DOI Artikel:
Miscellanea
DOI Artikel:Kaczmarzyk, Dariusz: "Wenus opłakująca Adonisa", projekt rzeźby Stanisława Augusta zrealizowany przez Antonia Canovę
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.47895#0302
DARIUSZ KACZMARZYK
II. 5. Wenus opłakująca Adonisa, model IV, z przodu,
terakota (wg E. Bassi, „La Gipsoteca di Possagno”).
(Repr. S. Sobkowicz)
U. 6. Wenus opłakująca Adonisa, model IV,
z boku, terakota (wg C. Pirouano, „Scultura
italiana”). (Repr. A. Pietrzak)
nać plastyczną kompozycję według tego pomysłu i że
już rzeźbi szkic tej grupy: „Mr Canova tranaille
a l’Esquisse du Grouppe de Venus et Adonis et
j’espere qu’il reussira selon les Idees de V.M.”
Stanisław August dawał niejednokrotnie temat ja-
kiegoś dzieła do wykonania artystom pracującym na
jego dworze, a także wybitnym artystom zagranicz-
nym, lecz zawsze chciał wpierw zobaczyć szkic wy-
konywanego dla niego dzieła i zastrzegał sobie pra-
wo korekty, „bo przecież nigdy nie zamawia się —
jak pisał do pani Geoffrin — wielkich kompozycji ma-
larskich [...] bez szkiców”n. Bacciarelli znał dobrze
z własnego doświadczenia te wymagania króla i prze-
kazał je Canovie, który spełniając życzenie wykonał
kilka szkicowych wariantów rzeźbiarskich tej grupy
i cztery z nich wysłał królowi. O nich to zapewne
mówi Canova w liście z 29 maja 1788 r. adresowa-
nym do Bacciarellego, który powrócił już w początku
tego roku do Warszawy. Canova pisał mianowicie,
że czuje się zaszczycony przyznaniem mu przez króla
poiważnej sumy 2.000 cekinów za kompozycję grupy,
której cztery szkice przesłał królowi u.
Zaniepokoiło Canovę jednak to, że król, który
powierzył mu przecież już rok temu swój pomysł
literacki, zamiast dać zlecenie na realizację tego
dzieła, przysłał tylko pieniądze. „Nie ukrywam tego —
pisał dalej w tym liście do Bacciarellego -— że słu-
żenie tak wspaniałemu i hojnemu monarsze wielce
pochlebia mojej ambicji, ale liczne zamówienia, które
musiałem przyjąć, ponieważ sam się o nie starałem,
10 Tamże, k. 31.
11 TATARKIEWICZ, jw., S. 35 i 102; — T. MAŃKOWSKI,
Galeria Stanisława Augusta, Lwów 1932, s. 28—29.
12 Bibl. Naród., rkps 3289, k. 13. Tekst włoski listu
Canovy do Bacciarellego z dn. 29 maja 1788 r.:
„Ill-mo Sigr. Del Sig. Cav. Brocchi mi fu ressa pochi giorni
fa la preziosissima lettera di V. S. Illma senza data. Io sono
molto sensibile all’onore che S.M. mi fa di accordarmi la
dilezione di s’anni e la da me riceuuta somma di due milla
zecchini Romani per il concepito gruppo del guelle gliene
spedisco unitamente a guesta i guatro segni richiestinci.
Io non le dissimulo che il poter seruire un cosl grandę
e generoso sourano, sollecita molto la mia ambizione; ma le
molte commissioni che ho dovuto accettare dopo di averne
ricercate parecchie mi tengono in un grandissimo pensiero
perche non so se le mie forza potranno ressero a tanto peso
io mi abbandono eon tutta la espansion di cuore alla sua
discretezza, e alla sua sauiezza e oserei anche dire alla
sua amicizia. Se S.M. persiste nella risoluzione di avere
guesfopera da me l’onore e troppo grandę perche io non
abbia ad accetarlo a spesa anche da giorni miei: ma se
mai o S.M. si raffredasse o che gualche altro piit meritorio
di me se li faccesse inawerzi Ella lasci pur correre; che
cosi sacrificando la mia ambizione. Ella prouidera assai
bene alla mia salute; ed io anche non facendo guesfopera
saró assai obliato a S.M. perche 1’esserlene uenuto il
pensiero mi aura procurato il bene di aeguistar 1’amicizia
di un ualente artista e di une uomo da bene com’Ella
e aeguisto che io voluto assai piu di tutte le migliagia
di zecchini che une Principe generoso poteste profondere
sopra di me. Io spero che gueste mie espressioni saranno
da Lei considerate figlie de mio intimo sentimento, a che
vorra continuarmi l’onore della sua preziosa amicizia in
premio di guella sincerissima e rispetosa che le protesto
neWoffrirmele. Di V-S. lima PS. M-a Angelica e i altri
amid ancora lo riaparizione della memoria chiara di Loro
e di contracambiano i saluti Vm-mo Di-mo Off-mo Servo.
