DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:Recenzje - Ksiazki
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48740#0335
Biuletyn Historii Sztuki
R. LI, 1989, Nr 3—4
PL ISSN 0006-3967
RECENZJE —KSIĄŻKI
JERZY KOWALCZYK
Warszawa, Instytut Sztuki PAN
Elena Bassi, Ville della Prorincia di Venezia. Veneto 3, Milano 1987,
Rusconi, ss. 704, fot. nlb. 824, rys. nlb. 111, mapy 3, 4°; seria Ville Italiane
W serii „Ville Italiane" redagowanej przez Pier
Fausto Bagatti Yalsecehiego ukazał się monumen-
talny tom poświęcony willom Prowincji Weneckiej
(Veneto 3), opracowany przez Elenę Bassi przy
współpracy czwórki weneckich historyków sztuki:
Emilia Brotto, Giorgio Meneghetti, Annalisa Pac-
cignella i Moreno Settimo.
Główna autorka dzieła, Elena Bassi, b. dyrektor
Akademii Sztuk Pięknych w Wenecji, jest wybitną
badaczką architektury i rzeźby nowożytnej Wenecji
i Veneto, autorką wielu publikacji o fundamental-
nym znaczeniu1. Zainteresowania Eleny Bassi, dzię-
ki jej dwukrotnym pobytom w Polsce, rozciągają
się także na związki artystyczne wenecko-polskie.
Odkryła ona dokumenty stwierdzające, że Baldas-
sare Longhena był autorem projektów kościoła
Filipinów w Gostyniu2. Jako autorka monografii
Antonia Canovy specjalnie interesowała się pols-
kimi zamówieniami u wielkiego rzeźbiarza3. Brała
udział w kilku sympozjach polsko-włoskich wy-
głaszając referaty na temat związków artystycznych
obu krajów4.
Na zawartość recenzowanego dzieła o willach
Prowincji Weneckiej złożyły się następujące części:
obszerny rozdział wstępny historyczno-problemowy
pióra Eleny Bassi (s. 8—25); omówienie monogra-
ficzne i katalogowe 468 willi, w trzech częściach
(s. 27—454); wykaz willi w układzie alfabetyczno-
topograficznym (s. 621—645); dwie mapy z roz-
mieszczeniem willi (s. 648—651); bibliografia w u¬
kładzie chronologicznym (s. 651 —661); wykaz zes-
połów archiwalnych (s. 661—662) oraz indeks naz-
wisk i nazw topograficzno-rzeczowych (665—699).
Można więc powiedzieć, że zawartość księgi jest
wszechstronna.
We wstępnej części dzieła rozdział napisany
przez Elenę Bassi Le ville della Prouincia di Venezia:
storia e problemi, zawiera ciekawie zarysowane
dzieje powstania, rozwoju, degradacji i restauracji
nowożytnych willi weneckich na terra ferma i na
Murano, na tle przemian gospodarczych, kultural-
nych i politycznych Serenissimy. Już na przełomie
XV i XVI w. każda bogata rodzina patrycjuszy
weneckich miała •— oprócz pałacu w Wenecji —
dom wiejski, willę na stałym lądzie, która służyła
nie tylko rekreacji, ale spełniała też ważne funkcje
gospodarcze. Dlatego domowi właściciela (casa del
padrone) towarzyszyły budowle mieszkalne dla
dzierżawcy lub zarządcy i służby, oraz budynki
gospodarcze (barchesse). Kultura rolna w Prowincji
Weneckiej była wysoka. W 2. połowie XVI w.
prowadzono tu nawet uprawę ryżu i kukurydzy.
W żadnej innej prowincji Italii i Europy nie spotyka
się takiej ilości willi, jak w weneckiej. Nie przypad-
kiem więc w środowisku weneckim powstała naj-
bogatsza literatura poświęcona życiu na wsi, gos-
podarce rolnej, ogrodom i budownictwu wiejskiemu.
