DOI article:
Biedrońska-Słota, Beata: 120 lat od założenia Muzeum Techniczno-Przemysłowego w Krakowie: Wystawa i sesja
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48740#0123
120 LAT OD ZAŁOŻENIA MUZEUM TECHNICZNO-PRZEMYSŁOWEGO W KRAKOWIE
WYSTAWA I SESJA
W 1988 roku upłynęło sto dwadzieścia lat od
założenia Muzeum Techniczno-Przemysłowego w
Krakowie, instytucji, która wzbogaciła kulturę
polską o światłą ideę żywego Muzeum — kuźnicę
polskiego rzemiosła artystycznego.
Muzeum jest instytucją, której zadanie polega na
popieraniu, rozwijaniu, uszlachetnianiu wytwórczości
współczesnej. Ideę naczelną założyciela tej instytucji
dra Adriana Baranieckiego — ideą, która panowała
niepodzielnie od początku istnienia Muzeum aż po
dzień dzisiejszy jest popieranie twórczych wysiłków...,
pisał w 1933 roku Karol Homolacs w artykule
poświęconym reorganizacji zbiorów.
Placówka ta do 1920 roku zwana Muzeum
Techniczno-Przemysłowyn, później Miejskim
Muzeum Przemysłowym im. Adriana Baraniec-
kiego, a od 1934 roku Muzeum Przemysłu Artys-
tycznego, kształtowała swój profil od momentu
założenia w 1868 roku do momentu likwidacji
w 1950 roku, czyli przez 82 lata. W tym stosunko-
wo krótkim okresie instytucja ta prowadziła oży-
wioną działalność łącząc statutowe funkcje Muzeum
z funkcjami szkoły artystycznej, szkoły rzemiosła
artystycznego, a poprzez organizowanie odczytów
i prelekcji połączonych później z projekcjami fil-
mów w czynnej od 1922 roku sali kinowej, także
z funkcjami ośrodka kultury. Duchowym patronem
tej niezwykle nowoczesnej placówki był Cyprian
Kamil Norwid. Myśli na temat piękna krążącego
między dziełami sztuki wielkiej i dziełami rzemiosła
artystycznego, myśli o potrzebie kształtowania rze-
miosła zgodnie z poczuciem piękna, przemawiania
poprzez te dzieła do społeczeństwa, odwoływania
się do tradycji i tożsamości narodowej, stanowiły
jakby symboliczny archetyp, do którego starała
zbliżyć się instytucja kolejnymi etapami swej
działalności łącząc wysiłki dyrektorów, pracow-
ników, artystów, teoretyków, rzemieślników. Zgod-
nie też z tą ideę, dla służenia narodowi przez uświa-
damianie tradycji, ciągłości historycznej i podjęcia
próby ukształtowania w rzemiośle własnego stylu,
rozpoczął muzealniczą działalność dr med. Adrian
Baraniecki. Intelektualnym zapleczem Muzeum
była dobrze wyposażona biblioteka, a realizację
idei zapewniały pracownie, z których stolarska
i introligatorska działały już w pierwotnej siedzibie
Muzeum mieszczącej się w zabudowaniach klasz-
toru 00. Franciszkanów w Krakowie. Inspiracją do
podejmowania zadań był także dla Muzeum ogól-
noeuropejski nurt zainicjowany przez J. Ruskina
i W. Morrisa, odchodzenia w rzemiośle od produkcji
przemysłowej, powrotu do tradycji rzemiosła jako
kreacji artystycznej. Pogłębienie teoretycznych
podstaw funkcjonowania Muzeum przyniosła także
publikacja H. Muthesiusa Sztuka stosowana i archi-
tektura przetłumaczona wkrótce po wydaniu nie-
m ieckim na język polski przez Jana Warchałow-
skiego i opublikowana z inicjatywy Muzeum Tech-
niczno-Przemysłowego już w 1909 roku.
Sto dwudziesta rocznica założenia Muzeum
stała się okazją do przypomnienia działalności tej
placówki. Instytucję tę przywołano przed wpół-
czesną publiczność dzięki inicjatywie zorganizo-
wania wystawy i sesji naukowej w Krakowie, pod-
jętej przez Muzeum Narodowe w Krakowie, Kra-
kowski Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki
i Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk w War-
szawie.
