ARCHITEKTURA W ROSJI, W POLSCE I NA ŚLĄSKU W XVII I XVIII W.


II. 5. Brzeg. Brama zamkowa (1550—53), architekt Francesco
Parr. Fot. K. Jabłoński (repr. z Zachwatowicza).

on również wprowadził dwa otwory — przejaz-
dowy i przejście dla pieszych. Ale potraktował
je odmiennie — przejazdowi nadał formę paradnej
arkady, przejście dla pieszych ukształtował jak
portal pałacowy. Najistotniejsza różnica zawiera
się w rozwiązaniu górnej, nadbramnej części fa-
sady. Obaj architekci wykorzystali modułowy po-
dział ściany za pomocą elementów pionowych. Ale
Szarutin rozbił ścianę na osiem części, odpowiada-
jących w przybliżeniu szerokości płaszczyzn mię-
dzyokiennych, wyodrębnionych na fasadzie spec-

jalnym elementem modułowo-tektonicznym. Ele-
ment ten składa się z dwóch kolumn na wysokim
płycinowym cokole, równym wysokości dolnej kon-
dygnacji bramy. Tworzy on oprawę arkad bram-
nych i oddziela je od siebie. Pięć pozostałych części
podkreślają od góry dekoracyjne machikuły. Szero-
kość większego otworu odpowiada trzem częściom,
mniejszego — dwom. Na tej podstawie Szarutin
osiąga zharmonizowanie asymetrycznej dwuczęścio-
wej kompozycji Czerwonej Wieży.
Parr postąpił inaczej. Podzielił ścianę na trzy
pionowe części, rozczłonkowane w górnych kon-
dygnacjach zwielokrotnionymi pilastrami o bogatej
ornamentacji. Mieszczą się w nich dwa rzędy okien
w dekoracyjnych obramieniach. Rozmieszczenie


II. 6. Tybinga. Portal zamkowy (1538—40). (Repr. Beyer-
-Reimann).

251