To w Wenecji wydano traktaty Serlia, Palladia
i Scamozziego, mówiące o architekturze willi. Elena
Bassi omawia typologię wprowadzoną przez An-
317
R. LI, 1989, Nr 3—4
PL ISSN 0006-3967
RECENZJE —KSIĄŻKI
JERZY KOWALCZYK
Warszawa, Instytut Sztuki PAN
Elena Bassi, Ville della Prorincia di Venezia. Veneto 3, Milano 1987,
Rusconi, ss. 704, fot. nlb. 824, rys. nlb. 111, mapy 3, 4°; seria Ville Italiane
W serii „Ville Italiane" redagowanej przez Pier
Fausto Bagatti Yalsecehiego ukazał się monumen-
talny tom poświęcony willom Prowincji Weneckiej
(Veneto 3), opracowany przez Elenę Bassi przy
współpracy czwórki weneckich historyków sztuki:
Emilia Brotto, Giorgio Meneghetti, Annalisa Pac-
cignella i Moreno Settimo.
Główna autorka dzieła, Elena Bassi, b. dyrektor
Akademii Sztuk Pięknych w Wenecji, jest wybitną
badaczką architektury i rzeźby nowożytnej Wenecji
i Veneto, autorką wielu publikacji o fundamental-
nym znaczeniu1. Zainteresowania Eleny Bassi, dzię-
ki jej dwukrotnym pobytom w Polsce, rozciągają
się także na związki artystyczne wenecko-polskie.
Odkryła ona dokumenty stwierdzające, że Baldas-
sare Longhena był autorem projektów kościoła
Filipinów w Gostyniu2. Jako autorka monografii
Antonia Canovy specjalnie interesowała się pols-
kimi zamówieniami u wielkiego rzeźbiarza3. Brała
udział w kilku sympozjach polsko-włoskich wy-
głaszając referaty na temat związków artystycznych
obu krajów4.
Na zawartość recenzowanego dzieła o willach
Prowincji Weneckiej złożyły się następujące części:
obszerny rozdział wstępny historyczno-problemowy
pióra Eleny Bassi (s. 8—25); omówienie monogra-
ficzne i katalogowe 468 willi, w trzech częściach
(s. 27—454); wykaz willi w układzie alfabetyczno-
topograficznym (s. 621—645); dwie mapy z roz-
mieszczeniem willi (s. 648—651); bibliografia w u¬
kładzie chronologicznym (s. 651 —661); wykaz zes-
połów archiwalnych (s. 661—662) oraz indeks naz-
wisk i nazw topograficzno-rzeczowych (665—699).
Można więc powiedzieć, że zawartość księgi jest
wszechstronna.
We wstępnej części dzieła rozdział napisany
przez Elenę Bassi Le ville della Prouincia di Venezia:
storia e problemi, zawiera ciekawie zarysowane
dzieje powstania, rozwoju, degradacji i restauracji
nowożytnych willi weneckich na terra ferma i na
Murano, na tle przemian gospodarczych, kultural-
nych i politycznych Serenissimy. Już na przełomie
XV i XVI w. każda bogata rodzina patrycjuszy
weneckich miała •— oprócz pałacu w Wenecji —
dom wiejski, willę na stałym lądzie, która służyła
nie tylko rekreacji, ale spełniała też ważne funkcje
gospodarcze. Dlatego domowi właściciela (casa del
padrone) towarzyszyły budowle mieszkalne dla
dzierżawcy lub zarządcy i służby, oraz budynki
gospodarcze (barchesse). Kultura rolna w Prowincji
Weneckiej była wysoka. W 2. połowie XVI w.
prowadzono tu nawet uprawę ryżu i kukurydzy.
W żadnej innej prowincji Italii i Europy nie spotyka
się takiej ilości willi, jak w weneckiej. Nie przypad-
kiem więc w środowisku weneckim powstała naj-
bogatsza literatura poświęcona życiu na wsi, gos-
podarce rolnej, ogrodom i budownictwu wiejskiemu.
To w Wenecji wydano traktaty Serlia, Palladia
i Scamozziego, mówiące o architekturze willi. Elena
Bassi omawia typologię wprowadzoną przez An-
317