DOI article:
Biedrońska-Słota, Beata: 120 lat od założenia Muzeum Techniczno-Przemysłowego w Krakowie: Wystawa i sesja
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48740#0124
KRONIKA
momentu założenia i ulokowania w zabudowaniach
klasztoru 00. Franciszkanów do momentu likwi-
dacji w 1950 roku, z wyodrębnieniem poszczegól-
nych etapów rozwoju instytucji wyznaczonych pra-
cą poszczególnych dyrektorów pełniących swoje
funkcje w latach: Adrian Baraniecki od 1868 do
1891; Jan Wdowiszewski od 1891 do 1904; od 1904
do 1906 Muzeum podlegało Muzeum Narodowemu
w Krakowie i dyrekcji Feliksa Kopery; Tadeusz
Stryjeński od 1907 do 1910; Stanisław Tilł od 1910
do 1920 (w tym okresie, w 1913 roku, Muzeum
przeniesiono do specjalnie w tym celu zbudowa-
nego gmachu przy ul. Smoleńsk 9); Eugeniusz Tor
od 1920 do 1939; Kazimierz Witkiewicz od 1945
do 1950 roku.
Zasadniczą część ekspozycji poświęcono dzia-
łalności Muzeum, którą udało się scharakteryzo-
wać w trzech zasadniczych dziedzinach. Pierwsza
z nich obejmowała statutową działalność Muzeum,
a to kolekcjonowanie, zabezpieczanie, opracowy-
wanie. Kolekcja rzemiosła artystycznego w Muzeum
była bardzo bogata i zróżnicowana; celem jej było
rejestrowanie możliwości technicznych przynależ-
nych poszczególnym surowcom, a podstawowym
kryterium kwalifikacyjnym była technika wyko-
nania. Zbierano więc złotnictwo, ceramikę, szkło,
wyroby z metali, wyroby z kości i rogu, biżuterię,
meble, zegary, tkaniny i hafty, ubiory, instrumen-
ty muzyczne, mozaiki, emalie, broń. Kolekcja ta
powstała w zasadniczej części w XIX wieku dzięki
darom społeczeństwa składanym w odpowiedzi na
apel Adriana Baranieckiego. Na wystawie przedsta-
wiono w historycznym układzie fragmenty ogrom-
nego zbioru wybierając obiekty z poszczególnych
gałęzi rzemiosła, sygnalizujące tylko charakter
kolekcji.
Druga dziedzina działalności Muzeum to nau-
czanie i związane z nim bezpośrednio zbiory dydak-
tyczne, których zadaniem było przekazywanie in-
formacji o rodzajach i cechach poszczególnych
surowców używanych w różnych dziedzinach rze-
miosła artystycznego, o postępowaniu z surowcami,
o fazacli wykonywania dzieł rzemiosła. Do zbio-
rów tych należały modele podstawowych warszta-
tów.
Rzemieślnicy zatrudnieni w Muzeum i słucha-
cze kursów zapoznawali się z możliwościami tech-
nicznymi przynależnymi poszczególnym surowcom,
a także z przykładami historycznych rozwiązań
formalnych. O sposobach wykonywania informo-
wały przyszłych wykonawców kolekcje dydaktycz-
ne tworzone w oparciu o zbiory historyczne. Tak
przygotowani adepci kursów przymuzealnych przy-
stępowali do samodzielnego projektowania i wy-
konywania dzieł rzemiosła pod fachowym kierun-
kiem artystów projektantów.
Prace te stanowiły trzecią dziedzinę działalno-
ści Muzeum, a ilustrowały ją na wystawie: oprawy
introligatorskie autorstwa Bonawentury Lenarta
i Roberta Jahody; galanteria skórzana; wyroby
metalowe autorstwa Karola Homolacsa, Kazimie-
rza Witkiewicza, Kazimierza Młodzianowskiego;
meble autorstwa Karola Maszkowskiego, Józefa
Czajkowskiego i Kazimierza Młodzianowskiego oraz
batiki autorstwa Antoniego Buszka i współpracu-
jących z nim batikarek, wykonane w Warsztatach
Krakowskich, które od 1913 do 1926 roku działały
przy Muzeum.
Sesja naukowa odbywała się w dniach 13 i 14
października 1988 r. w lokalu Stowarzyszenia His-
toryków Sztuki w Krakowie. Program przygoto-
wano zapewniając możliwość scharakteryzowania
i prześledzenia działalności muzeów przemysło-
wych i szkół artystycznych w Krakowie, Warsza-
wie, Poznaniu, Lwowie, Wilnie oraz Pradze i Bu-
dapeszcie.
Obrady rozpoczęły referaty dotyczące prze-
mian Muzeum Przemysłowego w Krakowie, in-
stytucji, którą można uznać za wzorową. Zbigniew
Beiersdorf wygłosił referat wprowadzający po-
święcony architekturze budynku przy ul. Smo-
leńsk 9, oraz wszystkim aspektom funkcjonowania
Muzeum Przemysłowego w oparciu o historyczne
tło, na podstawie porównań z podobnymi insty-
tucjami działającymi równolegle w Europie. Ka-
zimierz Nowacki skoncentrował się na działalności
Muzeum od założenia do likwidacji w 1950 roku.
Beata Biedrońska-Słotowa omówiła założenia ideo-
we Muzeum Przemysłowego w Krakowie i jego
udział w rozwoju muzealnictwa w Polsce. Ewa
Fryś-Pietraszkowa opisała zbiory etnograficzne
Muzeum Przemysłowego koncentrując się na za-
bytkach ceramiki.
