DOI article:
Miscellanea
DOI article:Domański, Michał: Z zagadnień treści i formy rzeźby Bolesława Biegasa do 1964 roku
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.47895#0337
Z ZAGADNIEŃ TREŚCI I FORMY RZEŹBY B. BIEGASA
II. 3. Jesień, gips, po 1898, repr. wg „Boleslas
Biegas, Sculpteur et peintre”, Paris 1906(?), s. 49
II. 4. Rozmowa myśli, gips, po 1898, repr. wg
„Boleslas Biegas...”, jw., s. 52
Biegasa wiązano rok 1877 23, 1878 24, 1879 25 i 18 8 4 26,
nie wymieniając dnia i miesiąca urodzin artysty. Zdo-
bywszy zainteresowanie dla swych pierwszych rzeźb,
Biegas rozpoczął w 1897 r. systematyczną naukę rzeź-
by u Alfreda Dauna w krakowskiej Szkole Sztuk
Pięknych27 Ówczesne gazety przynoszą wiadomość,
że pracował on wtedy nad rzeźbami „Śpiący rycerze”
i „Ganimed porywany przez orła” 28. Obie więc rzeźby
zaświadczają swoją fabułą, że młody uczeń nie (pozo-
stał poirzątkowo poza oddziaływaniem mistrza i szko-
ły. Znana z reprodukcji wieloosobowa grupa rzeźbiar-
ska z 1898 r. „Śpiący rycerze”29 potwierdza ten wpły w
również i zależnością formalną od Dauna. W tej zbio-
23 Nip.: T. DOBROWOLSKI, Sztuka Młodej Polski, War-
szawa 1962, s. 120; — W. HUSARSKI, Rzeźba polska od
w. XVIII [w:] „Wiedza o Bolsce” t. H, Warszawa [1033],
S. 583.
24 Np.: B. BIELAWSKI, jw.; — Wielka Encyklop. Po-
wszechna, t. I, Warszawa 1962, s. 779; — Encyklopedia Po-
wszechna Ultima Thule, t. U, Warszawa 1928, s. 28; — Sam
rzeźbiarz również utrzymuje ten rok pisząc: „Było to w
roku 1878. Wtedy wśród wiosennych dni rozwinąłem się
z brzaskiem dnia białego...”’ (BIEGELEISEN, jw.).
25 Np.: M. WALLIS, Secesja, Warszawa 1967, s. 318; —
Katalog wystawy Sztuka Warszawska od średniowiecza do
połowy XX w., Warszawa 1962, s. 470.
rowej trójdzielnej scenie, w której zjawiają się anio-
ły, orły z rozpostartymi skrzydłami, rycerze w szy-
szakach i pancerzach i jakiś monarcha z podniesioną
szablą siedzący na dźwigającej się szkapie, pierwotny
realizm prac Biegasa o przewadze cech naturallistycz-
nych przeistoczył się w formy naturaliśtyczne o wiel-
kiej liczbie szczegółów. Zdecydowanie narracyjna wy-
mowa tej rzeźby, jej nastrójowość, przeładowanie ta-
kimi rekwizytami, jak szable, szyszaki, zaludnienie
aniołami i orłami — ma coś z atmosfery historyzmu
naturalistyczno-akademickich pomników Duana na
plantach krakowskich. W „śpiących rycerzach” pomi-
mo znacznych jesźcze braków w opanowaniu rysunku
26 Np.: TRZASKA, EVERT i MICHALSKI, Ilustr. En-
cyklop., t. I, Warszawa (po 1926), s. 371; — M. TRETER,
Rozwój sztuki polskiej 1863—1930, Warszawa 1930, s. 67.
27 P. CZECH, Bolesław Biegas, „Syrena” 1954, nr 8, s. 1.
W 1896/97 r. Biegas był uczniem nadzwyczajnym' szkoły
(Materiały do dziejów Akademii Sztuk Pięknych w Krako-
wie, t. II, Wrocław 1969, s. 233).
28 Kronika, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne”
1898, nr 24, s. 284.