Wystawę otwarto 30 IX 1988 r. w salach No-
wego Gmachu Muzeum Narodowego w Krakowie,
głównego spadkobiercy zbiorów i tradycji Muzeum
Techniczno-Przemysłowego w Krakowie. Ekspo-
zycję rozpoczynały dokumenty i pamiątki związa-
ne z założycielem Muzeum drem Adrianem Bara-
nieckim. Następną część ekspozycji tworzyły doku-
menty i fotografie ilustrujące historię Muzeum od
117
WYSTAWA I SESJA
W 1988 roku upłynęło sto dwadzieścia lat od
założenia Muzeum Techniczno-Przemysłowego w
Krakowie, instytucji, która wzbogaciła kulturę
polską o światłą ideę żywego Muzeum — kuźnicę
polskiego rzemiosła artystycznego.
Muzeum jest instytucją, której zadanie polega na
popieraniu, rozwijaniu, uszlachetnianiu wytwórczości
współczesnej. Ideę naczelną założyciela tej instytucji
dra Adriana Baranieckiego — ideą, która panowała
niepodzielnie od początku istnienia Muzeum aż po
dzień dzisiejszy jest popieranie twórczych wysiłków...,
pisał w 1933 roku Karol Homolacs w artykule
poświęconym reorganizacji zbiorów.
Placówka ta do 1920 roku zwana Muzeum
Techniczno-Przemysłowyn, później Miejskim
Muzeum Przemysłowym im. Adriana Baraniec-
kiego, a od 1934 roku Muzeum Przemysłu Artys-
tycznego, kształtowała swój profil od momentu
założenia w 1868 roku do momentu likwidacji
w 1950 roku, czyli przez 82 lata. W tym stosunko-
wo krótkim okresie instytucja ta prowadziła oży-
wioną działalność łącząc statutowe funkcje Muzeum
z funkcjami szkoły artystycznej, szkoły rzemiosła
artystycznego, a poprzez organizowanie odczytów
i prelekcji połączonych później z projekcjami fil-
mów w czynnej od 1922 roku sali kinowej, także
z funkcjami ośrodka kultury. Duchowym patronem
tej niezwykle nowoczesnej placówki był Cyprian
Kamil Norwid. Myśli na temat piękna krążącego
między dziełami sztuki wielkiej i dziełami rzemiosła
artystycznego, myśli o potrzebie kształtowania rze-
miosła zgodnie z poczuciem piękna, przemawiania
poprzez te dzieła do społeczeństwa, odwoływania
się do tradycji i tożsamości narodowej, stanowiły
jakby symboliczny archetyp, do którego starała
zbliżyć się instytucja kolejnymi etapami swej
działalności łącząc wysiłki dyrektorów, pracow-
ników, artystów, teoretyków, rzemieślników. Zgod-
nie też z tą ideę, dla służenia narodowi przez uświa-
damianie tradycji, ciągłości historycznej i podjęcia
próby ukształtowania w rzemiośle własnego stylu,
rozpoczął muzealniczą działalność dr med. Adrian
Baraniecki. Intelektualnym zapleczem Muzeum
była dobrze wyposażona biblioteka, a realizację
idei zapewniały pracownie, z których stolarska
i introligatorska działały już w pierwotnej siedzibie
Muzeum mieszczącej się w zabudowaniach klasz-
toru 00. Franciszkanów w Krakowie. Inspiracją do
podejmowania zadań był także dla Muzeum ogól-
noeuropejski nurt zainicjowany przez J. Ruskina
i W. Morrisa, odchodzenia w rzemiośle od produkcji
przemysłowej, powrotu do tradycji rzemiosła jako
kreacji artystycznej. Pogłębienie teoretycznych
podstaw funkcjonowania Muzeum przyniosła także
publikacja H. Muthesiusa Sztuka stosowana i archi-
tektura przetłumaczona wkrótce po wydaniu nie-
m ieckim na język polski przez Jana Warchałow-
skiego i opublikowana z inicjatywy Muzeum Tech-
niczno-Przemysłowego już w 1909 roku.
Sto dwudziesta rocznica założenia Muzeum
stała się okazją do przypomnienia działalności tej
placówki. Instytucję tę przywołano przed wpół-
czesną publiczność dzięki inicjatywie zorganizo-
wania wystawy i sesji naukowej w Krakowie, pod-
jętej przez Muzeum Narodowe w Krakowie, Kra-
kowski Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki
i Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk w War-
szawie.
Wystawę otwarto 30 IX 1988 r. w salach No-
wego Gmachu Muzeum Narodowego w Krakowie,
głównego spadkobiercy zbiorów i tradycji Muzeum
Techniczno-Przemysłowego w Krakowie. Ekspo-
zycję rozpoczynały dokumenty i pamiątki związa-
ne z założycielem Muzeum drem Adrianem Bara-
nieckim. Następną część ekspozycji tworzyły doku-
menty i fotografie ilustrujące historię Muzeum od
117