DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:Jankowska, Marta: Anatolij R. Feodruk, Sadovo-parkovoje iskusstvo Bielorussii: Wyd. "Uradzej", Mińsk 1989, ss. 247, tot. 140
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48740#0343
Biuletyn Historii Sztuki
R. LI, 1989, Nr 3—4
PL ISSN 0006-3967
MARTA JANKOWSKA
Warszawa, PP. 1 racownia Konserwacji Zabytków
Anatolij R. Fedoruk, Sadovo-parkovoje iskusstuo Bielorussii, Wyd. „Uradzej",
Mińsk 1989, ss. 247, tot. 140.
Ukazała się ostatnio niezwykle interesująca
książka, która z pewnością zaciekawi nie tylko
historyków sztuki ogrodowej. Jest to obszerne
opracowanie dziejów założeń ogrodowych na Biało-
rusi wraz z dokładnym opisaniem stanu ich
zachowania. Nie wiemy niestety nic o jego Auto-
rze — Anatoliju Fedoruku. Sądząc ze świetnie o-
pracowanych zagadnień przyrodniczych, jest on
raczej dendrologiem niż historykiem sztuki.
W pierwszej części swej książki omawia Autor
kwestie związane z początkami i rozwojem ogrod-
nictwa ozdobnego na ziemiach białoruskich, potem
zaś charakteryzuje szczegółowo 470 przebadanych
i zinwentaryzowanych przez siebie parków. W krót-
kim zakończeniu zawarta jest kompleksowa ocena
stanu zachowania historycznych parków na te-
renie Białorusi pod -względem wartości stylowych
i przyrodniczych. Autor omawia także zagrożenia
dla parków będące skutkiem niewłaściwego spo-
sobu ich użytkowania, związane z zanieczyszcze-
niem środowiska naturalnego, a także wynikające
z niezrozumienia związków danego parku z ota-
czającym go krajobrazem. Następnie zwraca uwagę
na konieczność nie tylko ochrony starych parków,
ale również ich rewaloryzacji. Zakres działań
konserwatorskich uzależnia od stopnia zachowania
danego parku, jego wartości artystycznej, bądź
dendrologicznej, oraz nowego sposobu użytkowania.
Książka zaopatrzona jest w indeks miejscowo-
ści, słownik podstawowych terminów sztuki i sztu-
ki ogrodowej (129 haseł) oraz obszerny spis lite-
ratury, z której autor korzystał (219 pozycji,
w tym 25 polskojęzycznych).
Tekst książki, wydanej bardzo starannie na
papierze kredowym, uzupełniają zdjęcia współ-
czesne (kolorowe i czarno-białe), reprodukcje ry-
sunków Napoleona Ordy (12 rysunków) oraz współ-
czesne plany inwentaryzacyjne niektórych parków
(68 planów) m.in. w Albie, Różanie, Skokach,
Boczejkowie, Świsłoczy, Ostaszynie, Zalesiu i in.
We wstępie Autor nakreśla ramowo dotychcza-
sowy stan badań nad dziejami sztuki ogrodowej na
Białorusi, który nie jest zbyt obfity. Systematyczne
badania tego tematu rozpoczęły się tam dopiero
w 2. połowie lat sześćdziesiątych. Omawia rów-
nież sposób gromadzenia materiałów do niniejszej
książki. Oparta ona została na szczegółowej in-
wentaryzacji 588 obiektów na terenie 6 rejonów
Białorusi (najwięcej w rejonie grodzieńskim —
149 parków, brzeskim 137, mińskim 111, witeb-
skim 94, moliylewskim 49, homelskim 48). Na pod-
stawie badań terenowych i historycznych ustalano
czas powstania parku, jego cechy stylowe, stopień
zachowania kompozycji i jej elementów, badano
warunki geomorfologiczne, hydrologiczne, związki
z otaczającym krajobrazem, wykonywano szcze-
gółową inwentaryzację dendrologiczną. Przy od-
twarzaniu historii obiektów posługiwano się lite-
raturą (w tym również polską), archiwaliami i iko-
nografią. Wielką rolę odegrały tu rysunki i akwarele
325
R. LI, 1989, Nr 3—4
PL ISSN 0006-3967
MARTA JANKOWSKA
Warszawa, PP. 1 racownia Konserwacji Zabytków
Anatolij R. Fedoruk, Sadovo-parkovoje iskusstuo Bielorussii, Wyd. „Uradzej",
Mińsk 1989, ss. 247, tot. 140.