29 Zob.: „Życie i sztuka” 1898, s. 212; — „Nasz Kraj”
1906, II, 21/3; — „Życie” (Kraków) 1898, z. 4, s. 43.
327
II. 3. Jesień, gips, po 1898, repr. wg „Boleslas
Biegas, Sculpteur et peintre”, Paris 1906(?), s. 49
II. 4. Rozmowa myśli, gips, po 1898, repr. wg
„Boleslas Biegas...”, jw., s. 52
Biegasa wiązano rok 1877 23, 1878 24, 1879 25 i 18 8 4 26,
nie wymieniając dnia i miesiąca urodzin artysty. Zdo-
bywszy zainteresowanie dla swych pierwszych rzeźb,
Biegas rozpoczął w 1897 r. systematyczną naukę rzeź-
by u Alfreda Dauna w krakowskiej Szkole Sztuk
Pięknych27 Ówczesne gazety przynoszą wiadomość,
że pracował on wtedy nad rzeźbami „Śpiący rycerze”
i „Ganimed porywany przez orła” 28. Obie więc rzeźby
zaświadczają swoją fabułą, że młody uczeń nie (pozo-
stał poirzątkowo poza oddziaływaniem mistrza i szko-
ły. Znana z reprodukcji wieloosobowa grupa rzeźbiar-
ska z 1898 r. „Śpiący rycerze”29 potwierdza ten wpły w
również i zależnością formalną od Dauna. W tej zbio-
23 Nip.: T. DOBROWOLSKI, Sztuka Młodej Polski, War-
szawa 1962, s. 120; — W. HUSARSKI, Rzeźba polska od
w. XVIII [w:] „Wiedza o Bolsce” t. H, Warszawa [1033],
S. 583.
24 Np.: B. BIELAWSKI, jw.; — Wielka Encyklop. Po-
wszechna, t. I, Warszawa 1962, s. 779; — Encyklopedia Po-
wszechna Ultima Thule, t. U, Warszawa 1928, s. 28; — Sam
rzeźbiarz również utrzymuje ten rok pisząc: „Było to w
roku 1878. Wtedy wśród wiosennych dni rozwinąłem się
z brzaskiem dnia białego...”’ (BIEGELEISEN, jw.).
25 Np.: M. WALLIS, Secesja, Warszawa 1967, s. 318; —
Katalog wystawy Sztuka Warszawska od średniowiecza do
połowy XX w., Warszawa 1962, s. 470.
rowej trójdzielnej scenie, w której zjawiają się anio-
ły, orły z rozpostartymi skrzydłami, rycerze w szy-
szakach i pancerzach i jakiś monarcha z podniesioną
szablą siedzący na dźwigającej się szkapie, pierwotny
realizm prac Biegasa o przewadze cech naturallistycz-
nych przeistoczył się w formy naturaliśtyczne o wiel-
kiej liczbie szczegółów. Zdecydowanie narracyjna wy-
mowa tej rzeźby, jej nastrójowość, przeładowanie ta-
kimi rekwizytami, jak szable, szyszaki, zaludnienie
aniołami i orłami — ma coś z atmosfery historyzmu
naturalistyczno-akademickich pomników Duana na
plantach krakowskich. W „śpiących rycerzach” pomi-
mo znacznych jesźcze braków w opanowaniu rysunku
26 Np.: TRZASKA, EVERT i MICHALSKI, Ilustr. En-
cyklop., t. I, Warszawa (po 1926), s. 371; — M. TRETER,
Rozwój sztuki polskiej 1863—1930, Warszawa 1930, s. 67.
27 P. CZECH, Bolesław Biegas, „Syrena” 1954, nr 8, s. 1.
W 1896/97 r. Biegas był uczniem nadzwyczajnym' szkoły
(Materiały do dziejów Akademii Sztuk Pięknych w Krako-
wie, t. II, Wrocław 1969, s. 233).
28 Kronika, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne”
1898, nr 24, s. 284.
29 Zob.: „Życie i sztuka” 1898, s. 212; — „Nasz Kraj”
1906, II, 21/3; — „Życie” (Kraków) 1898, z. 4, s. 43.
327