DOI Artikel:
Recenzje - Polemiki
DOI Artikel:Myszkówna, Halina: Przerysy i kopie w zasobach Archiwum Drezdeńskiego a atrybucje przyjęte na ich podstawie przez Waltera Hentschla
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.47895#0389
RECENZJE — POLEMIKI
ków i teksty sławiące inicjatywę i pomysłowość Au-
gusta II wskazują, że rysunki te powstały dla celów
innych niż budowlane. Celem tym była propaganda
działalności artystycznej w Polsce, może nawet nie
w ogóle Wettinów, ale raczej króla Augusta II. Wy-
nikało to najpewniej ze znanego przywiązania Augu-
sta III do ojca. Jest rzeczą znamienną, że wśród 1000
rysunków ani jeden nie jest opisany jako powstały
z inicjatywy Augusta III. Warto więc zwrócić uwagę,
że traktowanie tych grzecznościowych zwrotów w opi-
sach plansz — często fałszywych i mylących3 — jako
podstawy do przypisywania Augustowi II pewnych
pomysłów i rozwiązań architektonicznych jest zupeł-
nym nieporozumieniem.
Zadaniem Ibiura kierowanego przez Jaucha, obok
nadzoru budowlanego, było także sporządzanie —
zwykle w dwóch albo i trzech egzemplarzach — tych
właśnie „upamiętniających” plansz. Za wzory służyły
projekty architektoniczne, czasami nawet bardzo daw-
ne, np. Ty Imana i Karchera (?), pomiary architekto-
niczne budowli powstałych bez żadnego udziału Wet-
tinów, a także różnego rodzaju dawniejsze przekazy
ikonograficzne. Wiele z tych plansz, zwłaszcza cha-
rakteryzujących się sztywnym 'i itwardym rysunkiem
i jaskrawymi kolorami, niewątpliwie wykreślił Jauch.
Tak wykonywane plansze układane były w pewne
określone cykle tematyczne. Stanowiły one rodzaj re-
prezentacyjnych albumów sławiących Augusta II jako
mecenasa łub upamiętniających różne uroczystości
dworskie. O tym, że (te plansze stanowiły albumy,
może świadczyć fakt, że Kazimierz Konarski korzy-
stając z rysunków drezdeńskich w latach międzywo-
jennych odnotował istnienie okazałych albumów o-
prawnych w teki z czerwonej Skóry. Ale już Konarski
widział tylko kilka albumów4.
3 Na fałszywość opisów plansz w serii rysunków doty-
czących Zamku zwrócił uwagę J. LILEYKO, Brama Święto-
jańska Zamku Warszawskiego, „Biul. Hist. Sztuki” XXIX,
1967, nr 3, S. 440—441.
4 K. Konarski odnotował istnienie 3 oiprawnych w skórę
albumów: Przyjęcie posła tureckiego na Zamku, Uroczy-
II. 2. Marywil, rzuty piwnic, przyziemia
i piętra jednostki mieszkalnej, J. Z. Dey-
bel, Staatsarchiv Dresden, VII, 91, 13,
Blatt 5. (Fot. W. Wolny, neg. Muz. Hist.
m.st. Warszawy)
stości żałobne u Kapucynów, Kalwaria Ujazdowska — plan-
sze tych albumów oglądamy dziś jako luźne karty.
Za udostępnienie kartoteki rysunków drezdeńskich, spo-
rządzonej przez Kazimierza Konarskiego dziękuję p. dr Sta-
nisławowi Konarskiemu.
U. 3. Marywil, rzut piętra, rysunek albumowy, Staatsarchw Dresden, VII, 87,
9 t. (Fot. W. Wolny, neg. Muz. Hist. m.st. Warszawy)
379
ków i teksty sławiące inicjatywę i pomysłowość Au-
gusta II wskazują, że rysunki te powstały dla celów
innych niż budowlane. Celem tym była propaganda
działalności artystycznej w Polsce, może nawet nie
w ogóle Wettinów, ale raczej króla Augusta II. Wy-
nikało to najpewniej ze znanego przywiązania Augu-
sta III do ojca. Jest rzeczą znamienną, że wśród 1000
rysunków ani jeden nie jest opisany jako powstały
z inicjatywy Augusta III. Warto więc zwrócić uwagę,
że traktowanie tych grzecznościowych zwrotów w opi-
sach plansz — często fałszywych i mylących3 — jako
podstawy do przypisywania Augustowi II pewnych
pomysłów i rozwiązań architektonicznych jest zupeł-
nym nieporozumieniem.
Zadaniem Ibiura kierowanego przez Jaucha, obok
nadzoru budowlanego, było także sporządzanie —
zwykle w dwóch albo i trzech egzemplarzach — tych
właśnie „upamiętniających” plansz. Za wzory służyły
projekty architektoniczne, czasami nawet bardzo daw-
ne, np. Ty Imana i Karchera (?), pomiary architekto-
niczne budowli powstałych bez żadnego udziału Wet-
tinów, a także różnego rodzaju dawniejsze przekazy
ikonograficzne. Wiele z tych plansz, zwłaszcza cha-
rakteryzujących się sztywnym 'i itwardym rysunkiem
i jaskrawymi kolorami, niewątpliwie wykreślił Jauch.
Tak wykonywane plansze układane były w pewne
określone cykle tematyczne. Stanowiły one rodzaj re-
prezentacyjnych albumów sławiących Augusta II jako
mecenasa łub upamiętniających różne uroczystości
dworskie. O tym, że (te plansze stanowiły albumy,
może świadczyć fakt, że Kazimierz Konarski korzy-
stając z rysunków drezdeńskich w latach międzywo-
jennych odnotował istnienie okazałych albumów o-
prawnych w teki z czerwonej Skóry. Ale już Konarski
widział tylko kilka albumów4.
3 Na fałszywość opisów plansz w serii rysunków doty-
czących Zamku zwrócił uwagę J. LILEYKO, Brama Święto-
jańska Zamku Warszawskiego, „Biul. Hist. Sztuki” XXIX,
1967, nr 3, S. 440—441.
4 K. Konarski odnotował istnienie 3 oiprawnych w skórę
albumów: Przyjęcie posła tureckiego na Zamku, Uroczy-
II. 2. Marywil, rzuty piwnic, przyziemia
i piętra jednostki mieszkalnej, J. Z. Dey-
bel, Staatsarchiv Dresden, VII, 91, 13,
Blatt 5. (Fot. W. Wolny, neg. Muz. Hist.
m.st. Warszawy)
stości żałobne u Kapucynów, Kalwaria Ujazdowska — plan-
sze tych albumów oglądamy dziś jako luźne karty.
Za udostępnienie kartoteki rysunków drezdeńskich, spo-
rządzonej przez Kazimierza Konarskiego dziękuję p. dr Sta-
nisławowi Konarskiemu.
U. 3. Marywil, rzut piętra, rysunek albumowy, Staatsarchw Dresden, VII, 87,
9 t. (Fot. W. Wolny, neg. Muz. Hist. m.st. Warszawy)
379