Roma d 29 Maggio 1788 Antonio Canova.”
292
II. 5. Wenus opłakująca Adonisa, model IV, z przodu,
terakota (wg E. Bassi, „La Gipsoteca di Possagno”).
(Repr. S. Sobkowicz)
U. 6. Wenus opłakująca Adonisa, model IV,
z boku, terakota (wg C. Pirouano, „Scultura
italiana”). (Repr. A. Pietrzak)
nać plastyczną kompozycję według tego pomysłu i że
już rzeźbi szkic tej grupy: „Mr Canova tranaille
a l’Esquisse du Grouppe de Venus et Adonis et
j’espere qu’il reussira selon les Idees de V.M.”
Stanisław August dawał niejednokrotnie temat ja-
kiegoś dzieła do wykonania artystom pracującym na
jego dworze, a także wybitnym artystom zagranicz-
nym, lecz zawsze chciał wpierw zobaczyć szkic wy-
konywanego dla niego dzieła i zastrzegał sobie pra-
wo korekty, „bo przecież nigdy nie zamawia się —
jak pisał do pani Geoffrin — wielkich kompozycji ma-
larskich [...] bez szkiców”n. Bacciarelli znał dobrze
z własnego doświadczenia te wymagania króla i prze-
kazał je Canovie, który spełniając życzenie wykonał
kilka szkicowych wariantów rzeźbiarskich tej grupy
i cztery z nich wysłał królowi. O nich to zapewne
mówi Canova w liście z 29 maja 1788 r. adresowa-
nym do Bacciarellego, który powrócił już w początku
tego roku do Warszawy. Canova pisał mianowicie,
że czuje się zaszczycony przyznaniem mu przez króla
poiważnej sumy 2.000 cekinów za kompozycję grupy,
której cztery szkice przesłał królowi u.
Zaniepokoiło Canovę jednak to, że król, który
powierzył mu przecież już rok temu swój pomysł
literacki, zamiast dać zlecenie na realizację tego
dzieła, przysłał tylko pieniądze. „Nie ukrywam tego —
pisał dalej w tym liście do Bacciarellego -— że słu-
żenie tak wspaniałemu i hojnemu monarsze wielce
pochlebia mojej ambicji, ale liczne zamówienia, które
musiałem przyjąć, ponieważ sam się o nie starałem,
10 Tamże, k. 31.
11 TATARKIEWICZ, jw., S. 35 i 102; — T. MAŃKOWSKI,
Galeria Stanisława Augusta, Lwów 1932, s. 28—29.
12 Bibl. Naród., rkps 3289, k. 13. Tekst włoski listu
Canovy do Bacciarellego z dn. 29 maja 1788 r.:
„Ill-mo Sigr. Del Sig. Cav. Brocchi mi fu ressa pochi giorni
fa la preziosissima lettera di V. S. Illma senza data. Io sono
molto sensibile all’onore che S.M. mi fa di accordarmi la
dilezione di s’anni e la da me riceuuta somma di due milla
zecchini Romani per il concepito gruppo del guelle gliene
spedisco unitamente a guesta i guatro segni richiestinci.
Io non le dissimulo che il poter seruire un cosl grandę
e generoso sourano, sollecita molto la mia ambizione; ma le
molte commissioni che ho dovuto accettare dopo di averne
ricercate parecchie mi tengono in un grandissimo pensiero
perche non so se le mie forza potranno ressero a tanto peso
io mi abbandono eon tutta la espansion di cuore alla sua
discretezza, e alla sua sauiezza e oserei anche dire alla
sua amicizia. Se S.M. persiste nella risoluzione di avere
guesfopera da me l’onore e troppo grandę perche io non
abbia ad accetarlo a spesa anche da giorni miei: ma se
mai o S.M. si raffredasse o che gualche altro piit meritorio
di me se li faccesse inawerzi Ella lasci pur correre; che
cosi sacrificando la mia ambizione. Ella prouidera assai
bene alla mia salute; ed io anche non facendo guesfopera
saró assai obliato a S.M. perche 1’esserlene uenuto il
pensiero mi aura procurato il bene di aeguistar 1’amicizia
di un ualente artista e di une uomo da bene com’Ella
e aeguisto che io voluto assai piu di tutte le migliagia
di zecchini che une Principe generoso poteste profondere
sopra di me. Io spero che gueste mie espressioni saranno
da Lei considerate figlie de mio intimo sentimento, a che
vorra continuarmi l’onore della sua preziosa amicizia in
premio di guella sincerissima e rispetosa che le protesto
neWoffrirmele. Di V-S. lima PS. M-a Angelica e i altri
amid ancora lo riaparizione della memoria chiara di Loro
e di contracambiano i saluti Vm-mo Di-mo Off-mo Servo.
Roma d 29 Maggio 1788 Antonio Canova.”
292