Druga grupa referatów poświęcona była zą-
118
momentu założenia i ulokowania w zabudowaniach
klasztoru 00. Franciszkanów do momentu likwi-
dacji w 1950 roku, z wyodrębnieniem poszczegól-
nych etapów rozwoju instytucji wyznaczonych pra-
cą poszczególnych dyrektorów pełniących swoje
funkcje w latach: Adrian Baraniecki od 1868 do
1891; Jan Wdowiszewski od 1891 do 1904; od 1904
do 1906 Muzeum podlegało Muzeum Narodowemu
w Krakowie i dyrekcji Feliksa Kopery; Tadeusz
Stryjeński od 1907 do 1910; Stanisław Tilł od 1910
do 1920 (w tym okresie, w 1913 roku, Muzeum
przeniesiono do specjalnie w tym celu zbudowa-
nego gmachu przy ul. Smoleńsk 9); Eugeniusz Tor
od 1920 do 1939; Kazimierz Witkiewicz od 1945
do 1950 roku.
Zasadniczą część ekspozycji poświęcono dzia-
łalności Muzeum, którą udało się scharakteryzo-
wać w trzech zasadniczych dziedzinach. Pierwsza
z nich obejmowała statutową działalność Muzeum,
a to kolekcjonowanie, zabezpieczanie, opracowy-
wanie. Kolekcja rzemiosła artystycznego w Muzeum
była bardzo bogata i zróżnicowana; celem jej było
rejestrowanie możliwości technicznych przynależ-
nych poszczególnym surowcom, a podstawowym
kryterium kwalifikacyjnym była technika wyko-
nania. Zbierano więc złotnictwo, ceramikę, szkło,
wyroby z metali, wyroby z kości i rogu, biżuterię,
meble, zegary, tkaniny i hafty, ubiory, instrumen-
ty muzyczne, mozaiki, emalie, broń. Kolekcja ta
powstała w zasadniczej części w XIX wieku dzięki
darom społeczeństwa składanym w odpowiedzi na
apel Adriana Baranieckiego. Na wystawie przedsta-
wiono w historycznym układzie fragmenty ogrom-
nego zbioru wybierając obiekty z poszczególnych
gałęzi rzemiosła, sygnalizujące tylko charakter
kolekcji.
Druga dziedzina działalności Muzeum to nau-
czanie i związane z nim bezpośrednio zbiory dydak-
tyczne, których zadaniem było przekazywanie in-
formacji o rodzajach i cechach poszczególnych
surowców używanych w różnych dziedzinach rze-
miosła artystycznego, o postępowaniu z surowcami,
o fazacli wykonywania dzieł rzemiosła. Do zbio-
rów tych należały modele podstawowych warszta-
tów.
Rzemieślnicy zatrudnieni w Muzeum i słucha-
cze kursów zapoznawali się z możliwościami tech-
nicznymi przynależnymi poszczególnym surowcom,
a także z przykładami historycznych rozwiązań
formalnych. O sposobach wykonywania informo-
wały przyszłych wykonawców kolekcje dydaktycz-
ne tworzone w oparciu o zbiory historyczne. Tak
przygotowani adepci kursów przymuzealnych przy-
stępowali do samodzielnego projektowania i wy-
konywania dzieł rzemiosła pod fachowym kierun-
kiem artystów projektantów.
Prace te stanowiły trzecią dziedzinę działalno-
ści Muzeum, a ilustrowały ją na wystawie: oprawy
introligatorskie autorstwa Bonawentury Lenarta
i Roberta Jahody; galanteria skórzana; wyroby
metalowe autorstwa Karola Homolacsa, Kazimie-
rza Witkiewicza, Kazimierza Młodzianowskiego;
meble autorstwa Karola Maszkowskiego, Józefa
Czajkowskiego i Kazimierza Młodzianowskiego oraz
batiki autorstwa Antoniego Buszka i współpracu-
jących z nim batikarek, wykonane w Warsztatach
Krakowskich, które od 1913 do 1926 roku działały
przy Muzeum.
Sesja naukowa odbywała się w dniach 13 i 14
października 1988 r. w lokalu Stowarzyszenia His-
toryków Sztuki w Krakowie. Program przygoto-
wano zapewniając możliwość scharakteryzowania
i prześledzenia działalności muzeów przemysło-
wych i szkół artystycznych w Krakowie, Warsza-
wie, Poznaniu, Lwowie, Wilnie oraz Pradze i Bu-
dapeszcie.
Obrady rozpoczęły referaty dotyczące prze-
mian Muzeum Przemysłowego w Krakowie, in-
stytucji, którą można uznać za wzorową. Zbigniew
Beiersdorf wygłosił referat wprowadzający po-
święcony architekturze budynku przy ul. Smo-
leńsk 9, oraz wszystkim aspektom funkcjonowania
Muzeum Przemysłowego w oparciu o historyczne
tło, na podstawie porównań z podobnymi insty-
tucjami działającymi równolegle w Europie. Ka-
zimierz Nowacki skoncentrował się na działalności
Muzeum od założenia do likwidacji w 1950 roku.
Beata Biedrońska-Słotowa omówiła założenia ideo-
we Muzeum Przemysłowego w Krakowie i jego
udział w rozwoju muzealnictwa w Polsce. Ewa
Fryś-Pietraszkowa opisała zbiory etnograficzne
Muzeum Przemysłowego koncentrując się na za-
bytkach ceramiki.
Druga grupa referatów poświęcona była zą-
118