DOI issue:
Nr. 2
DOI article:Chrościcki, Juliusz A.: Gandawska wystawa arrasów
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48740#0204
RECENZJE — WYSTAWY
politycznie szlachty z tzw. ruchu egzekucyjnego,
domagającej się naprawy praw w Rzeczypospolitej.
Spory polityczne zaczęły się pod arrasami, już
w momencie ich wieszania w rezydencjach króla
a więc około 1550—60 r.
Należy napisać również o współczesnych zagro-
żeniach arrasów w komnatach wawelskich, narażo-
nych na światło słoneczne i powietrze zatrute
przez przemysł. To, co dopuszczały normy postę-
powania konserwatorskiego przed rokiem 1939,
dziś jest już niewłaściwe. Aby zachować arrasy
dla przyszłych pokoleń należy jak najszybciej
zająć się przygotowaniem pełnej klimatyzacji sal
wawelskich, zredukować dostęp światła dziennego
do pomieszczeń, w których tkaniny te są ekspono-
wane, wreszcie, wystawiać kolejno najcenniejsze
tkaniny aby pozostałe „odpoczywały" w odpo-
wiednio przygotowanym magazynie. Istnieje
sprzeczność — tylko pozornie nie do pogodzenia —
między celami jakie wyznaczają sobie muzeolodzy
i konserwatorzy, a publicznością, odwiedzającą
codziennie Wawel.
Wystawa gandawska skłania do wielu refleksji,
i to jest moim zdaniem jej wielką zasługą. Zarówno
pełne rozpoznanie naukowe jak i nowoczesne
zabezpieczenie najcenniejszego zespołu sztuki euro-
pejskiej z XVI w. w Polsce są nadal naglącymi
postulatami.
Przypisy
* Z okazji wystawy wydany został katalog M. HENNEL-
-BERNASIKOWA, E. DUYERGER, R. SZMYDKI, G. DEL-
MARCEL, Tapisseries flamandes du chdteau du Wawel a Cra-
covie et d'autres collections europeennes. Vlaamse Wandtapijten
uit de Wawelburcht te Krakau en uit andere Europese verzam-
elingen. Sint—Pietersabdij Centrum voor Kunst en Cultuur,
Gent 12.12.1987—14.02.1988, Gent 1987, ss. 126.
1 W sympozjum brali udział m. in. prof. Claude Backvis
z Brukseli, dr Andrzej Borowski, dr Erie Duverger, dr Maria
Hennel-Bernasikowa, dr Zofia Klimaszewska, Lucie Thijssen
z Hagi oraz piszący te słowa.
2 F. de CLIPPELE, Les tapisseries de Cracovie d Gand,
„La libre Belgique”, 15 XII 1987, s. 24.
3 HENNEL-BERNASIKOWA, DUYERGER, SZMYD-
KI, DELMARCEL, o.c., nr kat. 27.
4 S. LORENTZ, Arrasy Rzeczypospolitej, „Kronika Zam-
kowa", (w druku).
5 Arrasy flamandzkie w Zamku Królewskim na Wawelu,
red. prof. dr J. SZABŁOWSKI, Warszawa—Antwerpia 1975;
ostatnio M. HENNEL-BERNASIKOWA, Sprawa editio
princeps' arrasów Zygmunta Augusta, „Rocznik Krakowski",
(w druku), jest to szersza odpowiedź na moją recenzję wy-
stawy gandawskiej Spory o arrasy jagiellońskie, „Polityka"
nr 9 (1608) z 27 II 1988. Wcześniejsza odpowiedź na moją
recenzję M. HENNEL-BERNASIKOWA, Spór o arrasy,
„Polityka", nr 20 (1619) z 14.Y.1988. Następnie w formie
listów do redakcji moja replika w „Polityka" nr 24 (1623)
z 11.VI.1988 i Jej odpowiedź w „Polityka" nr 35 (1634)
z 27.VIII.1988. Obecnie kończę rozprawę o arrasach.
6 E. DUYERGER, Les tapisseries flamandes au chdteau
du Wawel a Cracovie, „Septentrion", II, 1973. nr 2, s. 95;
tenże Tapisseries de Jan van Tieghem representant 1'histoire
des Premiers Parents, „Bulletin des Musees Royaux d'Art
et d'Histoire", R. 45, 1973 (1975), s. 19—63; tenże, L'histoire
du premier couple, w: Tapisseries flamandes o.c., s. 90—91.
politycznie szlachty z tzw. ruchu egzekucyjnego,
domagającej się naprawy praw w Rzeczypospolitej.