Ukazała się ostatnio niezwykle interesująca
książka, która z pewnością zaciekawi nie tylko
historyków sztuki ogrodowej. Jest to obszerne
opracowanie dziejów założeń ogrodowych na Biało-
rusi wraz z dokładnym opisaniem stanu ich
zachowania. Nie wiemy niestety nic o jego Auto-
rze — Anatoliju Fedoruku. Sądząc ze świetnie o-
pracowanych zagadnień przyrodniczych, jest on
raczej dendrologiem niż historykiem sztuki.
W pierwszej części swej książki omawia Autor
kwestie związane z początkami i rozwojem ogrod-
nictwa ozdobnego na ziemiach białoruskich, potem
zaś charakteryzuje szczegółowo 470 przebadanych
i zinwentaryzowanych przez siebie parków. W krót-
kim zakończeniu zawarta jest kompleksowa ocena
stanu zachowania historycznych parków na te-
renie Białorusi pod -względem wartości stylowych
i przyrodniczych. Autor omawia także zagrożenia
dla parków będące skutkiem niewłaściwego spo-
sobu ich użytkowania, związane z zanieczyszcze-
niem środowiska naturalnego, a także wynikające
z niezrozumienia związków danego parku z ota-
czającym go krajobrazem. Następnie zwraca uwagę
na konieczność nie tylko ochrony starych parków,
ale również ich rewaloryzacji. Zakres działań
konserwatorskich uzależnia od stopnia zachowania
danego parku, jego wartości artystycznej, bądź
dendrologicznej, oraz nowego sposobu użytkowania.
Książka zaopatrzona jest w indeks miejscowo-
ści, słownik podstawowych terminów sztuki i sztu-
ki ogrodowej (129 haseł) oraz obszerny spis lite-
ratury, z której autor korzystał (219 pozycji,
w tym 25 polskojęzycznych).
Tekst książki, wydanej bardzo starannie na
papierze kredowym, uzupełniają zdjęcia współ-
czesne (kolorowe i czarno-białe), reprodukcje ry-
sunków Napoleona Ordy (12 rysunków) oraz współ-
czesne plany inwentaryzacyjne niektórych parków
(68 planów) m.in. w Albie, Różanie, Skokach,
Boczejkowie, Świsłoczy, Ostaszynie, Zalesiu i in.
We wstępie Autor nakreśla ramowo dotychcza-
sowy stan badań nad dziejami sztuki ogrodowej na
Białorusi, który nie jest zbyt obfity. Systematyczne
badania tego tematu rozpoczęły się tam dopiero
w 2. połowie lat sześćdziesiątych. Omawia rów-
nież sposób gromadzenia materiałów do niniejszej
książki. Oparta ona została na szczegółowej in-
wentaryzacji 588 obiektów na terenie 6 rejonów
Białorusi (najwięcej w rejonie grodzieńskim —
149 parków, brzeskim 137, mińskim 111, witeb-
skim 94, moliylewskim 49, homelskim 48). Na pod-
stawie badań terenowych i historycznych ustalano
czas powstania parku, jego cechy stylowe, stopień
zachowania kompozycji i jej elementów, badano
warunki geomorfologiczne, hydrologiczne, związki
z otaczającym krajobrazem, wykonywano szcze-
gółową inwentaryzację dendrologiczną. Przy od-
twarzaniu historii obiektów posługiwano się lite-
raturą (w tym również polską), archiwaliami i iko-
nografią. Wielką rolę odegrały tu rysunki i akwarele
325