DOI Heft:
Nr. 3-4
DOI Artikel:Mikiszatiev, Michaił N.: O wspólnych cechach rozwoju architektury w Rosji, w Polsce i na Śląsku w wiekach XVII i XVIII
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48740#0266
MICHAIŁ N. MIKISZATIEV
żywając okres renesansu — choćby nawet w zmo-
dyfikowanym wariancie „północnym" — w którym
aktywnie uczestniczyli twórcy z Włoch i północ-
nych Niemiec. Rosja natomiast przeżywała w XVI
i XVII wieku komplikacje i zahamowania w roz-
woju kultury. Nie miejsce tu na analizowanie przy-
czyn, które sprawiły, że renesans, który w Rosji
pojawił się na przełomie XV i XVI wieku, okazał
się właściwie tylko protorenesansem. Zapoczątko-
wał jednak niezwykle oryginalny kierunek roz-
woju architektury rosyjskiej. Odnotujmy tylko,
że zahamowanie rozwoju architektury nic ozna-
czało bynajmniej obniżenia jej poziomu artystycz-
nego, o czym świadczą takie arcydzieła, jak cerkiew
Wozniesienija (Wniebowstąpienia) w Kołomien-
skim, sobór Wasilija Błażennego (Błogosławionego)
i wieża-dzwonniea zwana Iwan Wielki. Jednakże
mimo znacznego podobieństwa ich cech stylowych
(a także kompozycyjnych) do koncepcji włoskiego
Odrodzenia, zabytki te są świadectwem zupełnie
innej drogi rozwoju, której oryginalność tak jas-
11. 1. Zwienigorod. Czerwona Wieża klasztoru Sawwino-Sto-
rożewskiego (1650—1654), architekt Iwan Szarutin, Fot. autor.
II. 2. Moskwa. Brama Przednia w Kolomienskiem (1672—73),
elewacja wschodnia. Fet. autor.
krawo uwidoczniła się w kunsztownym zdobnictwie
połowy XVII wieku.
W drugiej połowie XVII wieku, zwłaszcza
w ostatnich dziesięcioleciach, niezwykłego przy-
spieszenia zaczęły nabierać nowe procesy w roz-
woju architektury ruskiej, w wielu przejawach
identyczne z procesami zachodzącymi w krajach
europejskich, w tym również w Polsce, w końcu
XVI wieku i na początku XVII, w nurcie rene-
sansu północnego. Specyfikę tych procesów można
przedstawić w czytelny sposób na dowolnym przy-
kładzie. Przeanalizujmy więc rozwój kompozycyjny
bram wjazdowych na Rusi w drugiej połowie
XVII wieku i w Polsce w końcu XVI i początku
XVII wieku.
248
żywając okres renesansu — choćby nawet w zmo-
dyfikowanym wariancie „północnym" — w którym
aktywnie uczestniczyli twórcy z Włoch i północ-
nych Niemiec. Rosja natomiast przeżywała w XVI
i XVII wieku komplikacje i zahamowania w roz-
woju kultury. Nie miejsce tu na analizowanie przy-
czyn, które sprawiły, że renesans, który w Rosji
pojawił się na przełomie XV i XVI wieku, okazał
się właściwie tylko protorenesansem. Zapoczątko-
wał jednak niezwykle oryginalny kierunek roz-
woju architektury rosyjskiej. Odnotujmy tylko,
że zahamowanie rozwoju architektury nic ozna-
czało bynajmniej obniżenia jej poziomu artystycz-
nego, o czym świadczą takie arcydzieła, jak cerkiew
Wozniesienija (Wniebowstąpienia) w Kołomien-
skim, sobór Wasilija Błażennego (Błogosławionego)
i wieża-dzwonniea zwana Iwan Wielki. Jednakże
mimo znacznego podobieństwa ich cech stylowych
(a także kompozycyjnych) do koncepcji włoskiego
Odrodzenia, zabytki te są świadectwem zupełnie
innej drogi rozwoju, której oryginalność tak jas-
11. 1. Zwienigorod. Czerwona Wieża klasztoru Sawwino-Sto-
rożewskiego (1650—1654), architekt Iwan Szarutin, Fot. autor.
II. 2. Moskwa. Brama Przednia w Kolomienskiem (1672—73),
elewacja wschodnia. Fet. autor.
krawo uwidoczniła się w kunsztownym zdobnictwie
połowy XVII wieku.
W drugiej połowie XVII wieku, zwłaszcza
w ostatnich dziesięcioleciach, niezwykłego przy-
spieszenia zaczęły nabierać nowe procesy w roz-
woju architektury ruskiej, w wielu przejawach
identyczne z procesami zachodzącymi w krajach
europejskich, w tym również w Polsce, w końcu
XVI wieku i na początku XVII, w nurcie rene-
sansu północnego. Specyfikę tych procesów można
przedstawić w czytelny sposób na dowolnym przy-
kładzie. Przeanalizujmy więc rozwój kompozycyjny
bram wjazdowych na Rusi w drugiej połowie
XVII wieku i w Polsce w końcu XVI i początku
XVII wieku.
248