Spory polityczne zaczęły się pod arrasami, już
w momencie ich wieszania w rezydencjach króla
a więc około 1550—60 r.
Należy napisać również o współczesnych zagro-
żeniach arrasów w komnatach wawelskich, narażo-
nych na światło słoneczne i powietrze zatrute
przez przemysł. To, co dopuszczały normy postę-
powania konserwatorskiego przed rokiem 1939,
dziś jest już niewłaściwe. Aby zachować arrasy
dla przyszłych pokoleń należy jak najszybciej
zająć się przygotowaniem pełnej klimatyzacji sal
wawelskich, zredukować dostęp światła dziennego
do pomieszczeń, w których tkaniny te są ekspono-
wane, wreszcie, wystawiać kolejno najcenniejsze
tkaniny aby pozostałe „odpoczywały" w odpo-
wiednio przygotowanym magazynie. Istnieje
sprzeczność — tylko pozornie nie do pogodzenia —
między celami jakie wyznaczają sobie muzeolodzy
i konserwatorzy, a publicznością, odwiedzającą
codziennie Wawel.
Wystawa gandawska skłania do wielu refleksji,
i to jest moim zdaniem jej wielką zasługą. Zarówno
pełne rozpoznanie naukowe jak i nowoczesne
zabezpieczenie najcenniejszego zespołu sztuki euro-
pejskiej z XVI w. w Polsce są nadal naglącymi
postulatami.
Przypisy
* Z okazji wystawy wydany został katalog M. HENNEL-
-BERNASIKOWA, E. DUYERGER, R. SZMYDKI, G. DEL-
MARCEL, Tapisseries flamandes du chdteau du Wawel a Cra-
covie et d'autres collections europeennes. Vlaamse Wandtapijten
uit de Wawelburcht te Krakau en uit andere Europese verzam-
elingen. Sint—Pietersabdij Centrum voor Kunst en Cultuur,
Gent 12.12.1987—14.02.1988, Gent 1987, ss. 126.
1 W sympozjum brali udział m. in. prof. Claude Backvis
z Brukseli, dr Andrzej Borowski, dr Erie Duverger, dr Maria
Hennel-Bernasikowa, dr Zofia Klimaszewska, Lucie Thijssen
z Hagi oraz piszący te słowa.
2 F. de CLIPPELE, Les tapisseries de Cracovie d Gand,
„La libre Belgique”, 15 XII 1987, s. 24.
3 HENNEL-BERNASIKOWA, DUYERGER, SZMYD-
KI, DELMARCEL, o.c., nr kat. 27.
4 S. LORENTZ, Arrasy Rzeczypospolitej, „Kronika Zam-
kowa", (w druku).
5 Arrasy flamandzkie w Zamku Królewskim na Wawelu,
red. prof. dr J. SZABŁOWSKI, Warszawa—Antwerpia 1975;
ostatnio M. HENNEL-BERNASIKOWA, Sprawa editio
princeps' arrasów Zygmunta Augusta, „Rocznik Krakowski",
(w druku), jest to szersza odpowiedź na moją recenzję wy-
stawy gandawskiej Spory o arrasy jagiellońskie, „Polityka"
nr 9 (1608) z 27 II 1988. Wcześniejsza odpowiedź na moją
recenzję M. HENNEL-BERNASIKOWA, Spór o arrasy,
„Polityka", nr 20 (1619) z 14.Y.1988. Następnie w formie
listów do redakcji moja replika w „Polityka" nr 24 (1623)
z 11.VI.1988 i Jej odpowiedź w „Polityka" nr 35 (1634)
z 27.VIII.1988. Obecnie kończę rozprawę o arrasach.
6 E. DUYERGER, Les tapisseries flamandes au chdteau
du Wawel a Cracovie, „Septentrion", II, 1973. nr 2, s. 95;
tenże Tapisseries de Jan van Tieghem representant 1'histoire
des Premiers Parents, „Bulletin des Musees Royaux d'Art
et d'Histoire", R. 45, 1973 (1975), s. 19—63; tenże, L'histoire
du premier couple, w: Tapisseries flamandes o.c., s. 90—91.