemdziesiąte w. XV 14.
Warto też może zacytować tu również tryptyk z
Szańca (dziś zaginiony), z r. 1499, gdzie św. Piotr i
czańskim przedstawiającym rybą umieszczoną w dolnej części
poprzecznie przedzielonej tarczy”. Wiadomość tę podał Z. LA-
SOCKI w „Miesięczniku Heraldycznym” (XIV, 1935, s. 45—46).
Za przeprowadzenie dla mnie tej kwerendy i informację
o wspomnianym artykule Lasockiego najuprzejmiej dzię-
kuję Dyrekcji Archiwum Państwowego w Krakowie.
14 Zob. M. WALICKI, Malarstwo polskie. Gotyk, renesans,
wczesny manieryzm, Warszawa 1961, s. 312—314, tabl. 81.
267